İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi (ortada), 23 Aralık’ta Han Yunus’ta subaylarla yaptığı toplantı sırasında (İsrail ordusu – AFP)
İsrail ordusu 16 Haziran itibariyle Gazze Şeridi’nin güneyinde bir “taktiksel ara” verdiğini duyurdu. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ordunun kararı kendisinden habersiz aldığını açıkladı. Yediot Aharonot gazetesi, “taktiksel ara” kararının ordu ile hükümet arasında kriz çıkarttığını yazdı.
İsrail ordusu, insani yardımların girişine izin vermek için Gazze Şeridi’nin güneyindeki bir bölgede günün belirli saatlerinde askeri faaliyetlerine taktiksel olarak ara verdi.
İsrail ordusunun açıklamasında, insani yardımın Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan girip Selahaddin Caddesi’ne ve oradan da kuzeye doğru gitmek üzere Gazze’ye ulaştırılması için askeri operasyonlarda yerel bir taktik aranın, bir sonraki duyuruya kadar her gün 08.00-19.00 saatleri arasında uygulanacağı duyuruldu.
Ben-Gvir orduya tepkili; Netanyahu’dan askeri vesayet mesajı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, kabine toplantısında yaptığı açıklamada “Biz devleti olan bir ordu değil ordusu olan bir devletiz” diyerek ordu tarafından yapılan açıklamayı sert bir eleştiriyle karşıladı. Netanyahu, “bu tür kararların kabul edilemez olduğunu ve askeri düzeyde alındığını“ da sözlerine ekledi. Netanyahu son sözü sivil yönetimin vereceğini belirtti.
Aşırı sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, X platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, taktiksel ateşkes kararına tepki gösterdi. Ben-Gvir, “İnsani yardımların ulaştırılması için taktiksel ara kararı veren her kimse, görevde kalmaması gereken kötü ve aptal bir kişi” ifadelerini kullandı.
Ben-Gvir, “Bize sadece daha fazla ölüm getiren bu çılgınca ve hayalci yaklaşımı durdurmanın zamanı geldi” diye ekledi.
İsrail ordusu, hükümetten gelen tepkiler üzerine bir açıklama daha yaptı. Açıklamada, Gazze Şeridi’nin güneyinde çatışmaların durdurulmadığı, Refah’taki askeri operasyonların devam ettiği belirtildi.
Gazze Şeridi’ne ticari malların girişinde herhangi bir değişiklik olmadığı ifade edilen açıklamada, Gazze Şeridi’ne ticari malların girişinin yapıldığı koridorun, uluslararası örgütlerle koordinasyon halinde, sadece insani yardımların taşınması için gün boyunca açık olacağı vurgulandı.
11 İsrail askeri öldü, Refah bombalandı
Londra merkezli Şarku’l Avsat gazetesinin haberine göre, İsrail ordusunun bu açıklamasından önce Gazze Şeridi’nde sekizi bir bombanın infilak etmesi sonucu olmak üzere 11 İsrail askeri öldü.
Öte yandan AFP, dün, Gazze Şeridi’nin orta kesimleri ve diğer bölgelerinde herhangi bir hava saldırısı, bombardıman ya da çatışma yaşanmadığını, ancak Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah şehrinin bombalandığını ve çatışma sesleri duyulduğunu bildirdi.
Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Gazze şehrinde yaşayan Hayti el-Guta (30), “Sabah saatlerinden beri ortalık birden sessizleşti, ateş edilmiyor, bombardıman yok. Bu çok garip” diyerek, bunun kalıcı bir ateşkesin ayak sesleri olmasını umduğunu ifade etti.
BM memnuniyetle karşıladı
Cenevre’de bir BM sözcü tarafından yapılan açıklamaya göre BM, İsrail’in Gazze’nin güneyindeki askeri operasyonlara ara verildiği açıklamasını memnuniyetle karşılayarak, bunun insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştıracak “başka somut bir adımın önünü açmasını” istedi.
BM, Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi’ne giren yardım tırlarının, bombardıman ve çatışmalar nedeniyle su, gıda ve ilaçtan yoksun olan Gazzelilere ulaştırılmasının ve dağıtılmasının zor olduğuna dikkati çekti.
Diğer taraftan İsrail ordusu tarafından Cumartesi günü yapılan açıklamada, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah şehrinde sekiz askerin öldürüldüğü bildirildi. Açıklamaya göre, İsrail askerlerinin içinde bulunduğu zırhlı araç “bir bombanın infilak etmesi sonucu” havaya uçtu. Daha sonra Gazze Şeridi’nin kuzeyinde iki askerinin öldüğünü duyuran İsrail ordusu, bir askerinin de aldığı yaralar nedeniyle öldüğünü ekledi.
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamaya göre Netanyahu, “Tüm İsrail ulusunun bu zor anda (ölen askerlerin) sevgili ailelerini kucaklıyor” dedi.
Netanyahu, özellikle Hamas’ın askeri ve yönetsel kabiliyetlerinin yok edilmesine ve rehinelerin geri verilmesine atıfla, savaşın hedeflerinin “büyük bir bedeli olmasına rağmen” korunması gerektiğinin altını çizdi.
Gazze Şeridi’nin tüm mahalleleri harabeye döndü (AFP)
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın, ABD’li mevkidaşı Lloyd Austin’in daveti üzerine Gazze’deki savaşı görüşmek üzere yakında Washington’a gideceğini açıkladı.
Gazze gıdaya ulaşamıyor
Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlar Kurban Bayramı’nı kutlarken, Gazze’deki Filistinliler temel ihtiyaç maddelerine ulaşmakta ciddi bir sıkıntı yaşıyor.
Onlarca kişi Gazze’de İsrail’in bombardımanları sonucu hasar gören Ömeri Camii’nin yıkıntıları önünde bayram namazı kılarken, diğer Filistinliler de savaşta ölen yakınlarının mezarları başına giderek dua ettiler.
Cibaliye Mülteci Kampı sakinlerinden Ümmü Muhammed el-Katari, “Bu bayram çok farklı. Çok fazla insan kaybettik ve çok fazla yıkım var. Bayram namazına üzgün geldim. Çünkü en büyük oğlumu kaybettim” diye konuştu.
BM’nin verilerine göre savaş Gazze’nin 2,4 milyonluk nüfusunun yüzde 75’ini yerinden ederken bu nüfus açlık tehlikesiyle karşı karşıya.
Bu arada, İsrail ve Hamas’ın birbiriyle çelişen talepleri nedeniyle ateşkes umutları azalıyor. Bu da ABD Başkanı Joe Biden’ın iki hafta önce açıkladığı teklif temelinde Gazze’de bir ateşkese ulaşma şansının çok az olduğu anlamına geliyor.
Biden, Gazze için ateşkes teklifinin İsrail tarafından önerildiğini açıklamıştı. Ancak Netanyahu, teklifi eksik bulduğunu belirterek, hükümetinin Hamas yenilgiye uğratılana kadar savaşı sürdürmeye kararlı olduğunu yineledi.
Gazzeliler gıda ve ilaç konusunda giderek kötüleşen bir krizle karşı karşıya (AFP)
ABD Başkanı Biden, bu bağlamda Hamas’ı, İsrail’in Gazze’deki yerleşim alanlarından çekilmesi, İsrailli rehinelerden bazılarının serbest bırakılması ve İsrail tarafından hapiste tutulan Filistinlilerin salıverilmesiyle birlikte altı haftalık bir ateşkes öngören teklifini engellemekle suçladı.
Taraflar arasındaki dolaylı müzakereleri yakından takip eden bir kaynak, Hamas’ın arabulucular Katar, Mısır ve ABD’ye, ateşkes teklifinde bazı değişikliklerin’ olduğu bir ön yanıt gönderdi. İsrail, Hamas’ın ‘kalıcı bir ateşkes ve İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi için bir takvim belirlenmesi’ taleplerini sürekli olarak reddediyor.
Gazze’de sivil ölümler artarak devam ediyor
Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre İsrail ile Hamas arasında sekiz ayı aşkın süredir devam eden savaşta ölenlerin sayısının en az 37 bin 337’ye yükseldi.
Açıklamada, son 24 saat içinde 41 kişinin daha öldüğü ve 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana yaralı sayısının 85 bin 299’a ulaştığı belirtildi.
AFP’nin İsrail’in resmi verilerine dayandırdığı haberine göre saldırı, çoğu sivil bin 194 kişinin ölümüne neden oldu.
İsrail ordusu, saldırı sırasında 251 kişinin kaçırıldığını, bunlardan 116’sının halen Gazze’de rehin tutulduğunu ve 41’inin öldüğünü açıkladı.
Netanyahu “Savaş Kabinesi”ni Feshetti
Reuters haber ajansının İsrailli bir yetkiliye dayandırarak verdiği habere göre Netanyahu, 7 Ekim saldırılarının başlamasıyla kurulan altı üyeli savaş kabinesini feshetti. Kararın, Gantz ve Eisenkot’un 9 Haziran’da kabineden ayrıldıklarını açıklamasının ardından gelmesine dikkat çekiliyor.
Netanyahu, bu gelişmelerin ardından koalisyonunun aşırı sağcı ortakları Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in savaş kabinesine dahil olma talepleriyle karşı karşıya kalmıştı.
Bu hamlenin ABD de dahil olmak üzere İsrail’in uluslararası ortaklarıyla arasındaki gerginliği artırması bekleniyordu.
Şimdi Netanyahu’nun, Savunma Bakanı Yoav Gallant ile Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in de aralarında bulunduğu bir grup siyasetçi ile görüşmelere başlayacağı tahmin ediliyor.