“BBC’nin özür dilediği yalana sarıldılar” (Sabah), “Yalan koalisyonu (Yeni Şafak), “BBC özür diledi, CHP’den çıt yok” (Akşam), “Zillet İngiliz yalanlarına sarıldı” (Yeni Akit).
İktidar basınının birinci sayfaları bugün (24 Ağustos) böyle başlıklarla dolu.
Meselenin içeriğini de bu başlıkların atıf yaptığı BBC Türkçe’nin “Açıklama”sından toparlayalım:
“BBC Türkçe zaman zaman İngiltere medyasında çıkan Türkiye ile ilgili haberleri özetleyerek okuyucularına aktarır.
“Pazar günü de Mail on Sunday gazetesi İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’ın Afganistan’dan çıkarılmaya çalışılan Afgan mültecilerle ilgili bir makalesini yayımlamış, buna ek olarak da Savunma Bakanı’nın makalesindeki bazı sözlerini de içeren ayrı bir haber yapmıştır.
“Bu haberde Savunma Bakanı’nın sözlerine ek olarak, İngiltere Savunma Bakanlığına atfen Afgan mülteciler için geçici işlem merkezleri kurulması amacıyla Türkiye ve Pakistan’ın düşünüldüğü de belirtilmiştir.
“Bu haberlerin aynı gün BBC Türkçe’de aktarılan ilk halinde ise bir atıf hatası yapılmış ve hem haberde, hem de başlıkta İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’a atfen ‘hükümetin Afgan mülteciler için Türkiye ve Pakistan’da işlem merkezleri kurulmasını’ değerlendirdiği ifadelerine yer verilmiştir.
“Bunun aslında İngiltere Savunma Bakanı’na ait ifadeler olmadığını; İngiltere Savunma Bakanlığına atfen, Türkiye ve Pakistan’ın da düşünüldüğüne ilişkin bir niyet beyanı olarak Guardian ve Mail on Sunday gazetelerinde yer almış bir bilgi olduğunu, haberde ise sehven bakana atfen aktarıldığını belirtiriz.”
İktidar basınının ‘Açıklama’daki sevdiği ve sevmediği bölümler
Yani meselenin aslı şuydu: Mail on Sunday ve Guardian’ın iki tecrübeli savunma muhabiri Ben Wallace’ı dinledikten, onun “Bazı ülkelerde Afganlar için başvuru merkezleri planlıyoruz” cümlesini not ettikten sonra “kim acaba bu ülkeler” diye merak edip İngiltere Savunma Bakanlığı’ndaki kaynaklarına baş vurmuşlar ve onlardan “Pakistan ve Türkiye” cevabını almışlar.
BBC Türkçe editörü Murat Nişancıoğlu, BBC Türkçe’nin yukarıda aktardığım açıklamasında yer alan fakat iktidar basınının kullanışlı bulmayıp görmezlikten geldiği bu bölümü dün gece (23 Ağustos) attığı tweet’lerde bir kez daha vurguladı:
“Yaptığımız bu açıklama bazı çevreler tarafından ‘BBC Türkçe yaptığı yalan haberden dolayı özür diledi’ şeklinde yorumlanmakta. Ya yaptığımız açıklama yanlış anlaşıldı, ya da anlamak istemeyenler var.
“BBC Türkçe yaptığı açıklamada atfa ilişkin bir hata yaptığını söylemiş ve bundan dolayı özür dilemiştir.
“Yoksa, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace Mail on Sunday gazetesindeki makalesinde, Afganistan’dan İngiltere’ye nakletmek istedikleri mülteciler için çevre ülkelerde geçici işlem kampları oluşturmak istediklerini yazmıştır. Bu bir gerçektir.
“Mail on Sunday ve Guardian gazeteleri bu konuya ilişkin ayrı haberlerinde, İngiltere Savunma Bakanlığı kaynaklarından edindikleri bilgilere dayanarak bu çevre ülkeler arasında Türkiye ve Pakistan’ın düşünüldüğünü yazmışlardır.
“Bu haberler de iki gün geçmesine rağmen İngiltere yetkilileri tarafından yalanlanmamıştır ve her iki gazete de bu konudaki haberlerini korumaktadır.
“BBC Türkçe’nin hatası, Savunma Bakanlığı kaynaklarının verdiği bilgiyi sanki savunma bakanının kendisi söylemiş gibi aktarmasıdır. Dilediğimiz özür, gazetecilik açısından yaptığımız ve BBC Türkçe’ye yakışmayan bu atıf hatasıdır.
“Yaptığımız bu hata, haberin iki unsurunun, yani Savunma Bakanı’nın makalesinde dile getirdiklerinin ve Savunma Bakanlığı kaynaklarının Türkiye ve Pakistan’a ilişkin verdikleri bilginin hâlâ ortada olduğu gerçeğini değiştirmez.
“Bunlar, anlaşılması o kadar da zor şeyler olmasa gerek.”
Toparlarsak, iktidar basınının sevdiği ve sevmediği taraflarıyla bu hikâyenin tamamı şöyle:
Bir: İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, evet, “Bazı ülkelerde Afganlar için başvuru merkezleri planlıyoruz” demiştir ama, hayır, bu ülkeler arasında münhasıran Türkiye’nin de olduğunu zikretmemiştir.
İki: Fakat onun başında bulunduğu Savunma Bakanlığı’nın yetkilileri iki tecrübeli muhabire Türkiye ve Pakistan adlarını zikretmiştir.
Üç: Bir ve ikiden çıkan sonuç: İngiltere Savunma Bakanlığı’nda böyle bir plan vardır fakat bunu Bakan’ın doğrudan dile getirmesi uygun bulunmamış, başka bir formüle baş vurulmuştur.
Dört: Mail on Sunday ve Guardian’ın İngiltere Savunma Bakanlığı kaynaklarına dayandırarak yazdıkları, Bakan Wallace’ın sözünü ettiği ülkeler arasında Türkiye’nin de bulunduğuna dair haber, iki gündür Bakanlık yetkilileri tarafından yalanlanmamıştır. Başka bir deyişle doğrudur.
Beş: İktidarın ve iktidar basınının, muhalefetin başında boza pişirmek yerine, İngiltere Milli Savunma Bakanlığı’ndan açık beyan ve özür talep etmeleri daha uygun olur.