Türkiye gazetesinden Yılmaz Bilgen’in haberine göre Ankara Rusya, İran ve Suriye rejimiyle yaptığı görüşmelerde sığınmacıların geri dönüşü sonrasında can güvenliği, mallarının iadesi, özlük haklarının verilmesi gibi konular için garantör ülkeler dâhil tarafların kabul edeceği bağımsız siyasi, askerî uluslararası niteliğe sahip kontrol birimleri kurulmasını öneriyor.
Haberde Türkiye’nin El Bab, Cerablus, Azez ve İdlib bölgelerinde başlayan konut projelerine devam edilerek en az 1 milyon kişinin yerleştirilmesinin planlandığı ve başta Avrupa ile Körfez ülkelerinden sağlanacak fonlarla ülkelerine geri dönen sığınmacıların mağduriyetlerinin giderileceği yer alıyor.
Türkiye’nin güvence vermesi durumunda Suriyeli muhaliflerin geri dönüşle ilgili bakış açısının değişeceğini söyleyen Suriye Geçici Hükümeti eski müsteşarı Muhammed Sermini şöyle konuştu:
“Türkiye’nin ana aktör olduğu müdahale ile tüm küresel hesaplar alt üst olur. Nüfusu seyreltişmiş bir coğrafya her türden demografik tanzime hazır hale gelmiş demektir.
“Bu noktada Şam’a mutlak kontrol verilirse halkımız yeni dramlar yaşamak zorunda kalabilir. Dera örneğinde olduğu gibi rejime her şarttı destek veren güçler hakem ve denetleme-gözetleme makamında olursa çok daha ağır bedeller ödenir.
“Bu halk Esad’a ve Baas diktasına hiçbir biçimde güvenmiyor. Ancak Türkiye’nin denklemde olması ve güvence vermesi her şeyi değiştirir. Türk tarafının üsteleneceği askeri, siyasi, ekonomik rol bu konuda belirleyici olacaktır.”
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Yönetim Kurulu Üyesi Yusuf Mahli de şunları söyledi:
“Biz inanıyoruz ki Türkiye hiçbir biçimde bizi Esad’a teslim etmeyecek. Bu nedenle de güvenli, onurlu ve gönüllü geri dönüş için çaba yürütüyor. Türkiye’nin askeri, siyasi ve ekonomik varlığı hepimiz için tek güvence. Şu an bu gücünü, etkisini rejim bölgelerine taşımak istiyor.
“Şayet bu alt yapı sağlıklı bir biçimde oluşursa yüzbinlerce kişi evine, köyüne şehrine döner. Bize bu konuda gelen sayısız talep var. Suriye halkı gerçekten yorgun ve biz Türk kardeşlerimizin de yorulduğunu çok iyi biliyoruz. Sadece Esad diktasına karşı Türkiye gibi bir gücün teminat vermesi yeterli.”