Birleşik Krallık’ta Muhafazakâr Parti liderliği ve başbakanlık görevlerinden istifa eden Boris Johnson’ın adı NATO Genel Sekreterliği ile anılmaya başlanıldı.
İngiliz basınında yer alan haberlerde, mevcut NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in görevinin gelecek yıl (2023) Eylül ayında bitmesinin ardından koltuğunu Jonhson’a devredebileceği iddia edildi.
Muhafazakâr milletvekili ve Savunma Seçim Komitesi üyesi Richard Drax, Daily Telegraph’a yaptığı açıklamada, “Üstün başarıya sahip herhangi bir Britanyalı, bu rol için uygun seçim olur. Eğer gerçekten de Boris Johnson’ın yapmak istediği buysa, elbette bunu desteklerim” dedi.
Drax’ın savunma komitesinden meslektaşı Mark Francois da, “İnsanlar muhtemelen yıllarca Boris Johnson’ın mirası hakkında tartışacaklar, ancak açıkça tartışılmaz olan bir şey, Rusya’nın saldırıları karşısında Ukrayna’ya kesinlikle sadık desteğidir. Eğer NATO genel sekreterliği için adaylığını koyarsa, sanırım Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’den referans alabilir” ifadelerini kullandı.
Eski Genelkurmay Başkanı Lort Richard Dannat ise adaylığını açıklarsa Johnson’a “karakteri nedeniyle” destek vermeyeceğini söyledi: “Kesinlikle birçok iyi şey yaptı ve Ukrayna’ya tam destek vermesi müthişti. Fakat dürüst davranmaması ve güvensizlik yaratması gibi kişisel meseleler sorun yaratıyor. Boris Johnson’ı uluslararası sahneye çıkarıp daha fazla küçük düşmesine izin vermek istemeyiz. Kendisi ulusal bir utanç kaynağı.”
Ayrıca Savunma Bakanlığı’ndan isminin yayımlanmasını istemeyen bir yetkili, Telegraph’a yaptığı açıklamada, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Johnson’ın muhtemel adaylığını veto edebileceğini savundu: “NATO genel sekreterleri oy birliği ile seçiliyor. Johnson’ın bu makama seçilebilmesi için ABD’nin destek vermesi ve Fransa’nın da ‘evet’ demesi lazım.”
Boris Johnson’ın adının NATO genel sekreterliği için geçmesiyle birlikte başlayan tartışmayı ve Johnson’ın bu göreve gelme ihtimalini emekli büyükelçi Selim Kuneralp ve gazeteci Ceren Kenar’a sorduk.
Kuneralp: “Seçilme ihtimali şu anda zayıf fakat bu işe sarıldığı takdirde engelleri aşabilecek potansiyele sahip”
“Bence Boris’in NATO genel sekreterliğine seçilme ihtimali şimdiki halde zayıftır. AB ile imzaladığı İrlanda Protokolünden vazgeçtiği için Joe Biden ile arası açıldı. Diğer taraftan AB’nin Fransa ve Almanya gibi önde gelen ülkeleriyle ilişkileri Brexit sürecinden dolayı bozuk.
“Ancak tabii NATO genel sekreterliğine seçim için daha bir yıl gibi bir süre var. Boris’in Ukrayna savaşı başladığından bu yana sürdürdüğü kararlı tavır ona Doğu Avrupalı NATO üyelerinin sempatisini kazandırdı.
“Bu işe sarıldığı takdirde önümüzdeki bir yıl içinde karşılaştığı engelleri aşacak bir kapasiteye sahip. Daha önce de kazanması mümkün olmadığı tahmin edilen muharebeleri kazandı. Çok uğraşırsa karşıtlarını kazanabilir.
“Bir de tabii yeni gelecek Birleşik Krallık başbakanı, NATO genel sekreterliğine seçilmesi halinde Boris’in İngiliz siyasi hayatından çekileceğini hesaplayarak adaylığına tam destek verir. O da kendisi için olumlu bir puan teşkil eder, zira Birleşik Krallık NATO içinde en kuvvetli askeri güçlerin arasında yer alıyor.”
Ceren Kenar: “Türkiye ve Baltık ülkeleri destekler, Fransa ve Almanya sıcak bakmayabilir”
“Boris Johnson’ın NATO genel sekreterliği ihtimal dahilinde. Peki kim destekler aday olursa?
“Türkiye destekler. ABD destekleyebilir ama Biden çok Boris’in fanı değil açık söylemek gerekirse. Çünkü onu biraz Trump ile aynı kafada görüyor. Zaten İrlanda kökeninden dolayı diğer ABD başkanlarıyla mukayese edildiğinde Biden’ın İngiltere’ye karşı tavrı daha mesafeli. Dolayısıyla Biden’ın, Boris’in NATO’daki en büyük destekçisi olacağını düşünmek bence pek mümkün değil. En büyük destekçisi Baltık devletleri olacaktır.
“Boris’in adaylığına en büyük şerhi ise Fransızlar ve Almanlar koyacaktır. Fransızlar açısından Macron ile Boris arasında artık kişisel denebilecek bir mesele var Brexit süreci sebebiyle. Daha sonra Avustralya ile yapılan savunma sanayii anlaşmasında da çok büyük bir gol yedi Macron Boris’ten ve ABD’lilerden. Dolayısıyla Macron’un Boris’in adaylığına taş koyacağını düşünüyorum.
“Almanlar ise Rusya politikalarının İngiltere’den çok farklı olması sebebiyle Boris’in adaylığına pek sıcak bakmayacaktır. İngiltere bu anlamda Almanya’yı biraz utandırdı. Çünkü Almanlar önce silah verme vaadinde bulunup sonra bundan caydı, hâlâ bu enerji meselesinde Rusya’ya olan bağımlılıkları devam ediyor. İngiltere ise Ukrayna konusundaki net duruşu ile Almanları utandırdı. “Evet, Boris’in NATO genel sekreterliği ihtimal dahilinde fakat bu makama gelecek kişi oy birliği ile seçiliyor. Bu yüzden sadece Fransa’nın vetosu bile Boris’in seçilememesine yetebilir.”