Ana SayfaHaberlerSerbestiyet 2023 Yılbaşı Anketi: Deprem, seçim, Gazze. Erdoğan, Kılıçdaroğlu, Dilan Polat, Guterres...

Serbestiyet 2023 Yılbaşı Anketi: Deprem, seçim, Gazze. Erdoğan, Kılıçdaroğlu, Dilan Polat, Guterres ve Kuru Otlar Üstüne

Yıl biterken dördüncü kez Serbestiyet yazarları ve editörleri 2023’ü değerlendirdi. Türkiye’de depremle başlayıp, Gazze’de katliamla biten üzücü yıla Cumhuriyet’in 100. Yılında seçim ve tartışmaları damgasını vurdu. Gazze karşısında Batı’nın verdiği kötü sınav, Türkiye’deki seçimlerde muhalefetin verdiği kötü sınav ankete verilen bütün cevaplarda görünür oldu.

TÜRKİYE’DE YILIN OLAYI:

Alper Görmüş: 6 Şubat depremleri

Oral Çalışlar: 14 Mayıs seçim sonuçları

Yıldıray Oğur: Şehirleri yok eden deprem ve üzerinden 3 ay geçmeden siyaseten unutulması.

Yalım Eralp: Cumhurbaşkanlığı seçimleri, demokrasi eksikliği, ekonominin çöküşü. Bunlar en önemli olaylar. Bir de tabii tarikatların Milli Eğitimin içine girmesi.

Vahap Coşkun: 6 Şubat Depremleri ve Mayıs 2023 Seçimleri

Tuncer Köseoğlu: 6 Şubat Depremi ve Genel Seçimlerde Erdoğan’ın ekonomik krize karşın yeniden kazanması

Yunus Emre Erdölen: 6 Şubat depremleri (Evet, maalesef unutuldu)

Yaşar Sökmensüer: 6 Şubat depremleri… Sadece yürekleri yakmadı, bazı etkili/yetkililerin vicdansızlığı, pervasızlığı, pişkinliğiyle de utandırdı.  

Mustafa Ali Aykol: AYM kararının Yargıtay’a gönderilmesi, Yargıtay’ın AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunması

Emir Kaba: Meral Akşener’in masadan kalkışı.

Onur Erkan: Kahramanmaraş merkezli depremler

Meltem Gürler: O kadar çok ki, 3 tane vereyim:

 1.⁠ ⁠Şubat depremi

 2.⁠ ⁠Genel seçimler

 3.⁠ ⁠Cumhuriyetin 100. Yılı

Bercan Aktaş: Deprem

DÜNYA’DA YILIN OLAYI:

Alper Görmüş: İsrail-Hamas savaşı

Oral Çalışlar: Gazze direnişi

Yıldıray Oğur: ABD ve Avrupa’nın kendi itibarını gözü kapalı imha etmesi.

Yalım Eralp: Gazze savaşı. Bu inanılmaz bir vahşet. İsrail tarafından harp hukukunun bütün ilke ve prensipleri çiğnendi. İnsanlık dramı yaşanıyor.

Vahap Coşkun: İsrail’in Gazze’yi işgali

Tuncer Köseoğlu: İsrail’in dünyanın gözü önünde Gazze’yi bombalaması ve dünyanın buna sessiz kalması

Yunus Emre Erdölen: Filistin’deki katliam ve Batı’nın İsrail’e verdiği sonsuz kredi

Yaşar Sökmensüer: İsrail-Hamas (Filistin) “savaşı” filan değil İsrail’in arsız, acımasız saldırısı, işgali.

Mustafa Ali Aykol: Gazze’deki soykırım

Emir Kaba: İsrail – Gazze savaşı…

Onur Erkan: İsrail’in Gazze saldırısı

Meltem Gürler: İsrail – Hamas savaşı

Bercan Aktaş: İsrail-Hamas savaşı

TÜRKİYE’DE YILIN KİŞİSİ:

Alper Görmüş: Haluk Levent

Oral Çalışlar: Kemal Kılıçdaroğlu

Yıldıray Oğur: Recep Tayyip Erdoğan. Bu şartlarda bile kazandı.

Yalım Eralp: Yok.

Vahap Coşkun: Seçil Erzan

Tuncer Köseoğlu: Dilan ve Engin Polat çifti. (Ülkede olup biteni en iyi anlattıkları için)

Yunus Emre Erdölen: Dilan Polat

Yaşar Sökmensüer: Selefi Osman Kavala’yla birlikte Can Atalay.

Mustafa Ali Aykol: Bu sene de Zühtü Arslan.

Emir Kaba: Emeklerinden ötürü Kemal Kılıçdaroğlu…

Onur Erkan: Recep Tayyip Erdoğan

Meltem Gürler: Hafize Gaye Erkan

Bercan Aktaş: Seda Yüz&Pınar Fidan ekürisi

DÜNYA’DA YILIN KİŞİSİ:

Alper Görmüş: Sam Altman

Oral Çalışlar: Rus muhalif Navalny

Yıldıray Oğur: Bassem Yusuf. Zekası, özgüveni, mizahı ve İngilizcesiyle sessizlere ses verdiği için.

Yalım Eralp: İyi anlamda Ukrayna Lideri Zelensky, kötü anlamda da Netanyahu.

Vahap Coşkun: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres

Tuncer Köseoğlu: Netenyahu (Kötülüğü insanlığın gözüne soktuğu için)

Yunus Emre Erdölen: İsrail’e “bizim için öldürme” diyen Amerikalı Yahudiler ve yıllar sonra yine, yeniden Hannah Arendt

Yaşar Sökmensüer: Barbie diyorlar… Time da Taylor Swift’i seçmiş. Ama Ricky Gervais’in 2023’de Netflix koleksiyonuna giren “Armageddon”daki yorumu daha cazip: “İnsanlığın sonu geliyor. Artık Taylor Swift üniversitelerde ders olarak okutuluyor.”

Mustafa Ali Aykol: Arjantin’in liberteryen başkanı Javier Milei. Para basmak, daha fazla sosyal yardım vaat etmek ve bir şeyleri kamulaştırmak gibi vaatlerde bulunmadan, halka gerçekleri anlatarak seçim kazanabildiğini gösterdiği için.

Emir Kaba: Amerika’nın tarihi sorumluluklarını hiç etmiş Joe Biden.

Onur Erkan: Javier Milei

Meltem Gürler: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres

Bercan Aktaş: Filistinli fotomuhabir Motaz Azaiza

TÜRKİYE’DE YILIN DEĞERİ EN ANLAŞILMAMIŞ OLAYI:

Alper Görmüş: PKK baskınında 12 askerin hayatını kaybetmesinin ardından kamuoyunda beliren sorgulama eğilimi.

Oral Çalışlar: Kılıçdaroğlu’nun uzlaşma siyaseti

Yıldıray Oğur: Cumhuriyet’in 100. yılında kurulabilen Altılı Masa

Yalım Eralp: Laiklik ve demokrasi.

Vahap Coşkun: Lozan Antlaşması’nın 100. yılının bitmesi!

Tuncer Köseoğlu: Ankaragücü Başkanı Faruk Koca’nın hakem Halil Umut Meler’e sahanın ortasında yumruk atması (ülkede bir çok olayda yaşanan yönetilmezliği ve çürümüşlüğü insanların gözüne soktuğu için)

Yunus Emre Erdölen: Sadık Abi’nin halkın yaşadığı enflasyonu yetkililere iletme çabası

Yaşar Sökmensüer: HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın aktif siyaseti bıraktığını açıklaması.

Mustafa Ali Aykol: Yargıdaki kriz ve Başsavcı’nın mektubu

Emir Kaba: Değerden ziyade önemi anlaşılmamış gibi cevap vermek istiyorum: Toplumsal hafızanın gittikçe daha da zayıflaması… Umarım bunun önemi bir an önce anlaşılır.

Onur Erkan: Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin iki turu arasındaki değişimi

Meltem Gürler: Al gelişmeleri

Bercan Aktaş: Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığı

DÜNYA’DA YILIN DEĞERİ EN ANLAŞILMAMIŞ OLAYI:

Alper Görmüş: (‘Değer’i olumsuz anlamıyla kullanarak): Deep-fake teknolojisinin yaratacağı tahribatın hak ettiği ölçülerde tartışılmaması.

Oral Çalışlar: Ukrayna direnişi

Yıldıray Oğur: Londra’da Filistin için yürüyen 500 bin kişi

Yalım Eralp: Birkaç tane var: Dünya’da başlayan savaşlar. İkincisi halk ve yönetenler arasındaki aranın açılması. Her yerde protestolar var. Tabii mülteci akımı ve güvenlik endişeleri dolayısıyla büyük bir sağa kayma var. Yeni Zelanda ve İsveç’te bile sağ hükumetler var.

Vahap Coşkun: Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin savaş suçları işlediği gerekçesiyle Putin hakkakında tutuklama kararı çıkarması, İskoçya’da ilk defa bir Müslüman’ın -Hamza Yusuf’un- Başbakan olması

Tuncer Köseoğlu: Ronaldo’nun Suudi Arabistan’a gitmesi ve devamında bir çok ünlü futbolcunun aynı yolu izlemesi. Bu durum Arabistan’da kültürel devrime neden olabilir.

Yunus Emre Erdölen: İskoçya, Belçika ve İspanya’nın Filistin konusundaki insani duruşu

Yaşar Sökmensüer: ABD Dışişleri’ndeki “Müttefikler ve Ortaklara Silah Tedariki” birimi Genel Müdürü Josh Paul’un İsrail yanlısı politikaları protesto ederek istifası. Ve geride bıraktığı mektubu: https://serbestiyet.com/haberler/ceviri-bidenin-israil-politikasi-yuzunden-abd-disislerinden-istifa-eden-josh-paulun-mektubu-neden-istifa-ettim-145996/

Mustafa Ali Aykol: Dünyada ilk kez bir liberteryen adayın fikirlerinden hiç taviz vermeden seçim kazanması.

Emir Kaba: Gazze’de yaşanan çocuk ölümleri… Başka bir coğrafyada olsaydı Dünya çoktan ayağa kalkmıştı…

Meltem Gürler: İklim Değişikliği

Bercan Aktaş: Rekor hava sıcaklıkları

TÜRKİYE’DE YILIN EN SAÇMA OLAYI:

Alper Görmüş: Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz’un 15 yıl önceki bir olayı canlandırarak birbirlerine “atara atar gidere gider” düzeyinde dalmaları.

Yıldıray Oğur: Kiralar, maaşlar, fiyatlar. Akşener’in masadan kalkışı, Samsun’a çıkma çağrısı ve masaya geri oturuşu. Kılıçdaroğlu’nun bağrına ve masaya vurduğu video. Sinan Oğan hadisesi. Babacan-Davutoğlu husumeti. Zeki Demirkubuz- Nuri Bilge Ceylan husumeti.

Yalım Eralp: Vallahi Türkiye’de her şey çok saçma. Türkiye saçmalıklar ülkesi.

Vahap Coşkun: Denizbank Hadisesi

Tuncer Köseoğlu: Can Atalay’ın AYM kararına rağmen hala hapiste olup, vekilliğinin onaylanmaması.

Yunus Emre Erdölen: Bir hakemin yumruk yemesine şaşırmamız

Yaşar Sökmensüer: “Türkiye Tek Yürek” yardım kampanyasında Merkez Bankası Başkanı’nın deprem bölgesine 30 milyar “bağış” yapması. Üstüne kampanyada “canlı bağış” yapanlardan önemli bir bölümünün parayı vermemesi… Ve ekranda şov yapanların en abuk bahanesi: “Yanlışlıkla eski parayı telaffuz etmişim…” İçimden geçen cümle: “Birader sen ekonomiden dili, başı dönmüş fukara halk değilsin ki işin gücün yeni para”. Sokakta ise sanırım Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan’ın “Değişim ve Adalet Yürüyüşü”.

Mustafa Ali Aykol: Devletin ‘el koyduğu’ lüks arabaların polis arabası yapılması, bu arabaların meydanlarda sergilenip başına polisler dikilmesi

Onur Erkan: Fake bir Twitter hesabının “Muharrem İnce’nin kaseti var” iddiasıyla sadece bir iki tweet atarak Türkiye seçimlerinin son günlerinin ana gündem maddesi olarak Türkiye’yi trollemesi

Meltem Gürler: 6’lı masada olan biten – Masadan kalkmalar-geri dönmeler vs.

Bercan Aktaş: Fenerbahçe ile Galatasaray’ın maç yapmak için ta Riyad’a gitmeyi kabul etmesi, üstüne bir de maçı oynamadan geri dönmesi

DÜNYA’DA YILIN EN SAÇMA OLAYI:

Alper Görmüş: Barbie filminin ortalığı kasıp kavurması.

Oral Çalışlar: Trump’un yeniden dönme ihtimali

Yıldıray Oğur: Almanların ve İngiltere’nin Hintli Başbakanı’nın aşırı İsrailciliği.

Yalım Eralp: Amerika’nın, koskoca bir ülkenin İsrail’in peşine takılıp at gözlüğü ile her şeyi desteklemesi.

Vahap Coşkun: Arjantin’de testereli seçim kampanyası yapan Javier Milei’nin Başkan seçilmesi.

Tuncer Köseoğlu: ABD Başkanı Biden’in yeniden Başkanlığa aday olacağını açıklaması ( Onun başarısızlığına karşın)

Yunus Emre Erdölen: ABD’nin Irak’ın İşgali’nden sonra öyle ya da böyle yeniden inşa etmeye çalıştığı kredisini İsrail uğruna sıfırlaması

Yaşar Sökmensüer: Elon Musk’ın Twitter’ı satın alıp “X” yapması ve gerisi. Bana saçma gelince biraz baktım… Çocuklarının isimlerini de öğrenince bana kendi dalında yılın saçmalığı gibi geldi: İlki “X Æ A-12 Musk”, üstüne bir de kız, Techno Mechanicus veya kısaca Tau. Saçmalık kibrin yan etkisi, patolojisi bazen.

Mustafa Ali Aykol: BMGK’nın Filistin konusunda hiçbir şey yapamaması ve Batı’nın kendi değerleriyle çelişmesi pahasına İsrail’e sessiz kalması

Onur Erkan: Biden’ın yeniden seçilebilme ihtimali

Meltem Gürler: Arjantin seçim sonucu

Bercan Aktaş: Fosil yakıtlardan çıkışı konuşmak için Birleşik Arap Emirlikleri’nde toplanılması.

YILIN KİTABI:

Alper Görmüş: Seneler (Annie Ernaux)

Oral Çalışlar: Sabiha

Yıldıray Oğur: Ben bu yıl okuduğum için Büyük Defter (Agota Kristof), Türkiye’de Özel İsimlerin Tarihi (Doğan Gürpınar)

Yalım Eralp: Orhan Pamuk, Veba Geceleri.

Vahap Coşkun: Şükrü Hanioğlu: Atatürk – Entelektüel Biyografi 

Tanıl Bora: Demirel

Benedict Anderson: Sınırları Aşarak Yaşamak

Tuncer Köseoğlu: Veba Geceleri- Orhan Pamuk (Pandemi nedeniyle moralim bozulmasın diye okumamıştım. Bu yıl okudum)

Yunus Emre Erdölen: Büyük Defter-Kanıt-Üçüncü Yalan- Agota Kristof

Yaşar Sökmensüer: Kunio Nakamura, Hiroko Dozen “Haruki Murakami Sözlüğü”.

Mustafa Ali Aykol: Yeni Hayat – Orhan Pamuk

Emir Kaba: Daha Adil Bir Dünya Mümkün – Recep Tayyip Erdoğan

Onur Erkan: Adana’da Piç Olmak: Öteki Sabancılar (Sevgi Sabancı)

Meltem Gürler: Gece Yarısı Kütüphanesi

Bercan Aktaş: Kayıp Halk, Necmi Erdoğan

Yılın Filmi:

Alper Görmüş: Aftersun

Yıldıray Oğur: Anatomy of a Fall ve Close

Yalım Eralp: Uzun zamandır sinemaya gitmiyorum ama Türkiye başlı başına bir film. Nereden tutsanız elinizde kalıyor.

Vahap Coşkun: Saint Omer, Tanrının Unuttuğu Yer.

Tuncer Köseoğlu: Kuru Otlar Üstüne (NBC)

Yunus Emre Erdölen: Oppenheimer

Yaşar Sökmensüer: Oyuncularıyla da Wes Anderson’un Roald Dahl’dan uyarladığı dört öykü (Şeker Henry’nin İnanılmaz Öyküsü, Kuğu, Fare Avcısı, Zehir) ve “Kabahatliler (Los Delincuentes)”.

Mustafa Ali Aykol: Kuru Otlar Üstüne – NBC

Meltem Gürler:  Kuru Otlar Üstüne

Bercan Aktaş: Lubo, Giorgio Diritti

YILIN ŞARKISI:

Yıldıray Oğur: Ateşe düştüm…

Yalım Eralp: Yannis’in S’agapo’su.

Vahap Coşkun: Mem Ararat: Li Hêvîya Baranê

Jehrmar – Aylo Dilo

Beytocan – Narê

Cengiz Özkan – Felek Çakmağını Üstüme Çaktı

Tuncer Köseoğlu: Hep Kahır Hep Kahır- Cem Karaca (Ruh halimi en iyi bu anlatıyor)

Yunus Emre Erdölen: Mabel Matiz-Uçkun

Yaşar Sökmensüer: Tereddütsüz Karsu’dan “Neredesin Sen”. Deprem günlerindeki o yorumunun, o ânın videosuyla birlikte… Lâkin o ezgi de Neşet Ertaş’la, Cem Karaca’yla “eski okul”.

Mustafa Ali Aykol: Büyük Ev Ablukada – Şiraze

Emir Kaba: Holm – Emel

Meltem Gürler: Parla

Bercan Aktaş: Sana söz yine baharlar gelecek…

YILIN DİZİSİ:

Alper Görmüş: Güney Kore dizisi “My Mister” (ben bu yıl izledim, benim için yeni).

Yıldıray Oğur: Succession: Bol küfürlü asri zamanların antik Yunan trajedisi

Oral Çalışlar: Kızıl Goncalar

Yalım Eralp: Yargı.

Vahap Coşkun: Kulüp (2. Sezon), The Crown (5. ve 6. Sezon) ve sadece iki bölümüyle kızılca kıyametler kopartan Kızıl Goncalar.

Tuncer Köseoğlu: Kızıl Goncalar (iki bölüm yayınlanmasına karşın 2024’ün en çok ses getirecek dizisi olmaya aday)

Yunus Emre Erdölen: Kızılcık Şerbeti

Yaşar Sökmensüer: Çok içime sineni, hemen aklıma geleni olmasa da… Çok zorlarsam “Drops of God”, “Happy Valley” filan belki. Ve sık gezindiğim İskandinav, İngiliz dizilerinden bazı sahneler. 2023’de bir düşüş, bir tür gerileme vardı sanki.

Mustafa Ali Aykol: Şahsiyet – 2. Sezon

Emir Kaba: Bu yıl tekrar izlediğim Khalifat.

Meltem Gürler: Kızılcık Şerbeti / seneye Kızıl Goncalar olacak

Bercan Aktaş: Beef, Lee Sung Jin

2023’E BİR VEDA MESAJI:

Alper Görmüş: Pis herif!

Oral Çalışlar: Bir daha gelmeye kalkma!

Yıldıray Oğur: Evlerden uzak…

Yalım Eralp: Saçmalıklar yılıydın

Vahap Coşkun: Gidişin ola, dönüşün olmaya…

Tuncer Köseoğlu: Umutla başladık, umutsuzlukla bitirdik… Güle güle bile demiyorum.

Yunus Emre Erdölen: Bunlar daha iyi günlerimizdi.

Yaşar Sökmensüer: Uzun zamandır alenen, ulu orta küfretmemeye çalışıyorum. Kabahat onun olmasa da zihnim küfürbaz.

Mustafa Ali Aykol: Hayatımın en mutlu gününe ev sahipliği yaptın, her şeye rağmen hatırın var. Ama bir süre görüşmeyelim…

Emir Kaba: Zor bir yıl oldu. Üzüldük. Umutsuzluğa kapıldık. Toplumu da hayli uzun bir süredir de öyle görüyorum. 2024’ü güzel manifestleyelim… Belki yarar…

Onur Erkan: Herkesin anlamlar yüklediği yüzüncü yıl, tüm çok yönlü girişimlere rağmen Türkiye’ye hiçbir dalda yenilik, değişim, gelişim, kalıcı bir güzellik getirmedin, zaten bir beklentim ve umudum da yoktu hiçbir zaman da olmayacak.

Meltem Gürler: Sevemedik birbirimizi

2024’E BİR MERHABA MESAJI:

Alper Görmüş: Belli ki seni de selefin gibi uğurlayacağız.

Oral Çalışlar: Geçmiştekilere benzeme.

Yıldıray Oğur: Önceki fragmanın mıydı?

Yalım Eralp: 2023 gibi olma!

Vahap Coşkun: Bir selam sal sabah olsun…

Tuncer Köseoğlu: Bu sene umutsuzlukla başlamak istiyorum. Kötü bir yıl olsun. (Taraftar totemi, bakarsın tersi çıkar)

Yunus Emre Erdölen: Finali Trump’ın yeniden Beyaz Saray’a çıkmasıyla kapayacak gibisin, kaotik bir sene olacaksın. Hazırla kendini kardeşim.

Yaşar Sökmensüer: Başına peşinen bir “Merhaba” iliştireceğimi sanmıyorum ama… “Balo maskesiymiş, yeni kılık kıyafetmiş, “Yeni Yıl, Yeni Seçim Müjdeleri”, patlak davul, zırt diyen zurnaymış… Geç bunları, seni çok iyi tanıyorum”.

Mustafa Ali Aykol: 2023’ten kötü olma, başka bir beklentimiz kalmadı…

Emir Kaba: Umarım bize iyi davranırsın…

Onur Erkan: Senden ve sonra gelecek kardeşlerinden de bir beklentim yok. Zeki Demirkubuz’un dediği gibi, “Bu ülkeye ve bu hayata dair hiçbir şeyin, hiçbir zaman benim dilediğim gibi olmayacağını biliyor, artık bundan acı duymuyorum.”

Meltem Gürler: Farklılıklara yer aç.

- Advertisment -