Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Şubat ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı.
TÜİK’e göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen ay yüzde 4,53 arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 67,07’ye yükseldi. Bu, Türkiye’de son 22 senenin en yüksek yıllık enflasyon oranı.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), ENAG’a göre ise enflasyon geçen ay yüzde 4,32 arttı, yıllık enflasyon yüzde 121,98 oldu.
Bu sabah Bloomberg HT canlı yayınına konuk olan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise enflasyon ve hükümetin ekonomi programı hakkında şunları söyledi:
“Şu anda fiyat istikrarından uzağız ama hedefimiz bu”
“Kurala dayalı, uluslararası normlara dayalı bir program çerçevesi koyduk. Eylül ayında programı koyduk ama fiili uygulama daha erken başladı. Programımızın özü enflasyonu tek haneye indirmektir. Şu anda fiyat istikrarından uzağız ama hedefimiz bu.”
“Kur korumalıdan çıkış hedefimizi piyasaları bozmadan gerçekleştirmeyi hedefliyoruz”
“İkinci hedefimiz borç oranını yüzde 40 seviyesinin altında kalıcı olarak tutmak. Üçüncü hedefimiz sürdürülebilir cari açıktır. Bu hedeflere ulaşmada bize ayak bağı olan kur korumalıdan çıkış hedefimiz var. Burada piyasaları bozmadan kademeli çıkış hedefliyoruz.”
“Program çalışıyor. Bazı alanlarda öngördüğümüzden daha güçlü çalışıyor. Bizim için önemli olan piyasa aktörlerinin programa inanmasıdır. Bunun risk primlerinde özetlendiği kanısındayım. Bu durum Türkiye’nin dış kaynağa çok daha uygun ulaşmasını sağladı.”
“Programın güven boyutu çok iyi çalıştı”
“Geçen yılın ilk 5 ayında Türkiye’den portföy çıkışı var. Haziran-Aralık’ta ise 11,3 milyar dolar net giriş oldu. Türkiye geçen sene yurt dışından yüksek faizle 10 milyar dolar borçlandı. Ama faizler düşüyor. DDM’deki azalmayı izlerseniz rezerv artışı ile birlikte düşünürseniz 60 milyar dolarlık rezerv artışı var. Programın güven boyutu çok iyi çalıştı.”
“Enflasyonu aşağı çekmenin bütün koşulları kalıcı bir şekilde hazırlanıyor.”
“Bankaların roll-over rasyosu yüzde 138’lere çıktı. Reel sektörde ise roll-over rasyosu yüzde 123 oldu. Geçen bir bankamız çok uzun vadeli sermaye benzeri kaynak bulabildi. Bunların hepsi programa yönelik güveni gösteriyor. Büyümeye katkıda net ihracatın etkisi pozitife dönmüştür. Bizim de hedefimiz bu. İç talep ılımlı olsun. Enflasyonu aşağı çekmenin bütün koşulları kalıcı bir şekilde hazırlanıyor.”
“Cari açık büyük ihtimalle Şubat-Mart aylarında 30-35 milyar dolar seviyelerine inecek. Cari açık dramatik şekilde daralıyor. Çünkü program değişiyor. Büyümenin komposizyonunu değiştirdik. Önümüzdeki 12 ayla ilgili değildir. Önümüzdeki 12 ayda enflasyon düşecektir.”
“Mart’tan itibaren enflasyon trende oturacaktır”
“Enflasyonda trend programla uyumlu bir şekilde. Ocak ayında enflasyon bir miktar yüksek çıktı. Şubat’ta onun devamı olabilir. Mart’tan itibaren enflasyon trende oturacaktır. Ama yıllık enflasyon yüksek kalacak. Biz bunun iletişimini yaptık. Çünkü baz etkisi var. İkincisi de para politikası gecikmeli çalışır. 12 ay, hatta 18 aya yayılan bir aktarım mekanizması var.”
“Biz geldiğimizde kuru serbest bıraktık. Geçici olarak enflasyonist etki oldu. Onun da etkisi var. Gelir politikasının etkisi var. Geçen sene deprem oldu. İnşaat malzemelerinde geçen yaz ciddi artış oldu. Bu sene böyle bir artış olmayacak. Para politikası çalışacak. Kurda reel olarak değersizleşme öngörmüyoruz. Deprem etkisi çıkacak.”
“Maliye politikası tarafında enflasyonu yükseltecek bir adım atmayacağız”
“Para politikası Merkez Bankası’nın uhdesinde. Maliye politikası tarafında enflasyonu yükseltecek bir adım atmayacağız.”
“Vatandaşa da piyasalara da iş alemine de sürpriz yapmayacağız. OVP’deki vizyon neyse onu uygulayacağız. Orada vergi istisnalarını gözden geçireceğiz diyor. KDV, gelir vergisi, kurumlar vergisi genel oranlarında artış olmayacak. MTV’de bir düzenleme olmayacak.”
“Vatandaş bizden haklı olarak tasarruf istiyor”
“Piyasalarda güvensizliği artırmak, seçime yönelik bir sürü iddia ortaya konuyor. İddiaları basın danışmanlarımıza sorabilirsiniz. Bunların niyeti kötü. Kayıt dışılık dışında, bazı istisnaların gözden geçirilmesi dışında özel bir çalışmamız yok. Harcamalarda rasyonelleştirmeyi başlattık. Vatandaş bizden de tasarruf istiyor. Vatandaş haklı.”
“Taşıtlar konusunda sadece yerli üretim ve elektrikli alabilirsiniz diyoruz. Yeni araç isteniyorsa elinizdeki aracı satacaksınız diyoruz. Bu konularda hassasız. Cumhurbaşkanı’nın çıkardığı tasarruf genelgesi var. Maliye ayağında dezenflasyona destek olacağız. Gelecek seneden itibaren bütçe açığının milli gelire oranını kalıcı olarak yüzde 3’ün altına çekeceğiz. Biz aktivist sanayi politikasına geçiş yapıyoruz. Bizim kaynağa ihtiyacımız var. Bu kaynağı sanayide dönüşüme, dijital dönüşüme, yeşil dönüşüme aktaracağız.”
“Kur hedefimiz yok, cari açık ve dövize ihtiyacımız da azalıyor”
“Kur hedefimiz yok, olmayacaktır da. DDM’de Merkez Bankası piyasada var. Bunun dışında herhangi bir müdahalemiz yok diyorlar. Seçim sonrasına ilişkin liranın değer kaybına ilişkin beklentiler anlamlı gelmiyor. Cari açık azalıyor. Dövize ihtiyacımız da azalıyor. Cari açık 30 milyar dolar civarına indiği zaman yüzde 2,5-3 oran demek. Bunun bir puanını doğrudan yatırımlarla finanse edersek rezerv birikimimiz olacak.”
“Seçim sonrası Türkiye’ye ciddi kaynak girişi olacak”
“Geçen sene yılın ilk 5 ayında net portföy çıkışı vardı. Bu sene net giriş var. Dünyada dezenflasyon süreci gelişen piyasalara ilgiyi artıracaktır. Seçim sonrası Türkiye’ye ciddi kaynak girişi olacak. Uluslarası kuruluşlar bize ciddi şekilde kaynak sağlayacak. Bu sene 12,7 milyar dolar proje kredisi bekliyoruz. Geçen sene 8,8 milyar dolar proje kredisi gelmiş. Politika faizinin yıllığı yüzde 56’lara denk geliyor. Mevduat faizi 50’ler seviyesinde. TL’yi destekleyen bir politika seti var.”
“Biz ne aşırı değerli ne de aşırı değersiz TL isteriz”
“Biz ne aşırı değerli, ne de aşırı değersiz TL isteriz. Seçim belirsizliğinin kalktığı da bir ortamda TL neden enflasyondan daha çok değersizleşsin? Vatandaşın portföy tercihlerine saygılıyım. Bu konuda yönlendirme yapmak istemem. Programımız başarılı bir şekilde uygulandığında TL’de reel değersizleşme olmayacaktır. Başarılı dezenflasyon programlarında mahalli para birimi reel olarak değer kazandı.”
“Borsada piyasayı bozacak vergi düzenlemesi gündemimizde değil”
“Biz piyasaları tedirgin edecek adımlar atmayız. Vergide adalet konusu üzerinde de çalışıyoruz. Şu an itibariyle ne borsaya ne de başka alana piyasayı bozacak vergi düzenlemesi gündemimizde değil. Biz önden yüklemeli olarak vergileri düzenledik. Biz deprem açığını finanse etmek için gereğini yaptık. Bundan sonra da ince işçilik yapacağız.”
“KKM’den çıkan ağırlıklı olarak TL mevduata gitti”
“KKM’deki düşüş dövize gitmedi. TL mevduatı 12 puan arttı. KKM’den çıkan ağırlıklı olarak TL mevduata gitti. KKM’nin cazip olmaktan kendi kendine çıkacağını düşünüyorum. KKM’de 27 haftadır kesintisiz düşüyor. Demek ki KKM cazip olmaktan çıkıyor. O konuda rahatım. KKM’den çıkışı başaracağız.”
“Bir engel olmazsa Haziran 2024’te gri listeden çıkacağız”
“Nisan-Mayıs ayında FATF yerinde denetim için heyet gönderecek. Büyük ihtimalle Haziran 2024’te siyasi mülahazalar devreye girmezse gri listeden çıkacak Türkiye.”
Prof. Dr. Ali Hakan Kara: “TÜİK’in enflasyon ölçümünün büyük oranda düzeldiğini memnuniyetle görüyorum”
Eski Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, TÜİK’in enflasyon ölçümü ile ilgili bir paylaşımda bulundu ve Haziran 2023’ten sonra bu ölçümlerin büyük oranda düzeldiğini söyledi:
“Ne zaman resmi veri paylaşımı yapsam “hocam bu TÜİK verisi, dikkate almaya gerek yok” diye onlarca yorum geliyor.
Değerli arkadaşlar, bu ülkede elimizdeki birçok veriyi makul şekilde ve çoğu zaman da tek üreten kurum TÜİK’tir. En son paylaştığım ithalat birim endeksi de gayet sağlıklı bir veridir.
Biz uzmanlara düşen, üretilen verileri yakından takip edip çelişkili durumları paylaşmak, makul görünen verilerle de analiz yapmaktır.
Elbette bu durum, açıklanan her veriyi gözümüz kapalı kabul etmemiz gerektiği anlamına gelmemeli.
Örneğin, enflasyon konusundaki kaygılarımı defalarca paylaştım ve paylaşmaya da devam ediyorum. Bu konuda farkındalık oluşmasında epey katkımın olduğunu düşünüyorum; 2023 Haziran’dan sonra ölçümün büyük oranda düzeldiğini de memnuniyetle görüyorum.
İşgücü ve reel tüketim verileri ile ilgili gözüme çarpan bazı sıkıntıları da daha önce defalarca paylaştım.
Fakat, böyle vakalar yüzünden bütün resmi verileri yok saymayı, o kurumda özveriyle emek veren uzmanlara haksızlık olarak gördüğümü ifade etmeliyim.
Saygılarımla.”