İstanbul AFAD ev sahipliğinde 19 Eylül 2017 tarihinde gerçekleştirilen ‘’Marmara Bölgesi’nde Deprem ve Tsunami Zararlarının Azaltılması ve Türkiye’de Afet Eğitimi Projesi- İstanbul Bölgesel Semineri’’ne; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, KRDAE’dan Dr. Doğan Kalafat, Prof. Dr. Ali Pınar, Dr. Ceren Özer Sözdinler ve Dr. Öcal Necmioğlu ile İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürü (AFAD) İbrahim Tarı, AFAD Deprem Dairesi Başkanı Dr. Murat Nurlu ve MarDİM projesi ortaklarından Japon İşbirliği Ajansı (JICA)’nın temsilcisi Ko Goto katıldı.
Dr. Doğan Kalafat, seminerde yaptığı konuşmada, Marmara’da olası bir tsunami durumunda erken uyarı sisteminin devreye girerek ilgili sonuçların kullanılmasına yönelik olarak AFAD’a iletilmesinin sağlanabileceğini ve bu yolla tsunamiden etkilenme riski olan bölgelerde tahliyenin yapılabileceğini aktardı. Ayrıca, MarDİM projesi kapsamında tsunami ile ilgili yürütülen araştırmalarda kullanılan Deniz Tabanı Gözlemevi (OBS) cihazlarının Türkiye şartlarına uygun olarak tasarlanarak Japonya dışında ilk defa Türkiye’de kullanıldığını belirten Kalafat, bu proje kapsamında deniztabanında elektromagnetik-elektrik alan –açılma ölçerlerin kullanıldığını ve bu gözlemlerin uzun süreli yapıldığını belirtti.
Marmara deniz tabanında heyelan riskleri araştırıldı
Toplantıda 20 Temmuz 2017’de Bodrum ve Kos adasında yaşanan deprem ve meydana gelen tsunami de toplantıda ele alındı. Boğaziçi Üniversitesi KRDAE’nden Dr. Ceren Özer Sözdinler ve ODTÜ’den Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner’in sunumunda Marmara Denizi’nin aktif bir tektonik yapıya sahip olması nedeniyle tsunamilere de açık bir bölge olduğuna işaret edildi.
Marmara Denizi’nde olası 32 adet fay parçasının belirlendiğine dikkat çeken uzmanlar, bu veriden hareketle 30 farklı deprem senaryosu oluşturulduğunu ve farklı tsunami modellemeleri yapıldığını aktardılar. Dr. Ceren Özer Sözdinler, Marmara’da 6 noktada su seviyesi değişimleri ve dalga varış zamanlarını analiz ettiklerini belirterek en kötü senaryoya göre çalışmalarını sürdürdüklerini aktardı. Olası bir tsunaminin asıl nedeninin deprem mi, yoksa deniz tabanı heyelanı mı olduğu sorusundan hareketle çeşitli analizler yaptıklarını aktaran Sözdinler, Marmara denizinin pek çok noktasında deniz tabanı heyelanı olmasının ve bunların etkili olacağının mümkün olduğuna dikkat çekti.
Tsunamide erken uyarı teknolojisi
Seminerde Prof. Dr. Ali Pınar’ın ‘’Marmara Denizinde Kuzey Anadolu Fay Zonu Boyunca Fay Segmentasyonu ve Sismik Aktivitenin Derinliği’’ sunumu yaparken, Kagawa Üniversitesi’nden Prof. Dr.Yoshiyuki Kaneda, ‘’Tsunami Zarar Azaltma Konusunda Japonya’daki Bilimsel Çalışmalar’’ hakkında bilgi verdi.
Büyük bir depremde sahil şeridinden uzak kalınmalı
Boğaziçi Üniversitesi KRDAE’nden Dr. Öcal Necmioğlu ise Kandilli Rasathanesi bünyesinde kurulmuş olan deprem erken uyarı sistemi sayesinde Marmara’da olası bir tsunamide bu sistemin ilgili kurumlara veri akışı sağlayabileceğini belirtti. Necmioğlu, tsunami uyarısının kamuoyuna iletilmesinde karar vericilerin ihtiyacı olan zamanın ve tahliye işlemleri için gereken zamanın son derece kritik olduğuna dikkat çekti.