İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan’ın yeni kabine listesini açıklamasının ardından, cumhurbaşkanının stratejik işlerden sorumlu yardımcısı Muhammed Cevad Zarif, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda istifa ettiğini duyurdu.
Cevad Zarif’in istifasının, yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın İran Meclisi’ne sunduğu yeni kabine listesinde Arap, Sünni, Türk, Kürt ve Beluç bileşenlere yer vermemesi sebebiyle başlayan tartışmaların ardından gelmesi dikkati çekti.
Muhammed Cevad Zarif, 19 kişilik kabine listesine dikkat çekerek “hükümet üyelerini seçmenin Cumhurbaşkanın hakkı olduğuna” vurgu yaptığını, ancak hazırlanan listede kendi önerilerinin ve halkın hassasiyetlerinin dikkate alınmadığını ifade etti.
Zarif’in yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verildi:
“Bugün Sayın Pezeşkiyan 14. Hükümetin bakanlarının ismini Parlamentoya sundu, hepsine başarılar diliyorum.
“Hükümet üyelerini seçmenin Cumhurbaşkanın hakkı olduğunu, yürütme konseyi ve komitelerin danışma organları olduğunu defalarca söyledim. Bana bu yeni deneyime katılma fırsatını sundukları için onlara minnettarım.
“Ayrıca sonuçları sayın Cumhurbaşkanına sunabilmemiz için dört hafta boyunca gece gündüz çalışan, binden fazla adayı inceleyen komitelerdeki ve yürütme konseyindeki arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.
“Halkın tutum ve kaygıları konusunda çok hassasım”
“Çalışmamın sonucundan memnun değilim ve söz verdiğim gibi komitelerin uzman görüşünü, kadınların, gençlerin ve etnik grupların varlığını doğru bir şekilde ayarlayamadığım için üzgünüm.
“Ancak bu kusurlu bir ilk deneyimdi ve şüphesiz gelecekte iyileşecektir. Ama diğer sorunlarla birlikte üniversitede yoluma devam etmemi sağladı. İç politikada gelişmeleri takip edemediğim için İran’ın büyük halkından özür diliyorum. Bazıları benim hassas biri olduğumu düşünüyor. Geçtiğimiz on iki yılda benzeri görülmemiş saldırılara karşı, birçok iddia sahibinden daha fazla sabır ve direnç gösterdiğimi düşünüyorum, ancak halkın tutum ve kaygıları konusunda çok hassasım.”
Yeni kabine
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, kabinesinde yer almasını istediği 19 ismi Parlamentoya sundu.
Pezeşkiyan’nın parlamentoya sunduğu kabine listesinde, Dışişleri Bakanı olarak eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci olarak görev yapan Arakçi yer aldı.
İçişleri Bakanlığı’na eski Uyuşturucuyla Mücadele Teşkilatı Genel Sekreteri ve eski Devrim Muhafızları Ordusu komutanlarından Tuğgeneral Mumini aday gösterildi.
Savunma Bakanlığı için eski Hava Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Aziz Nâsırzade’nin aday gösterildiği listede, İstihbarat Bakanlığı için mevcut Bakan İsmail Hatib’in ismi yer aldı.
Pezeşkiyan’ın İslâmî Şûra Meclisi’ne sunduğu listede Yol ve Şehircilik Bakanlığına ise kadın mimar Ferzane Sadıki aday gösterildi. Sadıki, parlamentonun güvenoyunu alması halinde 1979 devriminden bu yana ikinci kadın bakan olacak. Ancak Pezeşkiyan son anda Sünni bir bakanı aday göstermekten vazgeçtiği için eleştirildi.
Bakanlar Kurulu listesi için muhafazakarların çoğunlukta olduğu Mecliste bir hafta sürecek görüşmelerin ardından güven oylaması yapılması bekleniyor.
Ancak geçmiş dönemdeki hükümet kabinelerinin aksine Pezeşkiyan’ın listesinde Kürt, Sünni, Arap, Türk ve Beluç isimler yer almıyor.
Yeni Kabine’ye ilk tepkiler: Pezeşkiytan ilk testi geçemedi
Reform Cephesi Başkanı Azer Mansuri “yetkilerin dışlanmasındaki uygunsuz prosedürleri” eleştirirken, aktivist Pervane Salahşuri, Pezeşkiyan’ın “ilk testi geçemediğini” söyledi. Reformist Karkazaran Partisi’nin Başkanı Hüseyin Maraşi ise bu sıralamanın danışma komitesi tarafından önerilen sıralamanın yüzde 50’sini temsil ettiğini ifade etti.
Pezeşkiyan Kabinesi
Mesut Pezeşkiyan’ın Meclis’e sunduğu Kabine kadrosu
Tarım Gulamrıza Nuri (Milletvekili)
Kültür Abbas Salihi (Reisi Hükümeti Kültür Bakanı)
Savunma Aziz Nasırzâde (İran Genelkurmay Başkan Yardımcısı)
Ekonomi Abdülnasır Himmeti (İran Merkez Bankası Başkanı)
Eğitim Alireza Kazemi (Reisi Hükümeti Eğitim Bakanlığı Vekili)
Enerji Abbas Aliabadi (Reisi Hükümeti Enerji Bakanı)
Dışişleri Abbas Arakçi (Reisi Hükümeti Dışişleri Bakan Yardımcısı)
Sağlık ve Tıp Eğitimi Muhammed Rıza Zafargandi (İran Tıp Konseyi Başkanı)
İstihbarat İsmail Hatib (Reisi Hükümeti İstihbarat Bakanı)
İçişleri Eskandar Momeni (İran Narkotikle Mücadele Karargahı Sekreteri)
Yargı Emin Hüseyin Rahimi (Reisi Hükümeti Yargı bakanı)
Çalışma ve Sosyal Refah Ahmet Meydari (Reisi Hükümeti Çalışma Bakan Yardımcısı
Petrol Mohsen Paknejad (Reisi Hükümeti Petrol Bakan Yardımcısı)
Yol ve Şehir Planlama Farzaneh Sadık (İran Şehir Planlama Yüksek Konseyi Sekreteri)
Bilim, Araştırma ve Teknoloji Hüseyin Simai (Reisi Hükümeti Bilim Bakan Yardımcısı)
Spor Ahmad Donya Mali (Kano, Kürek ve Yelken Federasyonu Başkanı)
Telekomünikasyon Settar Haşimi (Reisi Hükümeti Bakan Yardımcısı)
Turizm Rıza Salihi Amiri (Tahran Belediye Başkan Yardımcısı ve İran Ulusal Kütüphanesi Eski Başkanı)
Ticaret, Sanayi, Madencilik Muhammed Atabak (İran Ticaret Odası Üyesi)