Gezi Davası’nda “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs” suçlamasıyla kesinleşmiş ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan Osman Kavala’nın avukatları, Kavala’nın yargılanma sürecinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı davranıldığı gerekçesiyle 18 Ocak’ta AİHM’ne başvuruda bulunmuştu.
Gercekgündem’in haberine göre; AİHM, başvurup Mart ayında Türkiye’ye iletip, 16 Temmuz’a kadar savunmasını sunması istemişti. Türkiye’nin ek süre talebi üzerine ise bu süre 16 Eylül’e kadar uzatıldı.
Diğer yandan AİHM, tutukluluk süreciyle ilgili başvuru sonucunda 2019’da verdiği kararda Kavala’nın tahliye edilmesi yönünde karar vermişti. Kararın uygulanmaması üzerine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 2021’de Türkiye hakkında Avrupa Konseyi’nden ihraçla sonuçlanması da ihtimaller dahilinde olan “ihlal prosedürü”nü başlatmıştı.
Başvuruda hangi ihlallerin yapıldığı iddia edildi?
Kavala’nın avukatlarının 18 Ocak’ta yaptığı başvuruda, Kavala’nın yargılanması sırasında AİHS’yle ilgili şu ihlallerin yapıldığını iddia etmişti:
• Osman Kavala’nın 10 Aralık 2019 tarihinden bugüne kadar süren tutukluluğu bir bütün olarak hukuka aykırıdır (AİHS’in 5. maddesi);
• Yerel mahkemeler Osman Kavala’nın tutukluluğunun hukukiliğini süratle denetlememişlerdir (AİHS’im 5(4). maddesi);
• Osman Kavala’nın adil yargılanma hakkı ağır bir şekilde ihlal edilmiştir (AİHS’in 6(1), 6(2) ve 6(3)(d) maddeleri);
• Osman Kavala’nın Türk Ceza Kanunu’nun 312. maddesi (Hükümeti devirmeye teşebbüs etmek) uyarınca mahkûm edilmesi öngörülebilirlik şartına uygun değildir (AİHS’in 7. maddesi)
• Osman Kavala’nın tutuklanması, kovuşturulması ve hapis cezasına çarptırılması kendisinin bir insan hakları savunucusu olarak susturulması ve cezalandırılması amacını taşımaktadır ve ifade özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü haklarını ağır bir biçimde sınırlandırmaktadır (AİHS’in 10. ve 11. maddeleri);
• Osman Kavala siyasi bir amaçla tutuklanmış, mahkûm edilmiş ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu siyasi amaç, onu susturmak ve cezalandırmaktır (AİHS’in 18. Madde ile beraber 5, 6, 7, 10, 11. maddeleri);
• Masum bir insanın aşırı derecede uzun, keyfi, siyasi saiklere dayalı ve hukuka aykırı bir şekilde tutuklanması ve hakkında verilen müebbet hapis cezasının gözden geçirilme imkanının bulunmaması AİHS’in 3. maddesini ihlal etmektedir.