Halihazırda var olan Yükseköğretime Giriş Sınavı (YGS) ile Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) sistemleri arasında üç aylık bir süre farkı bulunuyor. Adaylar Mart ayında YGS'ye girip ardından haziran ayında lisans tercihlerini yapabilmek için 5 ayrı oturumda yapılan LYS sınavlarına giriyordu. Yeni sistemin en büyük farklılığı kendini burada gösteriyor.
Zira YÖK Başkanı Yekta Saraç'ın açıkladığı sisteme göre birinci oturum ve ikinci oturum haziran ayında ve aynı gün yapılacak.
Adaylar haziran ayında bir cumartesi günü ilk oturuma girecek, öğle molasının ardından ikinci oturum sınavlarına katılacak. Sadece yabancı dil sınavı ilk iki oturumun ardından pazar günü yapılacak. Bir diğer önemli detay ise ilk oturumdan alınan puanın 2 yıllık geçerliliğinin olması. Yeni sınav bu seneden itibaren uygulamaya konuluyor.
SINAVDA KAÇ SORU OLACAK?
Üniversiteye hazırlanan adaylar YGS'de Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri testlerinde 160 sorudan oluşan bir testten sorumluydu. Yeni sınavın ilk oturumunda ise sadece 80 soru olacak. LYS'nin yerine geçecek ikinci oturum ise Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri testi için 40 ayrı soru bulunacak. Yabancı dil sınavına girecek adaylara ise 80 soru yöneltilecek.
İLK OTURUM NASIL OLACAK?
YGS'nin yerine geçecek ilk oturuma Temel Yeterlilik Testi (TYT) adı veriliyor. Ancak ilk oturumlar arasındaki en büyük fark ise soru sayısı ve adayların sorumlu olduğu bölümlerde ortaya çıkıyor. YGS'de adaylar Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri alanlarından sorumlu tutuluyordu. TYT'de ise 40 Türkçe ve 40 Temel Matematik sorusu olacak. YÖK Başkanı Saraç bu sınavın adayların temel yeteneklerini ölçmek amacıyla tasarlandığını belirtti.
Bir anlamda Matematik-1 ve Türkçe-1'den oluşan bir test hazırlanmış. Eğer adaylar tercih yapmazsa ilk oturumdan aldıkları puan bir sonraki sene de geçerli sayılacak. İlk oturumdan 150'den fazla puan alan adaylar ön-lisans programlarından tercih yapabilecek. Lisans tercihi yapmak isteyen adayların ise 180 puanı geçmesi gerekiyor.
2 YIL GEÇERLİLİK UYGULAMASI NASIL İŞLEYECEK?
Yeni sınav sistemiyle üniversite hazırlık süreçlerine gelen en büyük değişikliklerden biri herhangi bir yılda aldığınız puanın bir sonraki sene de geçerli olması. Adaylar TYT'den 200 ve üzeri puan alabilirlerse bu puanı tercih yapmadıkları takdirde isteğe bağlı olarak bir sonraki yıl da kullanabilecekler. Burada altı çizilmesi gereken nokta, bu uygulamanın bir zorunluluk değil, bir tercih olarak tasarlanmıış olmasıdır.
Örneğin; 2018 yılındaki Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) giren bir aday ilk aşamada 200 puan alırsa, 2019'da ilk oturuma yeniden girmeden sadece 2. oturum sınavlarına katılabilecek. Aday iki yılda istediği puanlardan birini kullanabilecek. Yani adayın 2018 yılındaki puanı, 2019 yılında aldığınız sonuçtan daha iyiyse tercih yaparken bir önceki yılın ilk oturum puanını kullanabilecek.
İKİNCİ OTURUM NASIL OLACAK?
LYS sisteminde dört farklı günde yapılan sınavlar, yeni sistemde bir güne indirilmiş oluyor (Yabancı dil sınavı hariç). Haziran ayında bir cumartesi günü öğleden sonra Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya, Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri ve Matematik testleri yapılacak. Her bir testte 40 soru bulunacak.
SINAVLAR KAÇ DAKİKA OLACAK?
Sınavların soru sayısını açıklayan YÖK Başkanı Yekta Saraç, sınav süresinin henüz belirlenmediğini söyledi. YGS-LYS sisteminde test türüne göre farklılık göstermekle beraber bir soruya 1,5 – 1,7 dakika süre düşüyor. YGS-LYS'den önce yapılan ÖSS'de ise soru başına 1 dakika veriliyordu. Saraç, gerekli değerlendirmelerin yapıldıktan sonra sınav sürelerinin belirleneceğini, bunun da ileri bir tarihte açıklanacağını söyledi.
YÖK Başkanı Yekta Saraç, toplantının ardından NTV’den Celal Çamur’un sorularını yanıtladı.
Öğle arasının uzmanların önerisiyle verildiğini dile getiren YÖK Başkanı, “Biz teneffüs arası veriyoruz. Tek bir sınav olarak düşünülmesi gerekir. Puanlar da tek sınav üzerinden hesaplanacak” dedi.
Eğitim uzmanı Burak Kılanç alan testlerinde süre uygulamasının 2006-2009 yıllarındakine benzerlik gösterdiğini belirtti. Bu sistemde adaylara 160 soruluk kitapçık verilse dahi sınav süresi sadece 80 soruyu çözmeye yetecek kadar düzenlenmiş oluyordu.
ADAYLAR HANGİ SINAVLARA GİRECEK?
Tıpkı YGS-LYS sisteminde olduğu gibi YKS sisteminde de adaylar istedikleri sınava girebilecek. Buradaki en büyük detay sınavların ayrı ayrı mı yoksa bir bütün olarak mı yapılacağı hususunda. Büyük bir ihtimalle YÖK ve ÖSYM, sınav giriş çıkışlarında dikkat dağınıklığını azaltmak için her sınava farklı bir saat belirleyecek ve bu sınavlar arasına kısa aralar koyacak.
Temel olarak sözel çıkışlı adaylar Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya ve Sosyal Bilimler sınavlarından, eşit ağırlık çıkışlı adaylar Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya ve Matematik sınavlarından, sayısal çıkışlı adaylar ise Matematik ve Fen Bilimleri sınavlarına girecek. Ancak adaylar kendi bölümlerinin testleri dışında diğer sınavlara da girebilecek. Yani bir aday isterse bütün soruları çözebilecek.
PUANLAR NASIL HESAPLANACAK?
Yeni sistemle adayların yerleştirme puanları hesaplanırken ilk oturumun dolayısıyla Türkçe ve Temel Matematiğin önemi artıyor. Lisans yerleştirmelerinde kullanılacak bütün puan türlerinde ilk oturumun ağırlığı yüzde 40 olacak. Diğer yüzde 60 ise adayın tercih yapacağı bölüme göre değişiklik gösterecek.
Sözel bölümler için puan hesaplaması TYT'nin yüzde 40'ı Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya ve Sosyal Bilimler testlerinin yüzde 60'ı; Eşit Ağırlık bölümleri için TYT'nin yüzde 40'ı Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya ve Matematik testlerinin yüzde 60'ı; Sayısal bölümler için TYT'nin yüzde 40'ı; Matematik ve Fen Bilimleri testlerinin yüzde 60'ı; Yabancı dil bölümleri için TYT'nin yüzde 40'ı; Yabancı dil sınavının ise yüzde 60'ı baz alınacak.
ADAYLAR NASIL TERCİH YAPABİLECEK?
YGS-LYS sistemiyle adaylara 18 farklı puan türü hesaplaması getirilmişti. YÖK bu sistemi ilk açıkladığında puan türlerinin farklılığını lisans bölümlerinin ihtiyaçlarına göre düzenlendiğini ifade ederek 18 farklı puan türünü savunmuştu. YKS sisteminde ise puan türleri 5'e düşürülüyor. Yani MF-1/2/3 gibi puanlamalar yerini MF (adı Sayısal puanı da olabilir) puanına bırakacak. Aynısı Sözel ve Eşit Ağırlık bölümleri için de geçerli.
LİSANS İÇİN 180 ŞARTI
Ön lisans tercihi için adaylara ilk oturumdan en az 150 puan almış olma şartı getiriliyor. 180'den fazla puan alan adaylar lisans programları için tercih yapabilecek.
ADAYLAR NASIL HAZIRLANMALI?
YÖK Başkanı Yekta Saraç, yeni sistemde adayların sınava hazırlanmak için çalışma düzenlerinde köklü değişikliğe ihtiyaç duymayacağını belirtti.
SINAV ÜCRETLERİ NASIL OLACAK?
Üniversite sınav sisteminin değişmesiyle milyonlarca adayın aklına gelen bir diğer soru da sınav için ödenecek ücretler. Saraç, sınav ücreti konusundaki bir soruyu ise “Tek bir başvuru, tek bir başvuru ücreti olacak” diye yanıtladı.
Kuvvetle muhtemel adaylar sabah oturumu için ayrı ücret ardından sonraki oturumlar için ayrı ücret ödeyecek. İkinci oturumda tıpkı LYS'de olduğu gibi sınav başı ücretlendirme yapılabilir. Yani aday gireceği kadar sınavın parasını verebilir.