Tayland Savunma Bakanlığı, Kamboçya tarafından Tay topraklarına yapılan “saldırgan hareketlere” yanıt olarak F-16 savaş uçaklarıyla hava operasyonları düzenlediğini açıkladı. Saldırılarda en az 6 F-16 aktif görev aldı. Kamboçya ise Tayland’ın saldırılarını “egemenlik ihlali” olarak tanımlayarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı.
Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Tayland’ın askeri eylemlerini sert ifadelerle kınadı ve diplomatik ilişkilerin askıya alındığını duyurdu. Tayland da Kamboçya’daki bazı konsolosluk faaliyetlerini geçici olarak durdurdu. Taraflar karşılıklı olarak diplomatlarını geri çağırdı.
Çatışmaların merkezinde yer alan Prasat Ta Muen Thom tapınağı, 12. yüzyıldan kalma bir Khmer yapısı ve her iki ülke tarafından da tarihsel olarak sahipleniliyor. Bölgedeki sınır, Fransız sömürge döneminden kalma haritalar nedeniyle halen net şekilde belirlenmiş değil.
Yaşanan çatışmalarda ölü ve yaralı sayısı artarken, Tayland İçişleri Bakanlığı Surin, Buriram ve Sa Kaeo eyaletlerinden yaklaşık 130 bin kişinin tahliye edildiğini duyurdu. Bu bölgelerden en az 12’sinde halkın geçici sığınaklara yerleştirildiği bildirildi. Kamboçya tarafında da Oddar Meanchey ve Banteay Meanchey vilayetlerinden toplam 20.000’den fazla kişi tahliye edildi.
Kamboçya Dışişleri Bakanlığı, Tayland’ı BM Şartı’nı ihlal etmekle suçladı. Öte yandan Tayland Hükümet Sözcüsü, ülkenin “yalnızca meşru savunma hakkını kullandığını” belirtti.
Çatışmaların sahada yoğunlaştığı bölgeler arasında Tayland’ın Surin ve Sisaket illeri ile Kamboçya’nın Oddar Meanchey eyaleti öne çıkıyor. Tayland ordusu, Kamboçya tarafından kullanılan BM-21 Grad roket sistemleri ve topçu birlikleriyle yapılan saldırılara karşılık verdiğini açıkladı. Çatışmalar sırasında kara mayınlarının da patladığı ve bir Tayland askerinin bu nedenle ağır yaralandığı bildirildi.
Taylandlı yetkililer, bazı Kamboçya topçu mermilerinin sivil köyleri hedef aldığını, bunun üzerine F-16’ların müdahale ettiğini belirtti. Ayrıca, bazı haber kaynakları kluster mühimmat kullanıldığına ilişkin iddialara da yer verdi. Kamboçya bu iddiaları uluslararası hukukun ihlali olarak niteledi.
Birleşmiş Milletler, iki tarafın sivil nüfusu korumakla yükümlü olduğunu vurgulayarak, bölgede insani yardım geçişinin güvence altına alınması çağrısında bulundu.
Çin, Japonya, Malezya ve ABD, her iki tarafa da itidal çağrısında bulundu. ASEAN Dönem Başkanı Malezya, tarafları barış görüşmelerine çağırmak için arabuluculuk teklif etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin hafta sonu için olağanüstü toplantı yapması bekleniyor.
Uluslararası gözlemciler uyarıyor
Güneydoğu Asya uzmanları, 2008–2011 yılları arasında yaşanan Preah Vihear tapınağı krizini hatırlatarak, bu tür sınır anlaşmazlıklarının hızlı şekilde bölgesel krize dönüşebileceğine dikkat çekiyor.