Afganistan’da ortaokullar açıldı ama Taliban’ın talimatıyla yalnızca erkek öğrenciler ile erkek öğretmenlerin sınıflara dönebildi.
Taliban’dan yapılan yazılı açıklamada kız çocuklarının okula dönüşüyle ilgili herhangi bir ifade yer almadı.
Bir Taliban sözcüsü ise daha sonra yaptığı açıklamada kız öğrencilerin okullarını da yakında açmayı planladıklarını söyledi.
Afgan bir kız öğrenci BBC’ye çok üzgün olduğunu belirtip “Her şey çok karanlık görünüyor” dedi.
Taliban iktidarı ele geçirdiğinde değişim sözü vermişti ama yönetimle ilgili alınan son kararlar Afganistan’da katı kuralların geçerli olduğu 1990lı yıllara dönüşe işaret ediyor.
Taliban ayrıca, Cuma günü kadından sorumlu bakanlığı kapatıp yerine daha önce katı dini doktrinler uygulayan ‘Ahlak Bakanlığı’nı getirdi.
Taliban’ın iktidarda olduğu 1996-2001 yılları arasında ‘Faziletin Yayılması ve Ahlaksızlığın Engellenmesi Bakanlığı’ adı verilen bakanlık, Taliban’ın Şeriat kurallarının uygulanmasını denetleme amacıyla, sokaklarda ahlak polisleri görevlendirilmesinden sorumluydu.
‘Geleceğimle ilgili kaygılıyım’
Taliban’ın Cumartesi günü okullar açılmadan önce yaptığı yazılı açıklamada “Bütün erkek öğretmenler ve öğrenciler eğitim kurumlarına dönmeli” dendi.
Afganistan’da ortaokullara genelde 13-18 yaş arası öğrenciler gidiyor.
Ülkede okulların çoğu erkek ve kız öğrenci okulu olarak ayrılıyor, bu da Taliban’ın kız öğrencilerin gittiği okulları kapatmasını kolaylaştırıcı bir durum olarak değerlendiriliyor.
Taliban sözcüsü Zebihullah Mücahit ise Cumartesi öğleden sonra Afganistan’ın Bahtar Haber Ajansı’na açıklamasında kız öğrencilerin okullarının yakında açılacağını söyledi ve yetkililerin ‘prosedürler’ üstünde ifade etti. Sözcü, ayrıntılar arasında öğretmenlerin bölümlerinin de olduğunu belirtti.
Avukat olmak isteyen Afgan bir kız öğrenci “Geleceğimle ilgili çok kaygılıyım. Her şey çok karanlık görünüyor. Her gün uyanıp neden hala hayattayım diye soruyorum. Evde mi kalmalıyım yoksa bir gün kapımı birinin çalıp evlenme teklifi etmesini mi beklemeliyim? Kadın olmanın amacı bu mu?” dedi.
Babası da “Benim annem cahildi, babam anneme sürekli zorbalık yaptı, ona aptal dedi. Kızımın annem gibi olmasını istemiyordum” diye konuştu.
‘Doktor olmak istiyordum’
Kabil’de yaşayan 16 yaşındaki bir diğer kız öğrenci de şunları söyledi:
“Çok acı bir gün. Doktor olmak istiyordum. Hayallerim yıkıldı. Bizi okula geri göndereceklerini sanmıyorum. Liseleri yeniden açsalar bile kadınların eğitim görmesini istemiyorlar.”
Taliban hafta başında yaptığı açıklamada kadınların üniversite eğitimlerine devam edebileceklerini söylemiş ama erkeklerle yan yana gelemeyeceklerini ve yeni kıyafet uygulamasına uymak zorunda olduklarını duyurmuştu.
Bazıları bu yeni kuralların kadınların eğitimden tamamen uzaklaştırılmaları anlamına geldiğini, üniversitelerin ayrı sınıflar oluşturacak alt yapıya ve kaynaklara sahip olmadıklarını ifade ediyor.
Taliban, kız öğrencilerin ortaokul eğitimlerine devam etmelerine izin vermeyerek devamındaki, lise, üniversite gibi daha yükseköğrenim görmelerini de engellemiş olacak.
Taliban, 2001’de iktidardan devrildikten sonra ülkede eğitim ve okuryazarlık oranında büyük artış olmuştu. Özellikle kız çocukları ve kadınlar arasında okuryazarlık arttı.
İlkokula giden kız öğrencilerin sayısı neredeyse sıfır iken 2.5 milyona çıktı, kadınlar arasında okuryazarlık da son 10 yılda ikiye katlanıp %30 civarına yükseldi. Ancak bu kazanımların çoğu büyükşehirlerde yaşandı.
Afganistan’ın eski Eğitim Bakanı sözcüsü Nororya Nizhat, “Bu, Afgan, kadınların ve kız çocuklarının eğitiminde gerileme yaşanacağı anlamına gelir. Bu herkese Taliban’ın 90larda yaptıklarını hatırlatıyor. Cahil, kadınların eğitim almadığı bir kuşak olduk” dedi.
Taliban iktidara geldikten kısa bir süre sonra Afganistan’da kadınların haklarına “Şeriat kuralları temelinde” saygı göstereceklerini söylemişti.
Kaynak: BBC Türkçe