Yayınlanan bilgilere göre, İsviçre’nin en büyük ikinci bankası olan Credit Suisse, uzun yıllardır rüşvetçi otokratları, şüpheli savaş suçlularını, insan kaçakçılarını, uyuşturucu satıcıları ve diğer suçluları müşteri olarak kabul ediyor.
Anonim bir kaynak tarafından sızdırılan dosyalar, dünya çapında 30.000’den fazla müşterinin hesaplarına ışık tutuyor. Credit Suisse iddiaları reddediyor. Hesapların büyük bir kısmı da uzun süredir kapalıydı.
Belgeler dünyanın dört bir yanından sabıkalı isimler içeriyor: Filipinler’de bir insan kaçakçısı, rüşvetten hapse atılan bir Hong Kong borsa patronu, Lübnanlı pop yıldızı kız arkadaşının öldürülmesi emrini veren Mübarek destekçisi milyarder Mısırlı politikacı, Venezuela devlet petrol şirketini yağmalayan yöneticiler…
Ayrıca verilere göre Vatikan’a ait bir hesap, bir kardinalin yargılandığı “sahte yatırım” davasının merkezinde yer alan Londra’daki 350 milyon euroluk gayrimenkule harcamak için kullanıldı.
SZ muhabiri araştırmacı gazeteci Hannes Münzinger, Twitter’da “Önümüzdeki günlerde diktatörler, işkenceci generalleri, vergi kaçakçılarını ve araştırmayı suç sayan bir yasa hakkında haberler yayınlayacağız” dedi.
Suisse Secrets verileri 1940’lardan son on yıla kadarki zaman dilimini kapsıyor. Mevcut hesapların üçte ikisinden fazlası 2000 yılından sonra açılmış ve çoğu halen duruyor.
Araştırmaya göre Pakistan, Yemen, Mısır ve Ürdün’deki istihbarat teşkilatlarının başkanları adına açılan Credit Suisse hesapları, ABD’nin öncülük ettiği savaşlarda kilit roller üstlendikleri dönemlerde büyüdü.
Bugün yayınlanan bilgilerde dikkat çeken isimlerden biri, eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan ve aile üyeleri:
Ermenistan: Sarkisyan’ın 10 milyon Frangı
Bir ay önce Cumhurbaşkanlığından istifa eden Armen Sarkisyan ve kız kardeşi Karine Sargsyan’ın Credit Suisse banka hesaplarında 2006-2016 yılları arasında 10 milyondan fazla İsviçre Frangı tuttuğu, bu süre zarfında ABD’de büyükelçiliği görevinde de bulunan Sarkisyan’ın bu meblada bir mali beyanda bulunmadığı ortaya çıktı.
Gazetecilerin ulaşıp paraların kaynağını sorduğu Sarkisyan, kısa bir yanıt verdi ve ilk başta konuşmak istemedi:
“Birinin özel banka hesabının ayrıntılarına erişmek, yanlış ve yasa dışıdır, tüm dünyada. Bu, mahremiyetin ihlali ve gizliliğin ihlalidir.”
Sarkissian sonradan karar değiştirdi ve gazetecilere, söz konusu yıllarda pro bono (fahri, ücretsiz) olarak büyükelçilik yaptığını, hatta kendi cebinden Birleşik Krallık’ta Ermenistan Büyükelçiliği kurmak için para harcadığını söyledi.
Mısır: Devrik Diktatör Hüsnü Mübarek’in oğulları ve yakın arkadaşları var
Ömer Süleyman
Bankanın müşterileri arasında Hüsnü Mübarek’in Mısır’da ticaret imparatorlukları kuran oğulları Alaa ve Cemal Mübarek de bulunuyor. Verilere göre kardeşlerin bankayla ilişkisi on yıllar sürdü, en erken ortak hesap 1993’te açıldı. 2010’a kadar Alaa’ya ait bir hesapta 232 milyon İsviçre Frangı vardı.
Arap baharı ayaklanmalarından sonra servetleri değişti ve 2015’te kardeşler ve babaları bir Mısır mahkemesi tarafından zimmete para geçirme ve yolsuzluktan üç yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Davanın siyasi amaçlı olduğunu söyleseler de, başarısız bir temyiz başvurusunun ardından Alaa ve Cemal, hiçbir suçu kabul etmeyen bir uzlaşma anlaşmasıyla Mısır hükümetine tahmini 17.6 milyon dolar ödedi.
Hüsnü Mübarek’le bağlantılı diğer Credit Suisse müşterileri de yaklaşık otuz yıl boyunca diktatör için mali danışman olarak görev yapan, ihale anlaşmalarıyla bir servet biriktiren ve kara para aklama suçlamalarıyla karşı karşıya kaldıktan sonra sürgünde ölen merhum işadamı Hüseyin Salem, Hişam Talat ve Mübarek’in partisinden bir milyarder politikacı Mustafa var.
Yorum için ulaşılamayan Mustafa, eski kız arkadaşı Lübnanlı pop yıldızı Suzanne Tamim’i öldürmek için kiralık katil tutmaktan 2009 yılında suçlu bulunmuştu – ancak hesabı 2014’e kadar açık tutuldu.
Credit Suisse’in bankacılık hizmetlerinden yararlanan bir diğer Mübarek uşağı, eski istihbarat şefi Omar Süleyman’dı. Suleyman ve ortakları, 2007 yılında 63 milyon İsviçre Frankı tutan bir hesabın intifa hakkı sahipleri olarak verilerde listeleniyor. Süleyman, yaygın işkence ve insan hakları ihlallerinin yaşandığı Mısır’da korkutucu figürlerden biriydi.
Cezayir: İşkenceci ve infazcı Savunma Bakanı Halid Nezzar’ın 2 milyonu
Pakistan, Ürdün, Yemen ve Irak da dahil olmak üzere birkaç istihbarat şefi ve ordu komutanları tarafından tutulan Credit Suisse hesapları arasında Cezayir’den de bir isim var: 1993 yılına kadar savunma bakanı olarak görev yapan ve askeri cuntanın kayıplar, toplu gözaltılar, işkence ve tutukluların infazıyla anılan darbesine katılan Halid Nezzar’dı. Hesaplarında 2 milyon İsviçre Frangı tuttuğu ortaya çıktı.
Venezuela: Petrol şirketi yağmalayan işadamları, rüşvetçi bürokrat ve siyasiler
Suisse sırları projesi üzerinde çalışan muhabirler, Venezuela devlet petrol şirketi Petróleos de Venezuela (PDVSA) etrafında dönen yolsuzluklara karışan iki düzine iş adamı, yetkili ve politikacıyla bağlantılı Credit Suisse hesapları tespit etti.
Venezüella kaynaklarının yağmalanmasıyla bağlantılı çok sayıda davaya karışan bu isimler arasında, devletin petrol şirketindeki yetkililere rüşvet veren, ABD merkezli iki işadamı Roberto Rincón Fernández ve Abraham Shiera Bastidas’ı içeriyor. Bunlarla bağlantılı olan diğer Venezüelalılar ise enerji bakan yardımcısı Nervis Villalobos Cárdenas ve üst düzey bir PDVSA yetkilisi Luis De Léon Perez.
Venezuela bağlantılı Credit Suisse hesaplarından bazıları çok büyük meblağlar içeriyor;
Villalobos’un hesabında 9,5 milyon, De Léon’unkinde ise 22 milyon Frank vardı. İşadamı Rincón’un rüşvetlerini ödeyen işadamı, tutuklanmasından bir ay önce Kasım 2015 itibariyle hesabında 68 milyon CHF’den fazla para vardı.
Pakistan ve Ürdün’ün İstihbarat şeflerinin milyonları
Terörle mücadelede ABD ile işbirliği yapan birçok ülkeden üst düzey istihbarat yetkilisi ve çocuklarının da Credit Suisse’te para tuttuğu açığa çıktı
Pakistan istihbarat teşkilatının başkanı General Akhtar Abdur Rahman Khan, Sovyetler Birliği’ne karşı mücadelelerini desteklemek için Afganistan’daki mücahitlere ABD ve diğer ülkelerden milyarlarca dolar nakit ve diğer yardımların akıtılmasına yardım etmişti.
1985’te, ABD Başkanı Ronald Reagan Afganistan’a giden yardımın daha fazla denetlenmesi çağrısında bulunması sonrası, General Khan’ın üç oğlu adına bir hesap açıldı. General hiçbir zaman yardım parasını çalma suçlamasıyla karşı karşıya kalmadı. Sızan kayıtlara göre yıllar sonra, hesap 3,7 milyon dolara kadar büyüyecekti.
Generalin oğulları Akbar ve Haroon Khan, raporlama projesinden gelen yorum taleplerine yanıt vermedi. Bir kısa mesajda, üçüncü bir oğul olan Gazi Han, hesaplarla ilgili bilgileri “doğru değil” diyerek, “İçerik varsayımsaldır” dedi.
2003 yılında, ABD’nin Saddam Hüseyin’i devirmek için Irak’ı işgal ettiği yıl, Ürdün istihbarat teşkilatı başkanı Saad Kheir, sonunda 21,6 milyon dolara kadar ulaşan bir hesap açtı. Hesap, Kheir’in 2009’daki ölümünden sonra kapatıldı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev her şeyini oğlu Timur’un üzerine yapmış
Tokayev’in Moskova’da aldığı apartman kompleksi
Belgelere göre, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in ailesi, Kazakistan nüfusunun neredeyse yarısının yoksulluk sınırının altında yaşadığı 1998 yılına kadar Avrupa’da güvenli bir şekilde saklanan gizli bir servete sahipti.
Credit Suisse’den sızdırılan bankacılık verileri, Tokayev’in oğlu Timur Cenevre’de pahalı bir yatılı okula giderken bile, eski eşi Nadezhda ve 14 yaşındaki oğlu Timur için bir İsviçre banka hesabının açıldığını gösteriyor.
Yıllar boyunca hesaptan ne kadarlık bir para trafiği olduğu bilinmiyor. İsviçre’deki sızıntıya göre, 2005 yılında hesaptaki miktar 1,5 milyon İsviçre Frangı (1 milyon $) olan maksimum değerine ulaştı.
offshore hizmet sağlayıcısından alınan belgeler, kurumsal dosyalar ve mülk kayıtları, ailenin son yıllarda Kazakistan dışında önemli bir servet biriktirmeye devam ettiğini gösteriyor.
2012’de – İsviçre hesabı kapatıldıktan sonra – Tokayev’ler İngiliz Virgin Adaları’nda İsviçre’de banka hesapları olan denizaşırı şirketler açtı ve 2014’te bir noktada 5 milyon dolarlık varlığa sahip bir İngiliz şirketini himaye altına aldı, ayrıca Moskova’da ve Cenevre en az 7,7 milyon dolar değerinde mülke sahip oldu.
O yıllarda Tokayev, dışişleri bakanı, başbakan ve Senato başkanlığı da dahil olmak üzere bir dizi üst düzey hükümet görevinde bulundu. Ne kendisinin ne de karısının bilinen bir işi veya servet kaynağı vardı.
Kayıtlara göre, Tokayev ailesinden sadece oğul Timur herhangi bir gerçek işle bağlantılı olmuş. Kazak medyasına göre daha 18 yaşında milyonlarca kar elde eden bir petrol şirketinin ortak sahibi olmuştu Tokayevler ayrıca Cenevre ve çevresinde tamamı Timur adına bir dizi mülk satın aldı: Şehrin sakin bir bölgesinde apartman dairesi, yakındaki göl kenarında bir konakta daire ve Saint-Prex köyünde başka bir daire.
Timur’un okuldan mezun olduktan sonra Cenevre’de ne kadar kaldığı bilinmiyor, ancak babası, 2011-2013 yılları arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Direktörü olarak görev yaptığı sırada o bölgede yaşıyordu. Timur da o ara Moskova’ya taşınmış, diplomatik plakalı bir Lexus ve BMWsi ile Rus başkenti sokaklarının tozunu atmış ve Rusya Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi’nden ileri derece almıştı.
O yıllarda Tokayevler ayrıca Moskova’da birkaç pahalı daire satın aldı. Ama şu anda hapiste olan Rus muhalefet lideri Alexei Navalny’nin yaptığı araştırmada, Rus hükümetinin tapu mülkiyet kayıtlarından isimlerini silmiş olduğu ortaya çıkmıştı.
Credit Suisse görevi kötüye kullanma iddialarını reddetti
Credit Suisse Pazar günü yaptığı açıklamada, binlerce hesapla ilgili veri sızıntısına ilişkin sonuçlarını yayınlamasının ardından, görevi kötüye kullanma iddialarını “kesinlikle reddettiklerini” açıkladı.
İsviçre’nin en büyük ikinci bankası, araştırma ekibinin raporlarına yanıt olarak yayınlanan bildiride, “Credit Suisse, bankanın sözde ticari uygulamalarıyla ilgili iddiaları ve imaları şiddetle reddediyor” dedi.