İsveç popüler kültürünün ve sanat dünyasının renkli karakterlerinden Stina Wollter, Filistin’e verdiği destek ve İsrail’e yönelik sert eleştirileri nedeniyle, İsveç’te okların hedefinde. Onun planlanan yeni TV programının iptalini talep edenler de var.
Aslında bir diğer popüler İsveçli isim olan Greta Thunberg de benzer yaklaşımları nedeniyle büyük tepki toplamıştı. Son olarak Greta Thunberg’in Almanya’ya girişi yasaklandı. Stina Wollter ise (henüz) Greta kadar dünya çapında “panik” yaratmış değil. Stina Wollter’in, Greta Thunberg kadar sert bir üslubu yok.
Stina Wollter kısa süre önceye kadar politik yönden İsveç normlarını zorlayacak keskinlikte bir kişi de değildi. Tam tersine, İsveç’teki ana akım değerlere yakın sayılabilecek bir ünlüydü.
Stina, TV programlarına konuk olduğunda, daha çok kadın vücudu, şişmanlık, zayıflık, annelik, “ideal beden” gibi konular hakkında konuşan, bu tür konularla öne çıkan, kadınların maruz kaldığı zayıflık baskısını dile getiren bir kadındı. Ancak Stina son haftalarda İsrail-Filistin konusunda sivri bir çıkış yaptı.
21 Ekim’de, ünlü Aftonbladet gazetesinde, şöyle bir haber yer aldı: “Yahudi dünyasıyla yakınlık içinde olan 211 İsveçli, İsveç devlet televizyonunun Stina Wollter ile çalışmasının antisemitizmi meşrulaştırdığını dile getirdi.”
Aftonbladet Gazetesi’nde, hem Yahudileri hem Yahudi olmayan İsveçlileri içeren bu 211 kişi tarafından ortak kaleme alınmış metinin içerdiği bir pasaj şöyle:
“7 Ekim katliamından bu yana geçen bir yıllık süre, İsveç’teki birçok Yahudi için zor geçti. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en büyük Yahudi katliamında sadece arkadaşları ve akrabaları öldürülmekle, kaçırılmakla ve tecavüze uğramakla kalmadı. İsveç’teki Yahudilerin durumu, II.Dünya Savaşı’ndan bu yana gördüğü en kötü noktayı gördü.
Örneğin 2023 sonbaharına oranla Yahudi karşıtı nefret suçlarının sayısı beş kat arttı .
İsveçli Yahudiler, Yahudi kültürüyle özel bağları olan İsveçliler, Yahudi kültürünün İsveç’in bariz bir parçası olduğunu düşünen İsveçliler; sokaklarda, meydanlarda ve sosyal medyada bir tehdit ve nefret tsunamisiyle karşılandı. Bireylere ve Yahudi kurumlarına yönelik tehditler de arttı.
Biz, İsveç’te Yahudi yaşamının, Yahudi kültürünün sürmesine önem veren karışık bir insan topluluğuyuz. Farklı geçmişlerimiz ve görüşlerimiz var.
İçimizde Yahudiliğini açıkça sergilemekten korkar hale gelenler de var. Çocuklarımız ve onların İsveç’teki gelecekleri konusunda endişeliyiz.”
Stina Wollter, gerçekten bir antisemitist, bir Yahudi karşıtı mı? O, öncelikle sanatın birçok dalında aktif olan, şarkı söyleyen, şiir yazan, radyo programı yapan, resim yapan, komik fotoğraflar çektirerek mizah yapan son derece deneysel ve enerjik bir kadın. Son olarak, İsveç devlet televizyonuyla, konukların çıplak resimlerinin çizilmesi üzerine kurulu bir talk show formatı için anlaşan Stina, işte tam da bu süreçte yoğun şekilde polemik konusu haline geldi. Programının iptal edilmesi gerektiğini savunan birçok kişi var.
Bu arada programın detaylarına ilişkin kesin verilere ulaşmak da zor. Örneğin konukların çıplak resimlerini Stina’nın bizzat kendisi mi çizecek veya Stina onların çıplak hallerini canlı yayında mı görecek yoksa öncesinde mi görecek, bunlar izleyici kitlesine galiba henüz tam olarak açıklanmış değil.
Charlotte Wiberg adlı bir internet yorumcusu, Stina hakkında şunları yazmış: “Yahudilere saldırmak Filistinlilerle dayanışma anlamına gelmez. Bugün anti-Semitizm aptalların anti-emperyalizmidir. Wollter, geçtiğimiz sonbaharda başını belaya soktuğu komplo teorilerinden ve antisemitizmden uzaklaşmış değil. (…) Televizyon programı iptal edilmeli mi? Bilmiyorum, aslında hiçbir zaman bu tür cezalandırmalara yanaşmadım.”
60 yaşındaki Stina Wollter, alışıldık İsrail eleştirilerinin ötesinde, “İsrail’in Filistinli çocukların organlarını sattığı” gibi değişik tezler de öne süren bir kişi. Bu yüzden, komplo teorilerine yatkınlıkla suçlanıyor. Bazı çevrelere göre Yahudi’lerin acılarına duyarsız bir kişi olan Stina, bazı çevrelere göre de tam tersine Avrupa kamuoyundaki Filistin’lilerin acılarına duyarlı olan aykırı karakterlerden.
Stina kendini suçlamalar karşısında şu şekilde savunuyor: “Ben hiçbir zaman Yahudi düşmanlığı veya Yahudi karşıtlığı içeren ifadeler kullanmadım. İsrail’in yalanlarından ve teröründen bahsettim sadece. Dünyanın birçok yerindeki İsrail’i protesto eden Yahudiler’le aynı taraftayım. Yahudileri İsrail’le eşitlemek son derece sorunlu. İsrail dünyadaki Yahudileri temsil etmiyor. Siyonizm ile Yahudilik çok farklı şeylerdir.”
Gene Aftonbladet’in haberine göre, İsveç devlet kanalı SVT’nin program direktörü Eva Beckman, geçtiğimiz Cuma günü, Stina Wollter ile çalışmayı sürdürmeyi düşündüğünü açıkladı. Onun talk show’unun anti-Semitizm, İsrail ya da dünya politikasının durumu gibi konularla ilgili bir içeriğinin olmayacağına vurgu yaptı.
Bakalım Stina’nın çıplak resim üzerine kurulu talk-show’u İsveç devlet televizyonu SVT’de ne kadar süre yayında kalacak, ne kadar rating alacak?