Son dönemindeki eserleriyle Arnavutluk’taki Enver Hoca diktatörlüğüne meydan okuyan Arnavut romancı İsmail Kadare, kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.
Arnavut edebiyatının dev ismi ve uzun süredir Nobel Edebiyat Ödülü için adı geçen İsmail Kadare’nin, Tiran’daki bir hastaneye kaldırıldıktan sonra Pazartesi günü 88 yaşında hayatını kaybettiği açıklandı.
Yayınevi editörü ölüm nedenini belirtmezken, hastanedeki bir hemşire, ünlü yazarın kalp krizi geçirdiğini bildirdi.
Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bajram Begaj, yazarın ölümüne ilişkin yaptığı açıklamada, “Arnavutluk ve Arnavutlar edebiyat dehalarını, Balkanlar efsanelerinin şairini, Avrupa ve dünya modern edebiyatın en ünlü temsilcilerinden birini (kaybetti)” dedi.
İsmail Kadare, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Faşist İtalyan işgalini lirik bir sembolizmle anlattığı Ölü Ordunun Generali romanının 1963 yılında, Arnavutluk’un komünist lider Enver Hoca (kullanmadığı tam adıyla, Enver Halil Hoca) tarafından yönetildiği zamanlarda yayınlanmasıyla uluslararası üne kavuştu. Uzun süre, kaba propaganda yapmadıysa da, rejimin koyduğu sınırlar içinde yazdı. Yağmurun Davulları romanında, görünüşte 15. yüzyıldaki bir Osmanlı kuşatmasını işledi. Oysa aslında, Enver Hoca’nın Kruşçev’i “revizyonizm” ile suçlaması yüzünden Sovyetler Birliği ile Arnavutluk rejiminin arasının bozulduğu 1960’lardaki Sovyet ambargosu ve baskılarına karşı Arnavutluğun direnişini yüceltiyordu.
Bu iki örneğin gösterdiği gibi, metafor kullanımı ve alaycı üslubuyla tanınan Kadare, giderek rejimden uzaklaştı ama açık bir muhalif olmadı. 1990 yılında Aralık ayındaki öğrenci protestolarının ardından, komünist rejimin yıkılmasından sadece birkaç ay önce Fransa’ya kaçtı. Vatan haini ilan edilen Kadare, bir süre Paris’te yaşadı ve Arnavutluk’a ancak yakın zamanda dönebildi.
Geçtiğimiz yıl Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Tiran ziyareti sırasında Kadare’ye “Fransız Şeref Lejyonu Madalyası” unvanını verdi. Kadare daha önce de Ahlaki ve Siyasi Bilimler Akademisi’nin yabancı üyesi ve Onur Lejyonu Komutanı olarak Fransa tarafından onurlandırılmıştı.
Kadare’nin eserleri 80’den fazla roman, oyun, senaryo, şiir, deneme ve öykü derlemesini kapsıyor. Usta yazarın eserleri 45 dile çevrildi ve bir dizi uluslararası ödül kazandı.