Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin hemen ardından uluslararası kredi kartı sistemlerinin Rusya vatandaşlarını sistemden çıkarması, özellikle yurtdışı seyahatlerinde Rusya vatandaşlarının büyük zorluklarla karşılaşmasına yol açtı. Rusya, çareyi ‘milli’ kart sisteminin yurtdışında da geçerli olması için çeşitli ülkelerle zımni anlaşmalar yapmada buldu. Fakat ABD’nin MİR sistemini kabul eden ülkelerin bankalarına yaptığı baskının netice vermeye başlaması ülkede tedirginliğe yol açtı. En son bazı Türk bankalarının sistemi askıya alması, özellikle Türkiye’deki Rusya vatandaşlarını zor durumda bıraktı.
Turkrus.com’un haberine göre, Rus hükümetine yakın Kommersant gazetesinin görüştüğü uzmanlar, “Her şeye rağmen Türkiye’yi ziyaret eden Rus turistlerin durumdan bir çıkış yolu bulacağına inanıyoruz” dediler.
Financial Times geçen hafta, ABD’nin “Rusya yaptırımlarının delinmemesi için” Türk bankalarına odaklandığını ve Brüksel’in de endişelerini doğrudan Türk yetkililere iletmek için bir heyet hazırladığını bildirmişti.
Rusya Tur Operatörleri Birliği’ne (ATOR) göre, Türkiye’de kart kabul eden mağaza ve ATM’lerin sayısı azalıyor ama tamamen reddedildiğini söylemek mümkün değil. Antalya havalimanının terminallerinden birinde pazar gününden beri sadece Halkbank ATM’sinin MİR kartlarına lira verdiği belirtildi. Intourist temsilcisi Daria Domostroeva, Rus turistlerin Türkiye’ye giderken yanlarında nakit (dolar, euro) bulundurmalarını tavsiye etti. ATOR, Türkiye’de nakit ruble değiştirmenin de mümkün olduğunu, ancak kurun tatmin edici olmayabileceğini duyurdu.
Ulusal Ödemeler Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Alma Obaeva, Türkiye’deki durumun öbür ülkelerden daha sorunlu olduğuna dikkat çekerek, “Diğer ülkeler (MİR kartının kullanılabildiği ülkeler kast ediliyor) üzerinde bu kadar bir baskı yok” dedi.
Bir Kommersant kaynağı, “Türk finans kuruluşlarına bir uyarı yapıldıktan sonra, diğer ülkelerdeki bankaların da MİR kartlarının kabulünü ihtiyaten sınırlamayı tercih edeceklerini” söyledi.
ABD’li banka ve kredi kartları Mastercard ve Visa’nın ardından Apple ve Google’ın da ödeme hizmetlerini askıya alması sonrasında Rusların ulusal ödeme sistemi MİR’in kullanımı artarken, Rus Vedomosti gazetesi temassız MİR kartın kullanımının geçen yıla göre 20 kat büyüdüğünü duyurmuştu.
2022 yılı ilk çeyreği sonu itibarıyla kullanılan MİR kart sayısı 125,5 milyona ulaştı. Vedomosti’nin haberine göre MİR kart kullanıcıları Temmuz ayında 5 kat artarken, aylık ödeme transfer sayısı da yedi kat artış gösterdi.
Rusya, 2014 yılında Kırım’ın ilhakı nedeniyle bazı Rus bankalarını ve iş insanlarını hedef alan Batı yaptırımlarının ABD merkezli Mastercard ve Visa ile yapılan işlemleri engelleyebileceği korkusuyla, Rusçada “Dünya” veya “Barış” anlamına gelen kendi kartlı ödeme sistemi MİR’i oluşturmuştu. MİR daha sonra Rusların seyahat ettiği ve yaşadığı bazı yabancı ülkelerde de kullanılmaya başladı.
MİR kart Rusya Federasyonu’nun yanı sıra Ermenistan, Kırgızistan, Kazakistan, Belarus, Vietnam, Türkiye ve Kıbrıs dahil olmak üzere 12 ülkede kabul ediliyor.