Avrupa Birliği (AB) Konseyi, insan hakları ihlali yapan kişi, kurum ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasını sağlayacak yeni “küresel insan hakları yaptırım rejimini” kabul etti. Karar, AB ‘nin10-11 Aralık’ta düzenleyeceği, Türkiye ile ilgili yaptırım kararlarının da tartışılacağı zirvenin hemen öncesine rastlıyor.
Yasada yaptırım uygulanabilecek insan hakları ihlalleri arasında soykırım, insanlığa karşı suç, işkence ve kölelikle birlikte yargısız infaz, keyfi tutuklama ve keyfi gözaltı da sayılıyor.
Yaptırım listesine eklenecek kişi ve kurum adlarını üye ülkeler veya AB Dış İlişkiler Yüksek Komitesi önerebilecek.
Model ABD Magnitsky Yasası
AB yaptırım rejiminde model olarak ABD’deki Magnitsky Yasası alındı. 2012’de Obama’nın başkanlık döneminde Senato’nun Demokrat ve Cumhuriyetçi üyelerinin işbirliğiyle çıkarılan yasa, adını 2009’da Rusya’da hapishanedeyken ölen Rus vergi avukatı Sergei Magnitsky’den almıştı.
Rusya’da ortaya çıkardığı yolsuzluklar nedeniyle 2008’de tutuklanan Magnitsky, hapishanede uğradığı kötü muamele sonunda hayatını kaybetmişti.
Bu tutuklama ve ölümde sorumluluğu olan Rus yetkililere mal varlıklarını dondurma ve seyahat yasakları getiren yasa, başka ülkelerdeki benzer insan hakları ihlalleri için de uygulanabiliyor.
Brunson krizi sırasında Türkiye’ye, Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi sonrasında da Suudi Arabistan’a bu yasa kapsamında yaptırımlar uygulanması gündeme gelmişti.