Makedonya'da maskeli bir grubun Meclis'e zorla girmesinin ardından yaşanan olaylarda aralarından bazı milletvekillerinin de olduğu 9 kişi yaralandı. Hastanelere kaldırılan yaralılardan Arnavut milletvekili Zijadin Sela'nın durumunun ağır olduğu ifade edildi. Makedonya'nın resmi haber ajansı MIA'nın haberine göre, olayların ardından aralarında milletvekili ve basın mensuplarının da olduğu 42 kişi tıbbi yardım için hastanelere başvurdu.
Meclis binası önünde toplanan Makedon milliyetçisi İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya'nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi (VMRO-DPMNE) yanlılarının protestosu gece boyunca sürdü. Civarda sık sık ses bombaları atılırken protestocu grup da belirli aralıklarla "Makedonya" sloganları atıp Makedonya milli marşı okudu.
Öte yandan, son olarak Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) Genel Başkanı Zoran Zaev'in üstünde kan olduğu görüldü. Bazı milletvekilleriyle basın mensuplarının rehin tutulduğu Meclis'ten önce 30 milletvekili tahliye edildi. Ardından, VMRO-DPMNE yanlısı grubun Meclis önündeki protestosu başladıktan kısa bir süre sonra maskeli bir grup protestocunun parlamento binasına girerek rehin aldığı milletvekilleri de dâhil Meclis'teki herkes tahliye edildi, bina tamamen boşaltıldı.
Protestocu VMRO-DPMNE yanlılarının oluşturduğu "Ortak Makedonya İçin Hareketi" ise sosyal medya üzerinden herkesi başkent Üsküp'e protestolara destek olmaya çağırdı.
Perşembe günkü Meclis oturumunda VMRO-DPMNE ile SDSM öncülüğündeki taraflar arasında gerginlik yaşanmış, yeni meclis başkanının seçilmesi planlanan oturum ertelenmişti.
Oturumun ertelenmesine rağmen Meclis'te çoğunluğu elinde bulunduran SDSM öncülüğündeki siyasi partiler, Arnavut partisi Demokratik Bütünleşme Birliği'nden (BDİ) Talat Caferi'yi yeni meclis başkanı seçmişti.
VMRO-DPMNE yanlısı protestocular, Caferi'nin Meclis Başkanı seçilmesinin ardından Meclis önünde toplanmış, yüzleri maskeli bir grup ise Meclis binasına girerek bazı milletvekilleri ile basın mensuplarını rehin alıp darp etmişti.
Cumhurbaşkanı İvanov parti liderlerini toplantıya çağırdı
Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov, Makedonya Meclisi'nde gece boyunca devam eden ve aralarında milletvekillerinin de olduğu çok sayıda kişinin yaralandığı olayların ardından siyasi parti liderlerini toplantıya çağırdı.
İvanov düzenlediği basın toplantısında, vatandaşlara sakin olmaları çağrısı yaparak, "Sizleri soğukkanlı kalmaya, çeşitli provokasyon, yalan haber ve manipülasyonları dikkate almamaya davet ediyorum. Gerginliklerin sakinleşmesine ve şiddetsizliğe, ihtiyatlı ve sorumlu davranmaya davet ediyorum" ifadelerini kullandı.
Milletvekillerinin, ülkedeki durumu anayasa, yasalar ve Meclis'in kurallarına uygun hâle getirmeleri bakımından en fazla sorumluluğa sahip olduklarını vurgulayan İvanov, Meclis'te milletvekili bulunan siyasi partilerin liderlerini yaşananları görüşmek üzere Cuma günü toplantıya çağırdığını söyledi.
Herkesin kendi davranışlarından sorumlu ve bunlardan kaynaklanan sonuçların farkında olması gerektiğini anlatan İvanov, "Bu durum, sadece Makedonya'nın hukuk düzenine saygı duyularak aşılabilir. Anayasa ve kurallara uygun olarak, diyalog içinde çözümü olmayan bir sorun yok" dedi.
İvanov, siyasi parti liderlerinin vatandaşların güvenini almış ve anayasa ile Meclis kurallarına uygun bir çözüm bulmak adına en fazla sorumluluğa sahip kişiler olduklarını dile getirerek, "Makedonya'nın devlet çıkarlarına uygun olarak sorunlarımızı kendimiz çözmezsek dışarıdan hiç kimse çözmeyecektir" diye konuştu.
Öte yandan, İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya'nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi (VMRO-DPMNE) Genel Başkanı Nikola Gruevski de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, şiddet ve öfkenin hâkim olmaması gerektiğine dikkat çekerek, "Bunu Makedonya'nın düşmanları istiyor. Ne Makedonya halkında ne de değişik etnik gruplar arasında yeni ayrışmalara gerek yok" değerlendirmesini yaptı.
BM: Halkın seçilmiş temsilcilerine şiddet kabul edilemez
Birleşmiş Milletler (BM), Makedonya Meclisi Başkanlığı seçimi sonrası bazı vekillerin rehin alınıp darp edilmesiyle ilgili, demokratik kurumlara ve halkın seçilmiş temsilcilerine yönelik şiddetin kabul edilemez olduğunu belirtti.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric yazılı açıklamasında, Makedonya MeclisiWnde yaşanan olayları büyük bir endişeyle takip ettiklerini belirterek itidâl çağrısı yaptı.
Dujarric, "Demokratik kurumlara ve halkın seçilmiş temsilcilerine yönelik şiddet kabul edilemez. Bütün siyasi güçlere anlaşmazlıkları anayasaya bağlı kalarak demokratik yollarla çözmeleri çağrısında bulunuyoruz" ifadelerini kullandı.
NATO Genel Sekreter Stoltenberg: Saldırılar karşısında şok oldum
NATO ve Avrupa Birliği (AB) de olaylara tepki gösterdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Üsküp Meclisi'ndeki saldırılar karşısında şok oldum. Tüm partiler, demokratik süreçlere saygı göstermeli, şiddeti değil diyaloğu kullanmalı" dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn'ın ortak açıklamasında da, "Üsküp Meclisi üyelerine yönelik saldırıları en güçlü şekilde kınıyoruz. Meclis'te şiddet eylemleri hiçbir şekilde kabul edilemez, itidâl çağrısı yapıyoruz" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, Arnavut partisi Demokratik Bütünleşme Birliği'nden (BDİ) Talat Caferi'nin Meclis Başkanı seçilmesinin olumlu olarak kaydedildiği belirtildi.
Sırbistan Başbakanı Vucic acil güvenlik toplantısı yapacak
Makedonya Meclisi'ndeki olaylara ülkenin komşusu Sırbistan tepkisiz kalmadı. Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vucic, Makedonya'da yaşananlar nedeniyle Güvenlik Koordinasyon Bürosu'nu Cuma günü için acil toplantıya çağırdı.
Sırbistan'ın resmi haber ajansı TANJUG'a konuşan Vucic, Makedonya'daki olayların yatıştırılması için çağrıda bulunarak, yaşananların sadece Makedonya'yı değil, bölgedeki tüm toplumları ilgilendirdiğini ifade etti.
Endişeli olduğunu belirten Vucic, "Makedonya halkına mesajım, tüm sorunlarını ve anlaşmazlıklarını barış içinde çözmeleri" dedi.
Vucic, gelecek nesiller için barış ve istikrar sağlanabilmesi bakımından tüm mevcut sorunların bir an önce çözülmesi gerektiğini belirterek, Sırbistan'ın her zaman Makedonya halkının samimi ve sadık dostu olacağını sözlerine ekledi.
Kosova'dan tepki
Öte yandan, Makedonya'nın bir diğer komşusu Kosova da yaşananlara tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, olayların yakından takip edildiği belirtilerek, seçilmiş temsilcilere yönelik saldırıların kabul edilemez olduğu vurgulandı.
Meclis'teki çatışmaların demokrasi ve barış değerleriyle örtüşmediğine değinilen açıklamada, "Makedonya'daki tüm siyasi liderlerin vatandaşların çıkarını gözeterek diyaloğa hazır olacağına inanıyoruz. Liderlerin, çatışma söylemlerinden kaçınması gerekir" ifadelerine yer verildi.
Üsküp Büyükelçisi'nden açıklama
Türkiye'nin Üsküp Büyükelçisi Tülin Erkal Kara da yayımladığı mesajda, Makedonya'da 11 Aralık 2016'da yapılan genel seçimin akabinde yaşananları yakından izlediklerini aktararak, hükümetin bugüne kadar kurulamaması ve ülkenin uzun süredir siyasi kriz içinde olmasından üzüntü duyduklarını belirtti.
Son olarak Meclis'te yaşanan olaylar nedeniyle derin endişe duyduklarını ifade eden Erkal Kara, protestocuların Meclis'e girerek bazı milletvekillerini darp etmesinin bugüne kadar Makedonya'nın benimsediği demokratik değerlerle bağdaşmadığını vurguladı.
Büyükelçi Tülin Erkal Kara, ilgili Makedonya makamlarının durumu kontrol almasını ve herkesin güvenliğini temin etmesini beklediklerini belirterek, "Uzun süredir devam eden protestolara karışmayan Makedonya'daki Türk toplumunun bu olaylar karşısında yine aynı itidâlli tavrını koruyacağına inanıyoruz. Üsküp'teki vatandaşlarımızı olaylar kontrol alınana dek Meclis ve civarından uzak durmaları konusunda uyarıyoruz" ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA