Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), Gelecek Partisi, Demokrat Parti, DEVA Partisi, Saadet Partisi, Türkiye İşçi Partisi ve Emek Partisi (EMEP) 9 Ağustos’ta, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Can Atalay ile ilgili verdiği karar nedeniyle Meclis’in olağanüstü toplanmasını istemişti.
Muhalefet, AYM’nin gerekçeli kararının okunmasıyla Atalay’ın vekilliğinin iadesi sürecinin başlamasını istiyor.
AYM 22 Şubat’ta Yargıtay’ın vekilliğinin düşürülmesi kararının “yok hükmünde olduğunu” açıklamış, gerekçeli karar 1 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanmıştı.
Atalay: AYM kararının gereğinin yerine getirilmesinden Meclis Başkanımız sorumlu
Can Atalay, olağanüstü toplantı öncesi TBMM Başkanlığı’na mesaj gönderdi.
Atalay, “AYM kararı Meclis’te okunarak özlük haklarım tesis edilecektir. Konu, bu kadar açık ve basitken aksi yönde öne sürülen her türlü gerekçe, Anayasa’ya uymamanın bahanesi olacak” dedi.
AYM’nin son kararıyla “milletvekilliğinin düşürülmesi” işleminin yok hükmünde olduğunu tespit ettiğini belirten Atalay şöyle devam etti:
“Anayasa Mahkemesi, ‘milletvekilliğimin düşürülmesi’ yönündeki eylemlerin ‘fiili bir durum yaratmaktan ibaret’ olduğunu tespit etti ve herhangi bir hukuki dayanağı olmadığına hükmetti. Özetle Anayasa Mahkemesi, ‘Can Atalay halen milletvekilidir, milletvekilliği hiçbir zaman hukuken sona ermemiştir’ dedi.
“Bu durumda, yaratılan hukuka aykırı fiili durum sonucunda adımın ‘milletvekilliği sona erenler’ listesine yazılması, özlük haklarımın kesilmesi ve ‘İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’ üyeliğimin sona erdirilmesi halk iradesinin Anayasa Mahkemesi kararındaki tabir ile fiilen (de facto) yok sayılmasından ibarettir. Esas olarak bu kararın gereğinin yerine getirilmesinden ve Anayasal sınırlar içerisinde hareket edilmesinin sağlanmasından Meclis Başkanımız sorumludur.”
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise TBMM’nin olağanüstü toplantısı öncesi, “Meclis’in yapabileceği herhangi bir işlem söz konusu değil” dedi.
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) muhalefetin başvurusunun ardından olası bir Genel Kurul toplantısına katılmayacağını duyurmuştu.
İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) oturuma kaç milletvekiliyle katılacağı bilinmiyor.
Ne olmuştu?
Can Atalay, Gezi Parkı davasında 25 Nisan 2022’de 18 yıl hapis cezası aldı.
Atalay, 14 Mayıs 2023’te yapılan genel seçimde TİP’ten Hatay Milletvekili seçildi.
Atalay’a verilen hapis cezası, 28 Eylül 2023’te Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nce onaylandı.
AYM ise milletvekili seçilmesi nedeniyle 25 Ekim 2023’te Atalay hakkında hak ihlali kararı verdi. Yüksek Mahkeme; yargılamanın durdurulmasına, vekilliğinin kabulüne ve Atalay’ın tahliyesine karar verilmesine hükmetti.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu kararı uygulamadı ve Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne gönderdi.
Daire, 8 Kasım 2023’te AYM’nin süper temyiz mahkemesi gibi davranarak böyle bir hüküm kuramayacağı gerekçesiyle karara uyulmayacağını açıklayarak AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu.
AYM bunun üzerine anayasal zorunlulukları anımsatarak 21 Aralık 2023’te ikinci kez hak ihlali kararı verdi.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise 3 Ocak’ta bu kararın yok hükmünde olduğu yönünde bir karar aldı.
Yargıtay’ın kararının 30 Ocak’ta TBMM Genel Kurulu’nda okunmasıyla Atalay’ın milletvekilliği düşürüldü.
Atalay’ın avukatlarının yanı sıra TİP, CHP ve DEM Parti; bu kararın iptali için AYM’ye başvurdu.
AYM, 22 Şubat’tev açıkladığı ve 1 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararla Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmesinin “yok hükmünde” olduğunu kaydetti.
Karardan sonra gözler TBMM’ye çevrilmişti.