Haber analiz: Akın Özçer
İspanya’da hükümet kurulamadığı için yinelenen genel seçimleri Halkçı Parti PP (Partido Popular) oylarını ve sandalye sayısını arttırarak kazandı. Resmi olmayan sonuçlara göre, PP’nin oy oranı yüzde 33; 350 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde elde ettiği milletvekili sayısı ise 137. Mariano Rajoy’un muhafazakâr partisi 20 Aralık seçimlerinde yüzde 28.70 ile 123 milletvekili kazanmıştı.
Katılımın yüzde 70’de kaldığı dünkü seçimlerde sürprizi anketlerde 3. sıraya düştüğü görülen ana muhalefet partisi PSOE (Sosyalist İşçi Partisi) yaptı. Oyunu yüzde 22’den 23’e çıkaran PSOE, Birleşik Sol IU (İzquierda Unida) ile ittifak yaparak seçime giren ve Unidos Podemos (UP) adını alan Pablo İglesias’ın radikal solcu sistem karşıtı partisini geride bırakmayı başardı. Ancak 20 Aralık seçimlerine oranla 5 milletvekilliği kaybederek 85’de kaldı.
Yüzde 21,2 oyla IU ile ittifakın sağladığı büyük avantaja karşın 2 fazlasıyla 71 milletvekilliği kazanabilen Podemos ’un bu seçimlerin kaybedeni olduğunu söylemek mümkün. Anketlerin Sol’un birinci partisi olarak göstermesi nedeniyle Pablo İglesias, bir sonraki genel seçimlerde değişimin gerçekleşeceğine yönelik mesajlar veriyordu. Bu sonuçlar 20 Aralıkta tek başına yüzde 20,7 oyla 69 milletvekili çıkarmış olan Podemos ‘un düşüşe geçtiğini ortaya koyuyor.
İspanyol siyaset arenasının diğer yeni partisi olan liberal Sağ Ciutadans (C’s) için de benzeri bir değerlendirme yapmak mümkün. Albert Rivera’nın partisi 20 Aralık seçimlerine oranla yüzde 1 dolayında oy (yüzde 12,9) ve 8 (32) sandalye kaybetmiş bulunuyor. Kabul etmek gerekir ki C’s ile PP seçmeni arasında geçişkenlik var. O bakımdan PP’nin yükselişinin bir ölçüde bu düşüşün nedenini oluşturduğunu söylemek mümkün.
Sonuç olarak tekrar seçimden, beklendiği gibi, tek başına iktidar çıkmadı. Ama oy oranını ve sandalye sayısını tek arttıran parti de PP oldu. Bu nedenle PP’ye yakın ABC internet baskısına “İspanya yeni hükümeti kurmakla Rajoy’u görevlendirdi” başlığını attı. PP, liberal Sağ’da yer alan ama Başkanı Rivera’nın son dönemde Rajoy başkanlığında bir hükümete karşı çıktığı C’s ile birlikte 169 milletvekilliğine ulaşıyor. Sol blok ise 157’de kalıyor. Bu nedenle görevin bu kez Rajoy’a verilmesini doğal karşılamak gerekir.
Aslında PSOE’nin çekimser kalacağı bir PP azınlık hükümeti formülü, sosyalistlerin sıcak bakmadığı Büyük Koalisyon’un alternatifi olarak en uygun seçenek görünüyor. İki partinin toplam sandalye sayısı 254’e ulaşıyor.
Ana muhalefet partisinde Genel Sekreter Pedro Sánchez ikinci kez başarısız bir seçim geçirdi. 5 milletvekilliği daha kaybetti ama PSOE’yi Sol’un birinci partisi olarak tutmayı başardı. Ama doğal olarak geçen yasama döneminde izlediği PP’siz hükümet stratejisinin seçmen nezdinde sonuç vermemiş olmadığı da açık seçik görünüyor.