Korona virüsü hızla sınırları aşıyor ve bütün ülkeleri esir alıyor. İnsanlığı tehdit eden bu virüse karşı mücadele için akla gelen bütün tedbirler alınmaya çalışılıyor. Sınırlar kapatılıyor, seyahatler iptal ediliyor, ülke içi ve dışı giriş ve çıkışlar sıkı bir kontrol altına alınıyor. İşyerlerinin kepenkleri indiriliyor, alış-verişler durduruluyor, kültürel ve sportif faaliyetler askıya alınıyor, bütün organizasyonlar ileri tarihlere erteleniyor. Sosyal izolasyon kurallarına riayet etmesi için halk sürekli uyarılıyor, sokağa çıkmak yasaklanıyor, hayatın evin içine taşınması için çağrı üzerine çağrı yapılıyor.
Türkiye’de de koronavirüse karşı büyük bir mücadele sürdürülüyor. Rawest, bu konuda bir araştırma yaptı. 18-21 Mart tarihleri arasında Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van illerinde 738 kişi ile görüşerek gerçekleştirilen araştırma iki bölümden oluşuyor.
(https://rawest.com.tr/wp-content/uploads/2020/03/Coronavirus_Arastirmasi_.pdf)
Araştırmanın bir bölümü, koronaya karşı verilen mücadelenin halk tarafından nasıl algılandığına ayrılmış. Araştırmaya göre her 2 kişiden 1’i (yüzde 51) devlet kurumlarının yeterince şeffaf olmadığı, yüzde 33’ü de devlet kurumlarının şeffaf olduğu kanısında. AK Partililerin yüzde 20’si ve HDP’lilerin yüzde 71’i devleti şeffaf bulmuyor.
Devlet kurumlarının koronavirüs vakaları hakkında verdiği bilgilere katılımcıların yüzde 41’i güvenirken, yüzde 26’sı çok az güveniyor, yüzde 11’i ise hiç güvenmiyor. AK Partililerin yüzde 13’ü, HDP’lilerin yüzde 76’sı devlet kurumlardan gelen bilgilere ya çok az güveniyor ya da güvenmiyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya duyulan güven devlet kurumlarına duyulan güvenden daha yüksek çıkıyor. Yüzde 26’sı çok başarılı ve yüzde 37’si başarılı olduğunu söylemek suretiyle toplamda katılımcıların yüzde 63’ü Koca’nın başarılı olduğunu düşünüyor. Koca’yı başarılı bulmayanların oranı ise toplamda yüzde 19 (hiç başarılı olmadığını belirtenler yüzde 6, pek başarılı olmadığını belirtenler yüzde 13).
AK Partililerin Koca’ya güvenleri tam; onların yüzde 89’u Bakanı başarılı görüyor. HDP’lilerin de yaklaşık yarısı (yüzde 45’i) Koca’nın başarılı olduğu düşüncesinde. Rakamlar, Koca’nın uzlaşmacı tavrı ve sakin üslubunun kitlelerin desteğini kazandığını, ancak sürecin şeffaf yönetilmesi konusunda bazı adımların atılması gerektiğini gösteriyor.
Yeni alışkanlıklar
Araştırmanın diğer bölümünde ise, insanların gündelik hayattaki davranışlarında gözlenen önemli değişiklikler üzerinde durulmuş. Araştırmaya göre, her 4 kişiden yaklaşık 3’ü ortalamanın üzerinde bir endişe taşıyor. Koronavirüs nedeniyle her 5 kişiden 4’ü daha sık el yıkamaya ve daha az sokağa çıkmaya başlamış.
Salgın, katılımcıların yüzde 55’inin sosyal ortamlara hiç girmemesi, yüzde 33’ünün daha az girmesi sonucunu doğurmuş. Eskisi gibi hareket edenlerin oranı yüzde 9’da, eskisinden daha fazla hareket edenlerin oranı ise yüzde 3’te kalmış.
Yani insanların zihninde sokaklar artık eskisinden daha tehlikeli mekânlara dönüşüyor. Panik duygusu hızla yayılıyor, insanlar daha fazla evlerine çekiliyor. Virüsün her yerde olabileceği korkusundan ötürü eller daha çok yıkanıyor, su ve sabunla daha fazla temas kuruluyor. Alış-veriş listelerinde temizlik ürünleri üst sıralara yerleşiyor. Son bir hafta içinde katılımcıların yüzde 73’ü sabun, yüzde 69’u kolonya, yüzde 62’si ıslak mendil, yüzde 60’ı tuvalet kâğıdı, yüzde 58’i kâğıt mendil, yüzde 38’i dezenfektan, yüzde 35’i maske, yüzde 33’ü eldiven aldığını belirtiyor.
Her 4 kişiden 3’ü de yaşadığı şehirde koronavirüs vakası olduğunu düşünüyor. Söz konusu her 3 kişiden 1’i yaşadığı şehirde koronavirüsten kaynaklı ölüm gerçekleştiğini tahmin ediyor. Her 3 kişiden 2’si insanlarla temasını azalttığını belirtiyor.
Ancak endişe oranının yüksekliği, tedbirlere yansımıyor. Her 3 kişiden 1’i dışarı çıkarken maske ve eldiven gibi koruyucu malzemeler kullanıyor; yine her 3 kişiden 1’i beslenmesine daha fazla özen gösterdiğini ifade ediyor.
Ezcümle dünya, bir imtihandan geçiyor. İmtihanın büyüklüğü, insanların alışkanlıklarının değişmesine yol açıyor.
(*) Gazete Pencere, 25.03.2020