Her şey bir Reddit kullanıcısının birkaç hafta önce, Wall Street’te dev bir risk fonu (hedge fund) şirketinin Amerikan video oyunu şirketi GameStop hisselerine büyük meblağda kısa pozisyon uyguladığını görmesiyle başladı.
Kısa pozisyon; bir yatırımcının hisse değerinin azalacağı öngörüsüyle bir başka aracıdan hisse ödünç alması; fiyat düştüğünde, ödünç aldığı hisseyi aracıya iade ederek, aradaki farktan kâr elde etmesi operasyonu.
Örneğin; fiyatı 10 dolar olan bir hisse üzerinde kısa pozisyon aldığınızı varsayalım. 1 hisse ödünç alıp, 10 dolara sattınız. Cebinizde 10 dolarınız var ama aracınıza 1 hisse borçlusunuz. Borcunuzu ödeme vakti gelmeden önce, hisse fiyatı 7 dolara düştü. Kazancınız 3 dolar. Hisse fiyatı 15 dolara çıkarsa, kaybınız 5 dolar. Borcunuzu ödeme vakti gelene kadar fiyat sürekli değişebilir. Kısa pozisyon almak yasadışı olmamakla birlikte, fiyat değişimine neden olabildiği için manipülatif olarak değerlendirilebiliyor.
Reddit kullanıcısı, risk fonunun kısa pozisyon aldığını görünce, sitedeki diğer kullanıcıları mümkün olduğunca fazla GameStop hissesi almaya ikna etti. Bu, fiyatın yükselmesine neden oldu. Risk fonunun açık pozisyonu milyarlarca dolar kaybetmeye başladı. Risk fonu, kısa pozisyonlarını yüksek fiyattan kapatmak zorunda kaldı. Bu, GameStop hisse senedi fiyatının daha da artmasına neden oldu. Buna da borsada “short squeeze- sıkıştırma) deniyor. Kısa pozisyon açmış olan yatırımcıları fiyatları yükselterek zora sokup, pozisyonlarını kapattırmak için baskı yapmak anlamına geliyor. GameStop örneğinde Reddit kullanıcılarının örgütlenerek yaptığı “sıkıştırma”, iki risk fonunun milyarlarca dolar zarar etmesine neden oldu. Reddit kullanıcıları ise, bu başarılı sıkıştırma operasyonunu tekrarlamak amacıyla kısa pozisyon almış başka risk fonlarının peşine düştüler. Kendi oyunlarında sırtları yere gelen Wall Street’in büyük yatırımcıları, kitlelerin “sıkıştırma” yapmak için örgütlenmesinin yasadışı olması gerektiğini ileri sürüyorlar.
Reddit kullanıcılarının “sıkıştırma“ operasyonu dünya borsalarında düşüşler yaşanmasına neden oldu. GameStop’un hisselerinin değeri son iki haftada yüzde 1700 arttı. The New York Times gazetesi, “GameStop çılgınlığı” başlığıyla verdiği haberde, Aralık ayında değeri 2 milyar dolar olan GameStop’un değerinin Çarşamba günü 10 milyar dolardan fazla artarak 24 milyar dolara ulaştığını; böylece kâğıt üzerinde et ürünleri devi Tyson ve yakıt arıtıcı Valero Energy ile aynı seviyeye yükseldiğini bildirdi. “Sıkıştırma” operasyonu ile bazı hisse fiyatlarının artması, büyük miktarlarda yatırım yapan risk fonlarını farklı pozisyon almaya zorladı. Risk fonlarının kısa pozisyon aldıkları hisse senetlerinde zarara uğramamak için portföylerindeki Apple ve Amazon gibi diğer büyük şirket yatırımlarını satmaları, borsalarda düşüşlerin yaşanmasına neden oldu.
Reddit kullanıcılarının büyük yatırımcıya yönelik “sıkıştırma” operasyonunu BBC’ye değerlendiren analist Neil Wilson, Reddit’teki yazışmaları okuduğunda kullanıcıların Wall Street’e karşı kişisel bir savaş verdiği izlenimini edindiğini söyledi. Wilson, “Wall Street’e karşı hırsla saldırıyorlar ve hedge fonlardan nefret ediyor gibi bir havaları var. Hatta zaman zaman ‘eski kuşağın’ servetiyle ilgili hakarete varan paylaşımlar yapıyorlar. Bu kuşaklar arası, servetin yeniden dağıtılması ve paranın zenginden alınıp fakir ‘Z kuşağına’ verilmesiyle ilgili bir savaş” dedi.
Yatırım uzmanı John Patrik Lee ise BBC’ye bu son yaşananların “geçici bir heves” olmadığını söyledi.
Lee, “Bireysel bir işlemci, para kazanmak için artık Wall Street’e bel bağlamak zorunda değil. Eski müesses nizam Wall Street ile son dönemde yükselişe geçen bireysel işlemciler arasında düşmanca bir ilişki gözlemliyorum” değerlendirmesini yaptı. Beyaz Saray, Reddit ve ABD Menkul Kıymetler Borsası, son gelişmeleri aktif olarak takip ettiklerini açıkladılar.