AK Parti’nin hayvan hakları kanununda düzenleme öngören sokak hayvanlarıyla ilgili yasa teklifi üzerinden iktidarla muhalefet arasındaki sokak köpeklerine ötanazi uygulanıp uygulanmayacağı tartışmaları büyüyor.
Yasa teklifinin görüşüldüğü TBMM Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda AK Parti İstanbul Milletvekili Hulki Cevizoğlu, şehirlerde başıboş hayvanların olamayacağını, olması durumunda itlaf edilebileceğini Atatürk’e dayandırarak savundu:
“Atatürk diyor bunu”
“-Biz Atatürkçüyüz- diyen arkadaşlar samimi Atatürkçülerse 1932 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan tamimi hatırlatmak isterim. Atatürk diyor ki o tamimde: Modern şehirlerde, sokaklarda hayvan olamaz, başıboş hayvan olamaz. Hayvanlar insanları ısırıyor.
Ayrıca –insanları ısıran hayvanların çoğu sahipli hayvanlar- diyor. –Sahipli hayvanlar ağızlık takılarak sokaklarda ancak gezecek, bunu yapmayan insanlar olursa onların sahipleri de cezalandırılacak- diyor. –Eğer bu hayvanlar sokakta görülürse itlaf edilecektir- diyor. Atatürk diyor bunu. 1932’de, cumhuriyetin kuruluşundan dokuz yıl sonra, onuncu yıla bir kala Atatürk diyor ki: Sokak hayvanları itlaf edilecektir, sahipli bile olsa eğer birisini ısırıyorsa sahibine ceza verilecektir.”
“İyi oku da aklın başına gelsin”
Hulki Cevizoğlu’nun bu sözlerine CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygün önce “O zamanki veteriner sayısından haberin var mı Hulki Cevizoğlu? Türkiye’de 200 tane veteriner vardı. Tarihi iyi okumak lazım” sözleriyle tepki gösterdi.
Cevizoğlu, “-Sahipli hayvanlar ağızlık takılarak sokaklarda ancak gezecek. Bunu yapmayan insanlar olursa, onların sahipleri de cezalandırılacak- diyor” diye yeniden Atatürk’e gönderme yapınca, İlhami Özcan Aygün’den “200 tane veteriner varmış Türkiye’de. Yazıktır, günahtır. Atatürk seni göre zaten ne yapacağı belli değil” çıkışı geldi.
Cevizoğlu Özcan’a “Şimdi böyle sahipli, sahipsiz ayrımı yapmayan Atatürk ortadayken, tamimi ortadayken böyle goygoy yapmanın bir anlamı yok ki. Olaya bilimsel olarak yaklaşacaksak burada her türlü kavramı söyleyebiliriz” yanıtı verdi.
Sözlü tartışma büyüdükçe Aygün Cevizoğlu’na “Oku da gel. Nutuk atmaya gelme buraya, oku da gel. İyi oku da aklın başına gelsin” sözleriyle yüklendi. Cevizoğlu; Aygün’ün seviyesine inmek istemediğini söyleyince Aygün’den bu kez “Senin seviyene bakacağım ben” çıkışı geldi.
Cevizoğlu ve Aygün’ün arasındaki Atatürk tartışmasına diğer muhalefet vekilleri de dahil oldu.
“-Atatürk bilimi tercih edin- der”
CHP’li Ömer Fethi Gürer, “Yalnız bir sözü Hulki Bey’e hatırlatayım. Atatürk diyor ki; Eğer bir gün benim sözlerim bilimle ters düşerse, bilimi tercih edin” dedi.
DEM Partili Sevilay Çelenk de söz aldığında “Tarih ilerliyor, anlayışlar değişiyor, haklar değişiyor, haklara bakış perspektifleri değişiyor. Atatürk ‘ün, Atatürkçü olanlar bile 1930’da söylediği her şeyi bu gün aynıyla benimsemezler; böyle bir dogma, böyle bir anlayış yok” ifadelerini kullandı.
1932 tarihli tamimde ne diyor?
Hulki Cevizoğlu’nın atıf yaptığı 1932 yılında Resmi Gazete’de sokak köpekleriyle ilgili tamimde Atatürk’ün imzası bulunmuyor. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti’nin tamimi şöyle:
Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletinden : Köpekler e karşı ittihaz edilecek No 359 tedbirler hakkında Muhtelif vilâyetlerimiz dahilinde kuduz şüpheli köpekler tarafından ısırılarak tedavihanelere sevk edilen eşhas adedinin çoğalmakta olduğu anlaşılmıştır. Sık sık tekerrür eden ve hemen bir çok mıntıkalarımızda eksik olmayan ısırık vak’alarının bu suretle tevalisi; köpeklere karşı umumî bir mücadele yapılmasını istilzam edecek bir derecede ehemmiyet kesbeylemiş olduğundan keyfiyet hakkında bütün alâkadarların nazarı dikkatlerinin celbine lüzum hissedilmiştir. Muhtelif mıntakaları dan alınan malûmata göre tedavihanelere sevk edilen eşhasın bir kısmı sahipsiz köpekler tarafından ısırılmış olmakla beraber bu şahısların en mühim kısmını sahipli köpekler tarafından ısıalanlar teşkil etmektedir. Binaenaleyh yapılacak mücadelenin sahipli sahipsiz bütün köpeklere teşmili lâzımgelmektedir. Yapılacak mücadelede şu esaslar takip edilecektir.
1 — Sahipsiz olan bütün köpekler itlaf edilecektir. Şehir ve kasabalar dahilinde beslenen sahipli köpekler; hiç bir suretle başı bol olarak mahalle aralarında, çarşı ve pazarda dolaştırılmıyacaktır.
2- Dolaştırmak istiyenler hayvanın ısırmasına mahal bırakmamak üzre ağız ve burnuna birer maske takmıya mecbur tutulacaklardır. Bu hususun şehir ve kasabalar dahilinde belediyeler tarafından neşir ve ilânı ile şiddetli murakabe edilmesi ve muhalif hareket edenler hakkında belediyece ceza tatbik edilmesi icabeder.
3 — Maskesiz görülecek köpeklerin itlaf edileceği de halka tefhim edilecek ve bunu müteakip maskesiz dolaştığı görülen köpekler itlaf edilecektir.
4 — Köylerde bulunan sahipli köpekler gündüzleri bir mahalde bağlı olarak bulundurulacak ve ancak geceleri bekçilik işini görebilmeleri için serbest bırakılacaklardır. Bu mecburiyet koy ihtiyar heyeti vasıtasile bütün köylülere tamim edilecek ve mecburiyete riayet etmiyenlerin köpekleri itlaf edilecektir.
5-Köpeklerin itlafında kullanılacak zehir masrafı şehir ve kasabalar belediyelerine aittir. Bınunla beraber zaruret his edilecek olursa ve makamı vilâyetçe lüzum gösterilirse Vekâletımizce sari hastalıklar tahsisatından muavenette bulunulacaktır. Mahallince münasip görülen yerlerde başı bo köpeklerin kurşunla itlafı daha amelî olur. Tamim muhteviyatının dikkatle takıp ve tatbiki esbabının temini ve vilâyet dahilinde bu huhususta yapılan icraat hakkında Vekâlete peyderpey malûmat verilmesi ehemmiyetle rica olunur.”