Yunanistan Ulusal İstihbarat Servisi (EYP), 50 yıl önce Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalesini tetikleyen darbeyle ilgili bazı belgelerin gizliliğini kaldırdı. Kısmen sansürlenerek yayınlanan 58 belgede 1974 yılı Temmuz-Ağustos aylarına ait istihbarat bilgileri yer alıyor.
15 Temmuz 1974’te dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios’a karşı darbeden beş gün sonra Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı’nı düzenlemişti. Atina’da yönetimi elinde tutan cunta rejiminin desteklediği darbeciler, Kıbrıs’ın Yunanistan ile birleşmesini hedefliyordu.
DW’de yer alan habere göre; EYP’nin gizliliğini kaldırdığı dokümanlarda, Yunanistan’ı içişlerine karışmakla suçlayan bazı Kıbrıslı yetkililerin darbeden günler öncesinde Kıbrıs’ta Yunan askeri varlığının sınır dışı edilmesini tartıştıkları görülüyor.
Cunta darbe hazırlıklarını istihbarattan gizlemiş
Belgeler, Atina’daki cunta rejiminin darbe hazırlıklarını istihbarattan gizlediğini de ortaya koyuyor.
Atina Ulusal Üniversitesi’nden tarih profesörü Evanthis Hatzivassiliou, “Yunanistan’daki diktatörlüğün yalnızca gerçekten gerekli olanları darbe konusunda bilgilendirdiğini” söyledi. Hatzivassiliou’ya göre darbe sonrasında ise EYP Türkiye’nin savaş hazırlıklarını “oldukça doğru” şekilde tespit etti ancak Atina uyarıları görmezden geldi.
Türkiye’nin müdahalesinden kısa süre sonra Yunanistan’daki cunta rejimi yıkılmıştı.
Belgelerin yayınlanmasından sonra EYP Başkanı Themistoklis Demiris, “Elli yıl geçmişe bakmak için yeterince uzun ve güvenli bir süre” dedi, teşkilatın daha fazla belgenin gizliliğini kaldıracağını söyledi.