Hamas 5 Mayıs’ta İsrail’in Gazze’ye yönelik yedi aylık yıkıcı savaşını durdurmasını ve Filistinli tutuklular karşılığında tüm İsrailli esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını öngören ABD’nin aracılık yaptığı ateşkes teklifini kabul etmişti.
ABD Başkanı Joe Biden’ın açıkladığı ateşkes planı ile Katar merkezli Middle East Eye’ın (MEE) yayınladığı 5 Mayıs tarihli taslak ile örtüşüyor. Plan, kalıcı ateşkes, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi ve kuşatmanın sona ermesiyle sonuçlanacak altı haftalık üç aşamadan oluşuyor. Biden’ın ana hatlarını açıkladığı ateşkes taslağının tümüyle kabul edilip edilmediği ve uygulanabilirliğini ise süreç gösterecek.
Ateşkes Planı Taslağı aynı zamanda, daha sonraki bir aşamada üzerinde anlaşmaya varılacak olan Filistinli tutuklu/mahkum sayısı karşılığında Gazze’de tutulan tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını da içeriyor.
Birinci Aşama:
İlk aşama, “askeri operasyonların geçici olarak durdurulması” ile başlıyor.
Süreç İsrail’in Gazze Şeridi’nde sivil nüfusun yaşadığı bölgelerden çekilmesini, yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzey Gazze’ye koşulsuz geri dönmesini ve yaklaşık 1000 Filistinli mahkum karşılığında 33’e kadar canlı İsrailli esirin serbest bırakılmasını içeriyor .
Bu aşama aynı zamanda 600 yardım kamyonunun kuzeyi de dahil olmak üzere Gazze’ye kısıtlama olmaksızın girişine izin verilmesini de içeriyor. Formun Üstü
İkinci Aşama:
Formun Altı
İkinci aşama, derhal yürürlüğe girecek olan “sürdürülebilir sakinliğe dönüş (askeri ve düşmanca operasyonların kalıcı olarak durdurulması)” duyurusuyla başlıyor.
Hamas lideri Halil el-Hayya’ya göre bu, kalıcı bir ateşkes anlamına geliyor.
Daha sonra Hamas, ateşkesin ilk aşamasında üzerinde anlaşmaya varılacak sayıda Filistinli tutuklu karşılığında, erkek askerler ve siviller de dahil olmak üzere hayatta kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakacak.
Ayrıca bu aşamada İsrail ordusu Gazze Şeridi’nden tamamen çekiliyor.
Üçüncü Aşama:
Üçüncü aşamada, her iki taraf da ölü esirlerin ve mahkumların cenazelerini değiş tokuş edecek.
İkinci aşamada tamamlanması gereken Gazze yeniden imar planı üçüncü aşamada başlıyor. Teklifte ayrıca Gazze Şeridi’ndeki ablukanın tamamen sona erdirilmesine yönelik bir hüküm de yer alıyor.
Teklifin tam metninin çevirisi şöyle:
Gazze’deki İsrail ve Filistin tarafları arasında, aralarında tutuklu ve mahkumların değişimi ve sürdürülebilir sükunetin sağlanmasına yönelik bir anlaşmanın temel ilkeleri
Çerçeve anlaşması şunları hedefliyor: Üzerinde anlaşmaya varıldığı üzere İsrail hapishanelerinde tutulan belirli sayıda mahkum karşılığında, Gazze Şeridi’ndeki tüm İsrailli tutukluların, sivil ve askeri, canlı veya ölü, herhangi bir zamanda serbest bırakılması; kalıcı bir ateşkes sağlayacak sürdürülebilir sakinliğe dönüş; İsrail kuvvetlerinin Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi; [Gazze Şeridi’nin] yeniden inşası ve kuşatmanın sona ermesi.
Çerçeve anlaşması birbiriyle bağlantılı ve birbiriyle bağlantılı üç aşamadan oluşuyor:
İlk aşama (42 gün) şunları içeriyor :
- İki taraf arasındaki askeri operasyonların geçici olarak durdurulması ve İsrail kuvvetlerinin doğuya doğru ve yoğun nüfuslu bölgelerden uzakta, aşağıda açıklandığı gibi Gazze Vadisi (Netzarim Koridoru ve Kuveyt kavşağı) dahil olmak üzere tüm Gazze Şeridi boyunca sınır boyunca uzanan bir alana çekilmesi.
- Gazze Şeridi üzerindeki tüm havacılığın (askeri ve keşif) günde 10 saat, tutuklu ve mahkumların değiştirildiği günlerde ise 12 saat süreyle durdurulması.
- Ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin ikamet bölgelerine geri dönüşü ve İsrail’in Gazze Vadisi’nden (Netzarim koridoru ve Kuveyt kavşağı) çekilmesi:
- Üçüncü günde (üç [İsrailli] tutuklunun serbest bırakılmasının ardından), İsrail güçleri Raşid Yolu ile Selahaddin Yolu arasındaki bölgeden tamamen çekilecek, bölgedeki tüm askeri tesisleri ve tesisleri sökecek, insanları yerinden edecek. İkamet ettikleri bölgelere geri dönmeye başlamaları (geri dönüş sırasında silah taşımaksızın), Gazze’nin tüm sakinlerine Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü tanınacak ve insani yardımlar ilk günden itibaren Raşit Yolu üzerinden herhangi bir engel olmadan giriş yapacaktır. .
- 22. günde (kadın askerler de dahil olmak üzere yaşayan [İsrailli] sivil tutukluların yarısının serbest bırakılmasından sonra) İsrail güçleri, Salah al-Din Yolu’nun doğusundaki merkezi Gazze Şeridi’nden (yani Netzarim koridoru ve Kuveyt kavşağından) çekilecek. ve sınıra yakın bir bölgeye doğru tüm askeri yer ve tesislerin tamamen kaldırılması, yerinden edilen kişilerin Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki ikamet bölgelerine dönmeye devam etmesi ve halkın hareket özgürlüğünün sağlanması.
- İlk günden itibaren Gazze Şeridi’ne artan ve yeterli miktarda insani yardım, yardım malzemesi ve akaryakıt girecektir (50 akaryakıt kamyonu ve Kuzey’e tahsis edilmiş 300 kamyon dahil olmak üzere günde 600 kamyon). Bu, Gazze Şeridi’nin her yerindeki enerji santralini işletmek, ticareti yeniden başlatmak, molozları kaldırmak için gereken ağır ekipmanı işletmek, hastaneleri, sağlık merkezlerini ve fırınları rehabilite etmek ve işletmek için gerekli yakıtı içermektedir. Bu durum anlaşmanın tüm aşamalarında devam edecektir.
- İki taraf arasında tutuklu ve mahkumların değişimi:
- Hamas, ilk aşamada kadın (sivil ve asker), çocuk (asker olmayan 19 yaş altı), yaşlı (50 yaş üstü), hasta ve yaralı sivillerden oluşan (canlı veya ölü) 33 İsrailli tutukluyu serbest bırakacak. Aşağıdaki [kriterlere] göre İsrail hapishanelerinde ve gözaltı merkezlerinde bir dizi mahkum karşılığında:
- Hamas, yaşayan tüm sivil İsrailli kadınları ve çocukları (19 yaşın altındaki asker olmayanlar) serbest bırakacaktır. Buna karşılık İsrail, Hamas’ın sağladığı listelere göre tutukluluk süresine göre serbest bırakılan her İsrailli tutuklu için 30 çocuk ve kadını serbest bırakacak.
- Hamas yaşayan tüm yaşlı (50 yaş üstü), hasta ve yaralı İsrailli sivilleri serbest bırakacaktır. Buna karşılık İsrail, Hamas tarafından sağlanan listelere göre, serbest bırakılan her İsrailli tutukluya karşılık 30 yaşlı (50 yaş üstü), hasta ve yaralı tutukluyu en uzun süre hapis yatanlara göre serbest bırakacak.
- Hamas yaşayan tüm kadın askerleri serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, Hamas’ın sağladığı listelere göre serbest bırakılan her kadın askere karşılık 50 mahkumu serbest bırakacak (bunlardan 30’u ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış ve 20’si diğer cezaları çekiyor).
- İlk aşamalarda iki taraf arasında tutuklu ve mahkum değişiminin planlanması:
- Hamas, anlaşmanın üçüncü gününde üç İsrailli tutukluyu serbest bırakacak, ardından Hamas mümkün olduğunca kadınlardan (sivil ve kadın askerler) başlamak üzere her yedi günde bir üç tutukluyu daha serbest bırakacak.
- Altıncı haftada Hamas, bu aşamada kalan tüm sivil tutukluları serbest bırakacak.
- Buna karşılık İsrail, Hamas’ın sağlayacağı listelere göre İsrail hapishanelerinde kararlaştırılan sayıda Filistinli tutukluyu serbest bırakacak.
- Hamas, bu aşamada (mümkünse) yedinci güne kadar serbest bırakılacak tutuklu İsraillilerin sayısına ilişkin bilgi verecek.
- İsrail tarafı, 2011 Şalit esir takası anlaşmasından 22. günde yeniden tutuklanan tüm tutukluları serbest bırakacak.
- Bu aşamada serbest bırakılması planlanan yaşayan İsrailli tutukluların sayısı 33’ten azsa, aynı kategorilerdeki tutukluların cesetleri amaçlanan sayıya ulaşılana kadar serbest bırakılacak. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde tutuklanan tüm kadın ve çocukları (19 yaş altı) ilk aşamanın beşinci haftasında olmak kaydıyla serbest bırakacak.
- Değişim süreci, askeri operasyonların durdurulması, İsrail kuvvetlerinin geri çekilmesi, yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü ve insani yardımın girişi de dahil olmak üzere anlaşmanın şartlarına uygunluk derecesi ile bağlantılıdır.
- Serbest bırakılan Filistinli tutukluların ilk tutuklanmalarındaki aynı suçlamalarla tekrar tutuklanmamaları için gerekli hukuki prosedürler tamamlanacaktır.
- Birinci aşamada değiştirilen tutuklu sayısı esası, ikinci aşamada değiştirilecek tutukluların oranına esas oluşturmaz.
- İsrail hapishaneleri ve gözaltı kamplarındaki Filistinli tutuklu ve tutuklulara yönelik 7 Ekim 2023’ten sonra yürürlüğe konulan cezai tedbirler kaldırılacak ve bu tarihten sonra tutuklananlar da dahil olmak üzere [tutukluların] koşulları iyileştirilecektir.
- En geç ilk aşamanın 16’ncı gününde, iki taraf arasında, kalan tutuklularla (askerler ve kalan sivil erkekler) takas edilecek mahkum sayısı esasında anlaşmaya varılması için dolaylı görüşmeler başlayacak ve bu görüşmeler sonuçlandırılacak ve bu aşamanın beşinci haftasının sonundan önce üzerinde anlaşmaya varıldı.
- Birleşmiş Milletler ve UNRWA da dahil olmak üzere ona bağlı kuruluşlar ve diğer uluslararası kuruluşlar, Gazze Şeridi’nin her bölgesinde insani hizmet sağlama çalışmalarını yürütecek. Bu durum anlaşmanın tüm aşamalarında devam edecektir.
- Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde altyapı (elektrik, su, sanitasyon, telekomünikasyon ve yollar) iyileştirilecek ve moloz ve enkazın kaldırılması için sivil savunma için gerekli teçhizat Gazze Şeridi’ne girecektir. Bu, anlaşmanın tüm aşamalarında devam eder.
- Savaş sırasında evlerini kaybetmiş, yerinden edilmiş kişilerin barınması ve barınması için gerekli malzeme ve teçhizatın (en az 60.000 geçici ev – karavan – ve 200.000 çadır) Gazze’ye girmesine izin verilecektir.
- Bu aşamanın ilk gününden itibaren, üzerinde anlaşmaya varılan sayıda (en az 50) yaralı askeri personelin tıbbi tedavi görmek üzere Refah sınır kapısından geçmesine izin verilirken, anlaşmaya varılan sayıda (en az 50) yaralı askeri personelin Refah sınır kapısından geçmesine izin veriliyor. Refah artırılacak ve malların hareketine ve ticarete yönelik tüm kısıtlamalar kaldırılacak.
- Savaşta tahrip edilen evlerin, sivil tesislerin ve altyapının kapsamlı bir şekilde yeniden inşası ve etkilenenlerin tazminatı için Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler’in de aralarında bulunduğu birçok ülke ve kuruluşun gözetiminde gerekli düzenleme ve planlama başlatılacaktır. .
- Karşılıklı askeri operasyonların geçici olarak durdurulması, yardım, barınma sağlanması, kuvvetlerin geri çekilmesi vb. dahil olmak üzere bu aşamadaki tüm önlemler, ikinci aşamada sürdürülebilir bir sükunet (askeri ve düşmanca operasyonların durdurulması) ilan edilene kadar devam edecek.
İkinci aşama (42 gün) şunları içeriyor :
- Sürdürülebilir sükunete dönüş (askeri ve düşmanca operasyonların durdurulması), üzerinde anlaşmaya varılan bir sayı karşılığında iki taraf arasındaki tutuklu ve mahkumların (geriye kalan tüm yaşayan İsrailli erkekler (siviller ve askerler)) değişiminden önce ilan edilecek ve yürürlüğe girecektir. İsrail hapishanelerindeki ve İsrail gözaltı kamplarındaki mahkumların sayısı
- İsrail güçleri Gazze Şeridi’nden tamamen çekilecektir.
Üçüncü aşama (42 gün) şunları içeriyor :
- Ölülerin cesetleri ve kalıntıları, alınıp teşhis edildikten sonra her iki taraftan da değiştiriliyor.
- Evler, sivil tesisler ve altyapı ile etkilenenlerin tazminatını da içeren Gazze’nin üç ila beş yıllık bir yeniden inşa planı, aralarında Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler’in de bulunduğu bir dizi ülke ve kuruluşun gözetiminde başlayacak.
- Gazze Şeridi’ndeki ablukanın tamamen kaldırılması.
Sözleşmenin garantörleri:
Katar, Mısır, ABD ve Birleşmiş Milletler