Hilal Köylü / Ankara

İYİ Parti’nin eski genel başkanı Akşener’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşüp, görüşmenin içeriğine dair hiç açıklama yapmamasının partide yarattığı görüş ayrılıkları derinleşiyor. Akşener’e yakın milletvekillerinin “Akşener ihraç edilirse İYİ Parti kalmaz” çıkışlarına karşı, Akşener’in Erdoğan’la verdiği fotoğrafın parti tabanını yaraladığını düşünenler, “Partinin yeni genel başkanı Dervişoğlu; Akşener ve ekibine misliye karşılık vermezse parti dağılır” diyor. Bu öngörüde bulunanlar, İYİ Parti Ankara Milletvekili Koray Aydın etrafında toplanıyor ve “Yeni parti kurmak gibi bir amacımız yok. İYİ Parti’nin itibarını kurtarmaya çalışıyoruz” mesajı veriyor.

İBB Başkanı İmamoğlu, Türkiye Belediyeler Birliği başkanlık seçimini de kazandı. AK Parti’nin seçimden bir gün önce Trabzon Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç’le yarışan İmamoğlu, belediyeler birliğini partizanlıktan uzak anlayışla yöneteceği sözünü verdiğinde salonda AK Partili belediye başkanları yoktu. İmamoğlu başkanlığındaki belediyeler birliği meclisinde İyi Parti, DEM ve Yeniden Refah’lı belediye başkanları da görev yapacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki hafta önce 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le İstanbul’da görüştü. Gül’ün görüşmede seçim sonrası siyasette normalleşme ve yeni reform arayışları konusunda Erdoğan’a destek verdiği öğrenildi.

31 Mart seçim yenilgisinin ve siyasette yumuşama arayışlarının değerlendirildiği AK Parti kampında, yenilgiyi ekonomiye bağlayanlarla, partinin ‘halktan kopuk’ politikalarına bağlayanlar karşı karşıya geldi. Söz alan bazı milletvekilleri, AK Parti Teşkilat Başkanı Erkan Kandemir’i eleştiri yağmuruna tuttu, değişim için MHP’nin de ikna edilmesi vurgulandı. Kongrenin 2025’e bırakıldığı AK Parti’de bazı partililer partinin halktan uzaklaşmasını “Beyaz Müslümanlar” kavramıyla anlattı: “Muhalefette halkın dilinden ve derdinden anlamayan Beyaz Türkler diyorduk, aynı hataya düştük. Şimdi ortalarda AK Parti zenginleri, halktan kopuk Beyaz Müslümanlar var. Bunu biz yarattık.”

AK Parti, hafta sonunda Kızılcahamam’da kampa giriyor. 31.İstişare ve Değerlendirme Toplantısı’nın yapılacağı kampta 31 Mart yerel seçim yenilgisinin nedenlerinin tartışılıp, yeni döneme ilişkin stratejilerin Cumhurbaşkanı Erdoğan’la birlikte kararlaştırılması bekleniyor. Erdoğan’ın kamptan sonra kabinede değişim için düğmeye basacağı öngörüsünün hakim olduğu AK Parti kulislerinde; sağlık ve tarım bakanlarının kabine dışı kalacağı ihtimali üzerinde duruluyor. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın görevde kalacağını düşünenlerin seslerinin daha yüksek çıkması dikkat çekiyor.

Kılıçdaroğlu’nun, genel başkanlığa yeniden aday olabileceği sinyalini verdiği açıklamalar CHP’deki farklı sesleri bir kez daha su üstüne çıkardı. CHP’de tartışmaları yakından izleyenler CHP’nin 4 Eylül’de yapacağı tüzük kurultayının seçimli kurultaya dönüşeceğini ve Kılıçdaroğlu’nun şimdiden özellikle CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e ve CHP meclis grubuna mesaj verdiğini düşünüyor. Kılıçdaroğlu’nun Özgür Özel’le anlaşıp, CHP Parti Meclisi’nin değişmesinde rol oynayabileceğini hesaplayan da var. Ancak Özgür Özel’e yakın CHP’li kurmaylar “Gündemimiz Kemal Bey değil” diyor.

AK Parti bir yandan Haziran başında meclise sunmayı planlasa da, içindeki “etki ajanlığı” düzenlemesiyle tartışma yaratan 9. Yargı Paketi taslağını güncellemeye çalışıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, meclis anayasa komisyonu üyeleri ile kahvaltıda buluşup “etki ajanlığı” düzenlemesindeki muğlak ifadelerin çıkartılıp, ilgili maddenin somutlaştırılabileceği mesajını verdi. AK Parti meclis yönetimi düzenlemenin yargı paketinden çıkartılıp, çıkartılmayacağının Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda müzakere edileceğini söylüyor. Muhalefet, “Etki ajanlığı maddesi somutlaşsa bile her türlü dezenformasyon yasasından beter” diyor.

Sokak köpeklerinin uyutularak öldürülmesini de öngören yasal düzenlemeyi meclise sunmaya hazırlanan AK Parti’ye BBP’den sonra bir destek de Yeniden Refah Partisi’nden (YRP) geldi. YRP Genel Başkan Yardımcısı Selçuk Geyveli: “Sokaklarda 10 milyon köpek var. Tam bir işgal. Kısırlaştırmak saldırganlığa engel değil. Çok acı ama uyutmaktan başka çare kalmadı. Ben elimde sopayla çocuğumu karşılamaya çıkıyorum.”

Ayhan Bora Kaplan organize suç örgütü davasıyla ilgili soruşturmada tutuklanan üç sivilden biri olan Ramazan Kubat’ın eski CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun danışmanlığını yaptığı ortaya çıktı. Kılıçdaroğlu’na en yakın isimlerden Bülent Kuşoğlu, Kubat’ın danışmanlığını savundu: "Kubat, bir cumhurbaşkanı adayının karşı tarafta yani Cumhur İttifakı’nda olanı biteni anlaması için danışman yapıldı. Bu tür görevlendirmeler normal siyasetin akışına uygundur. Seçim bittikten sonra da Kubat’la yollar ayrıldı. Zaten, sonrasında suç örgütü işlerine karışmış."

5 tahliye, 12 beraat ve 13 tutukluluğa devam kararının çıktığı Kobani Davası’nda eski HDP eş genel başkanlarından Demirtaş’a 42 yıl, Yüksekdağ’a da 30 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Avukat olan DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş, Demirtaş dahil 36 sanık hakkında Yasin Börü’nün de aralarında bulunduğu 6 kişinin ölümü ve diğer yaralanmalara ilişkin beraat kararı verilmesine dikkat çekiyor: “Bütün zorlamalarına rağmen bu protestolarda yaşanan suçlardan bizim partimizin ve arkadaşlarımızın hiçbir bağı olmadığını kendileri de kabul etti. Aslında Kobani davası çöktü. Garip bir şekilde TCK 302’den ceza verdiler. 20 küsur yıl, odur aslında. 302 neydi? Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne karşı eylem yapmaktır. Yani fiil gerekiyor. Saldırı, cinayet vs. Bir yandan işlenen bütün suçlardan beraat veriyorum diyorsunuz. Diğer yandan 302’den ceza verdiğinizi söylüyorsunuz. Aslında kararın kendisi de “Biz bu davayı kurduk. Bu cezayı veriyoruz” diye bağırıyor.

Türkiye’nin Lyon Başkonsolosu Cemil Çağdaş Yıldırım’ın Lyon Başpiskopos’u Germay’e yaptığı ziyarette parmağıyla şehadet işareti yapıp bir adım önde fotoğraf çektirmesi CHP’de sorun oldu. CHP Lyon Birlik Başkanı Nedim Koçak’ın fotoğrafın, fotoğraf çekme hazırlığı sırasında çekildiğine ilişkin açıklamasına “CHP başkonsolosa arka çıkıyor” tepkileri sürerken, CHP’de Dış Politikadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzgel Serbestiyet’e konuştu: “Parmağıyla şehadet işareti yapan başkonsolosa arka çıkmadık, çıkmıyoruz. CHP Lyon Birlik Başkanı da CHP’yi temsil etmiyor. Olayı araştırıyoruz.”

CHP lideri Özel, eski ülkü ocakları başkanı Sinan Ateş’in eşi Ayşe Ateş’le yaptığı görüşmeden bir gün sonra MHP lideri Devlet Bahçeli ile TBMM’de biraraya geldi. Özel’in Bahçeli’yi Ayşe Ateş’le görüşmesi hakkında bilgilendirirken “Ayşe Ateş, sizin olan bitenden haberiniz olmadığını söylüyor. 'Bahçeli’nin haberi olsa kötü olayları engellerdi' diyor" mesajı verdiği belirtiliyor.

Özel, siyasette normalleşme adımları kapsamında Erdoğan’dan sonra Bahçeli’yi de ziyaret etti. Bahçeli’nin TBMM’deki odasındaki görüşme 45 dakika sürdü. Özel, Bahçeli’ye mesir macunu ile tespih; Bahçeli, Özel’e tabak hediye etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile CHP lideri Özel’in AK Parti’deki görüşmesine “boş koltuk” tartışması damga vurmuşsa da, her iki taraf da bu tartışmanın “gereksiz büyütüldüğü” görüşünde birleşiyor. Görüşmenin asıl gündemi olan yeni anayasa konusunda sözü Erdoğan’ın açtığı ancak Özel’e somut bir teklif götürmediği bilgisi de AK Parti kulislerine yansıdı. Erdoğan’ın Türkiye’nin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu söylerken TBMM Başkanı Kurtulmuş’un “Partilerin anayasaları olmaz. Milletin anayasası olur” sözlerine atıf yapması dikkat çekiyor. AK Parti kulislerinde Erdoğan-Özel görüşmesinden çıkan en önemli ve yeni kararın; Erdoğan’ın Özel’e iade-i ziyaret kararı olduğu konuşuluyor. Erdoğan’ın 18 yıllık bir aradan sonra CHP’yi ziyareti için hazırlıklar başladı.

Erdoğan ile Özel, AK Parti Genel Merkezi'nde 1,5 saat görüştü. Görüşmede Özel'e emekli büyükelçi, CHP İstanbul Milletvekili Namık Tan eşlik etti. Görüşmenin ardından iki lider de açıklama yapmadı. AK Parti Sözcüsü Çelik: "Sayın Cumhurbaşkanımız, diyaloğun devam etmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Kendi takvimlerine uygun bir zamanda iadeiziyaret gerçekleştireceklerdir."

Fransa Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı’nın Spor Büyükelçisi Samuel Ducroquet’e ait. Ducroquet, 26 Temmuz-11 Ağustos 2024 tarihlerinde yani bundan tam iki buçuk ay sonra Paris’te yapılacak 2024 olimpiyat oyunları için çalışmaktan başını kaldıramazken; aralarında Serbestiyet’in de bulunduğu bir grup Türk gazeteciyi Fransa Dışişleri Bakanlığı’nda ağırlayıp, olimpiyat hazırlıklarıyla ilgili bilgi verdi, soruları yanıtladı. Olimpiyat açılış töreninin Paris’in ortasından geçen ünlü Seine Nehri’nde düzenlenmesi bekleniyor. Hatta Macron; Seine Nehri’ne atlarken arkasından yüzlerce iddialı yüzücü de onu takip edecek. Tabii nehir temizlenmiş olursa.

31 Mart yerel seçim sonuçları için “Ölüm döşeğindeki katılım süreci nefes almaya başladı” diyen Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, “Erdoğan kararını vermeli. Ya Putin’in Rusyası ya demokrasi olacak. Bizim sorunumuz Türkiye’yle değil Erdoğan’la” dedi. Amor, Soylu ile aralarında geçen diyaloğu da anlattı: “Ben, içişleri bakanlığı döneminde Süleyman Soylu’ya defalarca söyledim. Ülkenin yarısı terörist olamaz.”

AK Parti kurucularından, eski Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, 31 Mart seçim sonuçlarını ve AK Parti’yi Serbestiyet’e değerlendirdi: “Her şeyden önce Sayın Cumhurbaşkanı kendisiyle hesaplaşmalıdır. En büyük yetki onundur. Başarıyı sahiplenip başarısızlığı başkasına mal etmek doğru bir tutum olmaz.” “Sayın Erdoğan’ın etrafında hasbî insanlar vardı şimdi ise hasbilik, yerini hesabiliğe bırakmış görünüyor.” “AK Parti kadrolarının önemli bir kısmı harcanmıştır. Kusura bakmayın, kadro hareketi olmaktan çıktınız.” “AK Parti, MHP’ye mahkum oldu. MHP’yle ittifak yüzünden Kürt oyları dip yaptı.” “CHP’li arkadaşlar samimiyse helal olsun derim.” “AK Parti fabrika ayarlarına dönerse yoluna devam eder.” “Ne idüğü belirsiz adam racon kesiyor, parmak sallıyor. Sayın cumhurbaşkanı, bu adamın bunu yapmasına nasıl müsaade ediyor?”

CHP lideri Özgür Özel, partisinin kapalı grup toplantısında milletvekillerine “Kurultay öncesi tartışmalar bitsin. Uyumlu olmayan gider” dedi ve Mersin Milletvekili Ufuk Çakır’ı isim vermeden gündeme getirdi. Belediye başkanlığı aday belirleme sürecinde parti yönetimiyle tartışan Çakır’ın CHP’den istifa ederek Saadet meclis grubuna geçmesini beklediğini anlatan Özel’in, meclis grubunun düşmemesi için Saadet'e geçen Ali Fazıl Kasap’ın da CHP’ye geri döneceğinin mesajını verdiği öğrenildi.

Bayram tatilinde gittiği Monaco’dan ıstakoz paylaşımıyla siyasette büyük tartışma yaratan AK Parti İzmir milletvekili Şebnem Bursalı’nın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanına gidip, özürlerini ilettiği haberlerinin doğru olmadığı ortaya çıktı. Bursalı’nın yakın çevresine “Istakoz konusunda Cumhurbaşkanımızla özel bir irtibatım olmadı. Kendisine yeni bir özür dilemişliğim yok” dedi.

AK Parti’nin 31 Mart seçim yenilgisinden hemen sonra kurmaylarına “Halkla aramızdaki duvarı yıkın” talimatı veren Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisi de imaj tazelemeye kararlı. 3 Nisan akşamı iftardan sonra bir alışveriş merkezinde kafede gençlerle oturan Erdoğan bu kez saraydaki kabine toplantısı sonrasında kendisini izleyen muhabirlere “Gelin beraber yürüyelim. Fotoğraf çektirelim” sürprizi yaptı. Erdoğan, terasta gazetecilerle sohbet ederken yanında yardımcısı Cevdet Yılmaz ve kabine üyeleri dahil neredeyse tüm A takımı da vardı. Erdoğan, özel kalemi Hasan Doğan’a “Hasan çaylar nerede kaldı” derken, muhabirler şaşkındı.

İYİ Parti’de genel başkanlığa aday olan Koray Aydın’ın, partide genel başkanlık seçiminin yapılacağı 27 Nisan tarihli olağanüstü kongreyi iptal ettirmeye dönük girişimler olduğunu duyurmasından sonra bu girişimleri yürüten iki ekip olduğu ortaya çıktı. Birinci ekip; genel başkan yardımcıları Taner Demirer, Ünzile Yüksel ve Burak Akburak’tan oluşuyor. İkinci ekibi de MHP lideri Bahçeli’nin eski özel kalem müdürü, İYİ Parti Aydın milletvekili Ömer Karakaş yönetiyor. Ekiplerin kongreyi iptal etmesi için Akşener’le görüşmeleri bugün başlıyor.

31 Mart seçimlerinden Türkiye genelinde aldığı 3.7’lik oy oranıyla büyük hezimetle çıkan İYİ Parti’de 27 Nisan’da yapılacak seçimli olağanüstü kongre öncesi tam bir genel başkan adayı enflasyonu yaşanıyor. 4 isim adaylığını açıklamış olsa da, parti kulislerinde bu sayının önce artacağı sonra da belli isimler etrafında birleşme olup, aday sayısının azalacağı beklentisi var. Genel başkanlık yarışının “hür ve müstakil”ci ekiple, İYİ Parti’nin ılımlı milliyetçi olmasını isteyenler arasında geçeceği öngörülüyor.

AK Parti’nin yerel seçimde yenilgisi sonrası toplanan MYK'sında Mehmet Şimşek'in yenilginin tek nedenini ekonomi olduğu değerlendirmelerine karşı çıkan bir sunum yaptığı ve Erdoğan'ın Şimşek'e hak verdiği öğrenildi. Toplantıda AK Parti’de köklü bir değişim sinyali veren Erdoğan’ın yıl bitmeden partiyi kongreye götürmesi ve kongre sürecine paralel olarak da parti yönetiminin yanı sıra meclis yönetimi ile kabinede de değişiklikler yapması bekleniyor.

Eski CHP genel başkanlarından Hikmet Çetin, seçim zaferini otobüsün üzerinde İmamoğlu ile halay çekerek kutladı. CHP’nin 47 yıl aradan sonra seçimlerden birinci partisi olarak çıkmasının kendisinde yarattığı etkiyi “Çok duygulandım. Birinciliği en son 1977’de görmüştüm. Sevinçten içim içime sığmıyor” diye anlatıyor. “CHP’nin bundan böyle sahillerden çok Anadolu’ya açılması gerekiyor” diyor, 2028’de bir Erdoğan-İmamoğlu mücadelesi göreceğimizi düşünüyor: “İmamoğlu, Erdoğan’ın doğal rakibidir. İmamoğlu’nun halkta büyük bir karşılığı var. Siyasette insana dokunmak dediğimiz olayı tüm içtenliğiyle ve gücüyle yapabiliyor. Halk İmamoğlu’nu çok seviyor, bu net. Özgür Özel’in seçim gecesi yaptığı ve CHP’nin tüm demokratların partisi olacağını söylediği konuşması harikaydı. Özgür Özel lider oldu.”

TBMM’de Anayasa Komisyonu başkanlığı da yapmış eski AK Partili vekillerden Ahmet İyimaya, 31 Mart seçim sonuçlarını Serbestiyet’e değerlendirdi: “Millet bir değişim içine girdi. Bitti. Ben bu değişime sağ, sol diye, o parti şunu yanlış yaptı, bunu yapamadı diye bakmıyorum. Bu yaşanan sosyolojik bir olaydır, bir fay hareketidir. Türkiye’de sosyolojik bir fay hattı kırılması yaşanmıştır. Toplumun nasıl bir değişim istediğini bilmiyorum ama bildiğim bir şey var: Toplum kibir istemiyor. Toplum egosantrik yaklaşımlar istemiyor. Olay partisel değil. Bugün CHP olur, yarın başkası olur. Sosyolojik fay hattı kırığının ülkeyi, siyasetçileri nasıl etkiyeceğini hep beraber göreceğiz.”

Özgür Özel, CHP genel başkanlığının 5.ayında CHP’yi 47 yıl sonra bir yerel seçimde Türkiye’nin birinci partisi yaptı. Özel, zafer konuşmasında “CHP artık tüm demokratların partisidir. CHP sosyal demokratların partisidir ama aynı zamanda milliyetçi demokratların, muhafazakar demokratların, Kürt demokratların aynı anda birlikte oy verebildikleri partidir” dedi. Özel, gözyaşları içinde yaptığı o konuşmayı yakın çalışma arkadaşlarından katkı alsa da kendi yazmış. “Bu gerçek mi” sorusuna yanıtı da o arkadaşları veriyor: “Ya lider olacaktı ya bırakacaktı”

DEM Parti’de 31 Mart’ta İstanbul seçimleri ve çözüm süreci-muhatap Erdoğan tartışmaları büyüyor. Sırrı Sakık ve Rüştü Tiryaki tartışmaları Serbestiyet’e değerlendirdi. Sakık: AKP’yi 2019’da büyük uyardık, cezalandırdık. CHP’de ulusalcı-Kürt düşmanı damar var. Onları destekleyemeyiz. DEM Parti’nin derdi birilerinin kaybetmesi ya da kazanması değil, kendi gücünü ortaya koymaktır.” Rüştü Tiryaki: “Erdoğan yetkili ama onda bir ışık görmüyoruz. Bir girişimde bulunmuyor, bir adım atmıyor.”

8 yıldır hapiste olan eski Diyarbakır Belediye Başkanı ve milletvekili Gültan Kışanak, DEM Parti’nin Ankara eş başkan adayı. Kışanak, Serbestiyet’in sorularını yanıtladı: “Geçmişin tekrarı biçiminde bir süreç beklemiyorum. Ancak 2015'ten bu yana yürütülen tarzın (çözümsüzlük) artık devam etmeyeceğini görüyorum. “Ayrımsız söylüyorum; kayyum konusunda tüm muhalefet sınıfta kalmıştır.” “İki kutuplu siyasetin ve medyanın, meseleyi çok basite indirgeyen ve mevcut kutuplaşma üzerinden okuma yapan bir tarzı var. Demirtaş'ın açıklaması, mevcut kutuplaşmanın ve kilitlenme halinin aşılması gerektiğine işaret eden bir açıklamadır.”

CHP’nin kale ilçelerinden Ankara Çankaya’da CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in avukatı olan CHP adayı Hüseyin Can Güner’e karşı TİP adayı İrfan Değirmenci el yükseltiyor ve “1 Nisan sabahı Çankaya belediye başkanıyım” diyor. Özel’in, Hüseyin Can Güner’le ilişkisini Atatürk’ün İsmet Paşa’yla ilişkisine benzetmesini “çok iddialı” bulan ve “Özel’in kendisini Atatürk’ün yerine koyması” olarak gören Değirmenci “Siz daha da iddialı değil misiniz” sorusuna “Ben kendimi Atatürk’ün yerine koymuyorum. Çankayalıları Kurtuluş Savaşı’na değil yönetime ortak olmaya çağırıyorum. Mukayesede ayaklarım yere basar” yanıtı veriyor. Değirmenci, Hüseyin Can Güner’in “Parla Çankaya” sloganıyla kampanya yürütmesini de gerçekçi bulmuyor: "Üzgünüm ama Çankaya’nın ışığını söndürmüş olanlar şimdi onu parlatmayı vadediyor. Çankaya nasıl parlayacağını çok iyi biliyor."