Gazze için ateşkes görüşmeleri devam ederken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Endonezyalı mevkidaşı Retno Marsudi ile Ankara’da bir araya geldi.
Dışişleri Bakanı Fidan, toplantıda yaptığı açıklamada Güney Afrika’nın Uluslarası Ceza Mahkemesi’nde İsrail’in Gazze’de soykırım işlediğine yönelik açtığı davaya Türkiye’nin müdahil olduğunu söyledi.
Türkiye’nin bir süredir Güney Afrika’yı destekler şekilde davaya müdahil olmayı tartıştığını, bu konuda hukukçu ve akademisyenlerle görüştüklerini belirten Fidan, sadece Türkiye’nin değil, uluslararası toplumun da bu davaya müdahil olmasına yönelik yoğun görüş alışverişinde bulunduklarını ifade etti.
UAD statüsüne göre bir devletin mevcut bir davaya katılması mümkün
UAD Statüsü, bir devletin ayrı bir dava açmaksızın mevcut bir davaya katılma yolunu izlemesini mümkün kılıyor. UAD Statüsü’nün 62. maddesi, açılmış bir davada verilecek kararın etkileyebileceği hukuki bir çıkarı olduğunu düşünen devletlerin mahkemeden katılma izni talep etme hakkına sahip olduğunu düzenliyor. Bu talebi kabul yetkisi tamamen UAD’de.
Ayrıca bir davada o davanın davacı veya davalısı olan devletler dışındaki üçüncü devletlerin de taraf olduğu bir uluslararası antlaşmanın yorumu konusunda herhangi bir uyuşmazlığa bakılıyorsa UAD Statüsü’nün 63. maddesi uyarınca UAD Sekreteri tarafından o antlaşmaya taraf tüm devletlere bildirimde bulunularak davaya katılma hakkı verilir. UAD tarafından davet yapıldığı için bu usul daha kolay bir katılım yolu açıyor. Rusya’ya karşı Ukrayna’nın açtığı davaya bu usulü kullanmak suretiyle bu zamana kadar 32 devlet katıldı.
Her iki usulde de katılma başvurusu, UAD tarafından derhâl dava taraflarına iletilir ve tarafların yazılı görüşleri talep edilir. Eğer taraf devletlerden bir itiraz gelirse UAD, katılma talep eden devletleri ve itiraz eden tarafları dinleyerek karar verecektir.
Soykırım Sözleşmesi’ne 1950’den beri taraf olan Türkiye’nin de iki usul ile de davaya katılması mümkün. Güney Afrika’nın açtığı davaya iki taraftan da birçok devletin katılacak olması muhtemel.
Serbestiyet yazarı ve İstanbul Üniversitesi Milletlerarası Kürsüsü’nden Deniz Baran’ın Güney Afrika’nın İsrail aleyhinde açtığı davayla ilgili yazdığı “İsrail, Uluslararası Adalet Divanı’nda yargılanacak mı? Güney Afrika’nın açtığı davanın 7 soruda analizi” başlıklı yazısı.