Başbakan Mark Rutte’nin lideri olduğu liberal sağcı Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD) birinci parti oldu. Seçimlerde oylarını en fazla arttıran sol liberal Demokratlar 66 (D66), sandıktan ikinci parti olarak çıktı. Diğer sol partiler ile Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) ciddi oy kayıpları yaşadı.
Koronavirüs önlemleri nedeniyle, sandık başlarında yığılmayı önlemek amacıyla 3 güne yayılan Hollanda seçimlerinde oy verme işlemi Çarşamba akşamı saat 21:00’de sona erdi.
Hollanda ve Karayipler’deki 3 adada 15 Mart Pazartesi gününden bu yana devam eden seçimlere, katılım yüzde 81 olarak gerçekleşti. Hollanda’da kayıtlı yaklaşık 13 milyon 200 bin seçmen bulunuyor.
Ipsos sandık başı anketine göre, parlamentonun alt kanadını oluşturan temsilciler meclisi seçimlerinden yine en az 4 partili bir koalisyon seçeneği çıktı. Resmi olmayan sonuçlara göre, Mark Rutte liderliğindeki VVD, 2017 seçimlerinde olduğu gibi, yine sandıktan birinci parti çıktı.
Koronavirüs önlemleri konusundaki eleştiriler ve aşı tedarik konusundaki eksiklere rağmen VVD, 33 olan sandalye sayısını 36’ya yükseltti.
Filistinli eski El Fetih üyesi Anis al Qaq ile evli olan ve bu nedenle sık sık aşırı sağcı kesimlerce eleştirilen eski diplomat Sigrid Kaag liderliğindeki sol liberal D66, seçimde oylarını en fazla arttıran siyasi parti oldu.
Solda ciddi oy kaybı
Geçen dönem 4 partili koalisyonda yer alan D66, 2017 seçimlerinde elde ettiği 19 sandalyeyi, 27’ye yükseltti. Bunda 60 yaşındaki kadın lider Kaag’ın televizyon açık oturumlarındaki performansı etkili oldu.
D66, Rutte’nin partisinin ardından ikinci oldu. Ana muhalefet partisi olarak seçimlere giren, Wilders liderliğindeki PVV ise, geçen seçimlere göre 3 milletvekilliği kaybederek, 17 sandalye ile üçüncülüğe geriledi.
Koalisyon ortaklarından, Hollanda’nın köklü partisi Hıristiyan Demokrat Parti (CDA) ise, geçen seçimlerde elde ettiği 19 sandalyeyi koruyamadı. CDA, bu seçimlerde ancak14 milletvekilliği kazanabildi.
Seçimlerde en ağır yenilgiyi ise, yerleşik sol partiler aldı. Hollanda’da yıllarca iktidar ortağı olan İşçi Partisi (PvdA), 2017’de sadece 9 milletvekili çıkarabilmişti. PvdA, son seçimlerde yine aynı sayıda kaldı.
Geçen seçimlerde solun en büyük partileri olan Yeşil Sol Parti (GL) ile Sosyalist Parti (SP) muhalefette olmalarına rağmen ciddi oy kaybına uğradı. Her iki partinin de 14 olan milletvekili sayıları, son seçimlerde 8’e düştü.
Yeşil Sol Parti, listesinde Müslüman Kardeşler örgütü ile bağlantılı olduğu belirtilen bir kadın adaya yer verdiği için; Sosyalist Parti de, Marksist üyelerini tavsiye ettiği gerekçesiyle eleştiriliyordu.
Türkiye ve Fas kökenli seçmenlerin desteklediği Denk Partisi de, oy kaybeden siyasi partilerden biri oldu. Denk Partisi, 2017’de 3 sandalye elde ederken, bu seçimde sadece parti yöneticileri Tunahan Kuzu ve Farid Azarkan’ı meclise gönderebildi.
5 Türkiye kökenli isim
Koalisyon hükümetinin küçük ortağı Hıristiyan Birliği’nin (CU) 5 olan milletvekili sayısı 4’e düştü.
Aşırı sağcı Demokrasi Forumu Partisi (VvD) de, 2 olan milletvekili sayısını 7’ye yükselterek, D66’dan sonra oyunu en fazla arttıran ikinci parti oldu. Avrupa yanlısı Volt Partisi de, ilk kez katıldığı seçimlerde 4 milletvekilliği elde etti.
Hayvan Hakları Partisi (PvdD) de, 5 olan milletvekili sayısını 6’ye yükseltti.
Türkiye kökenli 5 isim doğrudan milletvekili seçildi
Seçimlerde, Denk Partisi lideri Tunahan Kuzu’nun yanı sıra, VVD’den Dilan Yeşilgöz, D66’dan Hülya Kat, Sosyalist Parti’den Mahir Alkaya, Volt Partisi’nden Nilüfer Gündoğan doğrudan meclise girmeye hak kazanan Türkiye kökenli isimler oldu.
Listelerde alt sıralarda yer alan diğer Türkiye kökenli adayların durumu, tercih oylarının sayılmasından sonra belli olacak.
Hollanda’da, hastalar ile 70 yaş ve üzeri 2 milyondan fazla seçmenin mektupla oy kullanması nedeniyle, sandık başı anketlerinde yanılma payı olabileceği belirtiliyor.
Seçmenler bazı kentlerde, koronavirüs önlemleri nedeniyle otomobillerinden inmeden araç içinde oy kullandı. Seçimler olaysız sona erdi. Çarşamba sabahı Rotterdam’da oy vermek için sandık balına giden Sağlık Bakanı Hugo de Jonge, yanlışlıkla süresi dolan eski pasaportunu getirdiği için oy kullanmadı.
Seçim merkezine kendi otomobiliyle gelen Hollandalı bakan, yanında ehliyeti de olmadığı için oy kullanamadı. Sandık görevlilerince eve gönderilen de Jonge, yeni pasaportunu ve ehliyetini alarak yeniden seçim merkezine döndü. Hollandalı bakan, yaşananlar için özür diledi.
Kaynak: BBC Türkçe