Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Rana Sanyal, Kasım 2017 itibariyle The Association for Assessment and Accreditation of Laboratory Animal Care International (AAALAC International) kurumundan alınan akreditasyon ile Türkiye’de ilk defa bir deneysel hayvan laboratuvarının uluslararası standartlarda hizmet verdiğinin tescillenmiş olduğunu belirtti.
AAALAC Uluslararası Heyeti tarafından Vivarium’un yapılan incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda, deney hayvanlarının bakımında yüksek standartların hayata geçirilmesi ve sürdürülmesi konusundaki ciddiyeti ve bilimsel araştırmalarda hayvan refahını sağlama kararlılığını yansıtan Uluslararası Akreditasyonu almaya hak kazandıklarını belirten Merkez Müdürü Rana Sanyal, AAALAC Uluslararası Akreditasyonu’nun tek bir deney-hizmet tipi için alınmış bir akreditasyon olmadığına dikkat çekerek açıklamasını şöyle sürdürdü: Alınan bu akreditasyon, deney laboratuvarlarında kaliteyi ve bilimsel verilerin sağlamlığını değerlendiren Good Laboratory Practices (GLP) ile denetime tabi ürünlerin belirlenmiş üretim ölçütlerine uygunluğunu ölçen Good Manufacturing Practices (GMP) adlı uluslararası standartlarla eşdeğerdedir. AAALAC akreditasyonu, deney hayvanı bakım ve kullanım programlarının kalitesini gösteren küresel bir ölçüt oluşturur, hayvan kullanımı içeren bilimsel araştırmaların ve sonuçlarının geçerliliğini destekler ve ilgili kurumun hesap verebilirliğini sağlayarak hayvan refahının sürekli iyileştirilmesi ve ilerletilmesi koşulunu doğurur.” Sanyal ayrıca, Vivarium biriminde yapılan bir çalışma sonucunun artık Food & Drug Administration (FDA), European Medical Agency (EMA) ya da Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) resmi ilaç ve medikal cihaz başvuru dosyalarında da kullanılabileceğine dikkat çekti ve bu gelişmenin önemine dair şu değerlendirmeyi yaptı: “Bilimde deney hayvanı bakım ve kullanım programlarıyla ilgili uluslararası akreditasyon sadece AAALAC International tarafından verilebilir ve tüm dünyada doğru ve güvenilir bilimsel uygulamaların ve kalitenin simgesi olarak kabul görmektedir.”
Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin bünyesinde üç altyapı birimi bulunmaktadır: Test Analiz Birimi, Tıbbi Cihaz Geliştirme Birimi ve Vivarium. Birimin koordinatörlüğünü yürütmekte olan Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Necla Birgül İyison, 2010 yılında Kalkınma Bakanlığı’nın desteğiyle Merkez bünyesinde kurulan Vivarium’daki deney hayvanlarının, ilaç, gıda, biyomedikal, biyoteknoloji, çevre ve biyogüvenlik sektörlerindeki bilimsel araştırma projelerinde kullanıldığını ifade etti. Birgül İyison, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan izin ve ruhsat almış olan Vivarium’un 2012 yılından bu yana hem üniversite içine hem de Ar-Ge çalışmaları yapan kamu ve özel kuruluşların ihtiyaçlarına yönelik hizmetler verdiğini belirtti.
Merkez Müdürü Rana Sanyal da ülkemizin öncelikli Ar-Ge alanlarından tıp ve biyoteknolojide yaygın olarak kullanılmakta olan deney hayvanlarının yer aldığı temel bilimsel araştırmaların çok sayıda klinik araştırmaya ışık tuttuğunu ve bu sayede ilaç, çevre, biyogüvenlik gibi alanlarda atılım sağlayacak projelerin Vivarium ve altyapıda hizmet veren eğitimli ve deneyimli personel sayesinde hayata geçirilebildiğini sözlerine ekledi.
Vivarium Hakkında
Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesindeki ‘Deneysel Hayvan Üretim ve Bakım Birimi’ (Vivarium) merkez şemsiyesi altında ilgili tüm akademik disiplinlerden gelen bilim insanlarını bir araya getirerek, yaşam kalitesini artırma hedefli, disiplinler arası projelere altyapı imkânı sunmaya devam etmektedir. 13 Aralık 2011 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik çerçevesinde yapılandırılmıştır Yaklaşık 450 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuş olan Vivarium laboratuvarı, uzaktan erişimli, ısı, basınç, nem ve sıcaklık değerlerinin ayarlanabildiği bir otomasyon sistemiyle kontrol edilmektedir. Laboratuvarın ana girişinde güvenlik kamera sistemleri ile parmak okutmalı ve kartlı güvenlik sistemi mevcuttur. Girişin ikinci aşaması olarak, hava perdeli bir sterilizasyon sistemi kurulmuştur. Ayrıca her odaya giriş için de kartlı sistem uygulanmaktadır. Laboratuvarın geneli alarm sistemleri ile denetlenmektedir.
https://lifesci.boun.edu.tr/tr/deneysel-hayvan-birimi
AAALAC Hakkında
Hayvan deneyleri alanında uluslararası geçerlilikte akreditasyon verme otoritesine sahip tek kuruluş olan AAALAC International, kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. 44 farklı ülkede aralarında yüzlerce şirket, üniversite, hastane, hükümetlere bağlı kurum ve araştırma enstitülerinin yer aldığı 980’den fazla kurum AAALAC International’dan akreditasyon almıştır. AAALAC tarafından akredite edilmek aynı zamanda başvuru sahibi ilgili kurumun veya araştırma biriminin bilimsel amaçlı deney hayvanı kullanımı konusunda sorumlulukları eksiksiz yerine getireceği yönünde bir beyan anlamına gelmektedir. AAALAC özellikle tıp alanında, hayvan kullanımı dışında başka bir alternatifin mümkün olmadığı durumlarda bunun bilimsel etiğe en uygun biçimde yapılması için gerekli standartları belirler.