Erdoğan’ın 3 Haziran Cumartesi günü açıkladığı Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğunu Mehmet Şimşek’e vermesi ile birlikte ekonomide ‘rasyonelleşme’ süreci başlamış oldu.
Devir teslim sürecinde “Türkiye’nin ekonomide rasyonel politikalara dönmek dışında bir şansı kalmamıştır” diyen Şimşek, ilk iş olarak Merkez Bankası Başkanlığı için adı geçen Hafize Gaye Erkan ile görüştü.
Erkan’ın bu göreve getirilip getirilmeyeceği henüz netleşmedi, fakat mevcut TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile yola devam edilmeyeceği ise kesin.
Peki bir kesim tarafından CV’si ile övülen, bir kesim tarafından ise ABD’de başında olduğu bankanın batması sebebiyle suçlanan Hafize Gaye Erkan kim? Böylesine ağır bir enkazın olduğu Türkiye’de bu görev için yetkin ve doğru kişi mi?
İlk olarak Hafize Gaye Erkan’ın kim olduğuna daha yakından bakalım.
Erkan 1982 İstanbul doğumlu. Boğaziçi Üniversitesi’nden Endüstri Mühendisliği lisansıyla birincilikle mezun oldu ve Princeton Üniversitesi’nde Operasyon Araştırmaları ve Finansal Mühendislik alanında doktora derecesi aldı.
Çokuluslu bir Amerikan bankası olan Goldman Sachs’ta yaklaşık 10 yıl çalıştı. Burada Yönetici Direktör ve Finansal Kuruluşlar Grubu Analitik ve Stratejiler Bölümü Başkanı olarak görev aldı.
ABD bankaları ve sigorta şirketlerinin yönetim kurullarına ve yönetici yönetim ekiplerine bilanço yönetimi, stres testi ve sermaye planlaması, risk yönetimi ve birleşme ve satın alma konularında danışmanlık yaptı.
Mart 2022’de Fortune 500 şirketi Marsh McLennan’ın Yönetim Kurulu’na katıldı ve 2019’dan 2021’de LVMH tarafından satın alınana kadar Tiffany & Co.’nun Yönetim Kurulu’nda görev yaptı. Ayrıca, Princeton Üniversitesi Operasyon Araştırmaları ve Finansal Mühendislik Bölümü Danışma Konseyi’nde yer aldı.
2019 yılında, Crain’s’in Bankacılık ve Finans Sektöründe Önemli Kadınlar listesine ve American Banker’ın İzlenmesi Gereken Kadınlar listesine seçildi.
2018 yılında, San Francisco Business Times’ın 40 Yaş Altı 40 listesine ve Crain New York Business’ın 40 Yaş Altı 40 listesine seçildi. San Francisco Business Times’ın araştırmasına göre, Amerika’nın en büyük 100 bankasında 40 yaşın altında President veya CEO unvanına sahip tek kadın olarak belirlendi.
Buraya kadar gayet parlak olan Hafize Gaye’nin geçmişi, geçen aylarda batan First Republic Bank tecrübelerine bakıldığında ise manzara bir miktar değişiyor.
First Republic, 2008’de iflas eden Amerika’nın en büyük kredi bankası Washington Mutual’dan sonra iflas eden en büyük bankalardan biri oldu.
Erkan, burada sadece 6 ay Eş-Genel Müdür olarak görev yaptı ve batma sürecinden önce, Aralık 2021’de görevi 10 milyon dolar tazminat alarak bıraktı.
Ekonomi alanında yayın yapan Dünya gazetesinde Kerim Ülker imzasıyla yayınlanan köşe yazısında ise Erkan’ın yönettiği bankayı batırmadığı, hatta batmaması için savaştığı söyleniyor:
“Merkez Bankası’nın en genç başkanı olması beklenen Erkan’ın görevi kabul etmesi aslında, uzun süredir beklenen küresel ekonomiyle barışık bir modelin de kabul edilmesi anlamına geliyor. Yakın zamanda uluslararası piyasalara değen kadının eli, bir anlamda Türkiye’ye de dokunmuş oluyor. Erkan’ı, diğerlerinden ayıran aslında sadece kadın olması değil. Onun genç yaşına sığdırdığı inanılması zor başarılardı. 10 yıl önce verdiği yanıt o zaman düşündürücü gelmemişti: ‘Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek…’ Şimdi ne demek istediğini daha iyi anladım aslında.”
https://www.dunya.com/kose-yazisi/tek-hayalim-ulkeme-hizmet-etmek/695370
Patronlar Dünyası’ndan Toygun Atilla, Hafize Gaye Erkan’ın ABD’deki ultra yüksek maaşlarından vazgeçip Türkiye’ye gelmesinin önemine dikkat çekiyor:
“Hafize Gaye Erkan’ın March Mc Lennan’da yıllık 1 milyon dolar, aylık ise yaklaşık 85 bin dolar maaş aldığı ifade ediliyor. Hafize Gaye Erkan bu görevden ayrılarak Merkez Bankası Başkanlığı’nı tercih etti. Merkez Bankası Başkanı’nın aylık maaşının brüt 161 bin TL yani 7 bin 700 dolar olduğunu düşünürsek, Erkan’ın bu göreve gelmesiyle aylık yaklaşık 74 bin dolardan olacağını hatırlatalım.”
https://www.patronlardunyasi.com/haber/Merkez-Bankasi-nin-yeni-patronu-Turkiye-de/281126
Hafize Gaye Erkan’ın muhtemel Merkez Bankası Başkanlığı için görüştüğüm uzmanlara göre ise bu görevlendirmenin üç boyutu var:
İlk boyut; Türkiye’de ilk kez bir kadın Merkez Bankası Başkanı olacak olması oldukça kıymetli. Sadece Merkez Bankası değil, ekonomi üst yönetiminde kadınlara çok az yer veriliyor ve bu adım bunun kırılması için oldukça önemli…
İkinci boyut; Erkan ile ilgili First Republic Bank tartışmaları. Görüştüğüm uzmanlar, bu batıştan dolayı doğrudan Erkan’ın suçlamanın çok adil olmayacağını söylüyorlar fakat eleştirdikleri bir nokta da var: Bir bankada CEO makamına erişmiş birisi, banka yönetim kurullarına bu riskleri iyi anlatıp ikna edebilmeliydi.
Üçüncü ve son boyut ise; Erkan’ın bir Merkez Bankacı olmaması. Her ne kadar mevcut Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’ndan çok daha iyi bir CV’ye ve eğitime sahip olsa da, Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankacılığı tecrübesinin olmaması kafalarda bir soru işaretine sebep oluyor. Görüştüğüm uzmanlara göre TCMB Başkanlığı için Merkez Bankacılığı tecrübesi olan bir ismin tercih edilmesi uzun vadede daha doğru bir karar olabilirdi.
Hafize Gaye Erkan’ın en geç birkaç gün içerisinde TCMB Başkanı olarak atanması bekleniyor. Atama öncesinde Erkan hakkındaki tartışmalar ise kısaca böyle…