Kırmızı bültenle aranan Filipinler eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, dün başkent Manila’daki Ninoy Aquino Uluslararası Havalimanı’nda gözaltına alınmıştı. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) yakalama kararıyla tutuklanan Duterte uçakla Lahey’e götürülüyor.
Filipinler’de, Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol) tarafından kırmızı bültenle aranan eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) “uyuşturucuyla savaş” operasyonları kapsamındaki yakalama kararının ardından tutuklandı.
Filipinler güvenlik güçleri, başkent Manila’daki Ninoy Aquino Uluslararası Havalimanı’nda, Hong Kong seyahatinden dönen Duterte’yi gözaltına aldı. Duterte, UCM’nin ‘uyuşturucuyla savaş’ operasyonları kapsamında verdiği yakalama kararının ardından tutuklandı.
Duterte’nin destekçileri eski Devlet Başkanı’nın “anayasal haklarının ihlal edildiği” gerekçesiyle gözaltı kararına tepki gösterdi. Öte yandan, Duterte karşıtları, adaletin yerini bulduğunu, Duterte yönetiminde “uyuşturucuyla savaş” operasyonlarında cinayet işleyen polisler ve suçluların ceza almaları gerektiği görüşünde. Filipinler Cumhurbaşkanlığı İletişim Ofisi, Duterte’nin sağlık durumunun iyi olduğunu açıkladı.
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr., Duterte’yi taşıyan uçağın UCM’nin bulunduğu Hollanda’nın Lahey kentine gitmek üzere Filipin hava sahasını terk ettiğini doğruladı.
Duterte’nin Başkan Yardımcısı kızından tepki: “Zorla götürülüyor”
Rodrigo Duterte’nin kızı, Filipinler Devlet Başkan Yardımcısı Sara Duterte, babasının tutuklanmasına sert tepki gösterdi. Manila yönetiminin, eski Devlet Başkanı’nı ‘dış güçlere teslim ettiğini’ savunan Duterte, “Bu, egemenliğimize karşı ve ulusumuzun bağımsızlığına inanan her Filipinli’ye açık bir hakaret” ifadesini kullandı. Babasının tutuklanmasını kınayan Sara Duterte, “Bunu yazarken bu gece zorla Lahey’e götürülüyor. Bu adalet değil, bu baskı ve zulümdür.” dedi.
Rodrigo Duerte, tutuklanmasına neden olan binlerce kişinin öldüğü, uyuşturucu karşıtı operasyonları için hiçbir zaman özür dilemedi. Salı günü tutuklanmasının ardından, kızı Veronica Duterte tarafından çevrimiçi olarak yayınlanan bir videoda, tutuklama emrinin dayanağını sorgulayarak, “Hangi suçu işledim?” diye sordu. Daha sonraki bir videoda, “Eğer bir günah işlediysem, beni Filipinli yargıçların önünde Filipin mahkemelerinde yargılayın ve kendi ülkemde hapse girmeme izin vereceğim” dedi. Duterte, yaklaşan 12 Mayıs ara seçimlerinde Davao belediye başkanlığına tekrar aday olmayı planlıyordu.
Filipinler 2018’de Roma Statüsü’nden çekilmişti, UCM 2023’te soruşturmaya devam kararı vermişti
UCM, Duterte’nin görev yaptığı 2016 ila 2022 yıllarında “uyuşturucuyla savaş” operasyonlarında işlendiği iddia edilen insanlığa karşı suçlar için Eylül 2021’de soruşturma yürütülmesine karar vermişti. Ancak yılın sonlarına doğru Filipinler aynı iddiaları incelemiş ve son merci olarak UCM’nin yargı yetkisinin olmadığının öne sürülmesi üzerine soruşturma askıya alınmıştı.
Filipinler, UCM’nin ön soruşturma başlatmasının ardından 17 Mart 2018’de mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nden çekilmişti. UCM, 18 Temmuz 2023’te soruşturmanın devamına karar vermişti.
Başkan Marcos JR önce reddetti, sonra iş birliğine gitti
Duterte ve Marcos aileleri, 2022’deki son seçimlerde, Duterte’nin isteklerine karşı kızı Sara’nın babasının görevini talep etmek yerine Marcos Jr.’ın başkan yardımcısı olarak aday olduğu zorlu bir ittifak oluşturdu. İki aile ayrı siyasi gündemler peşinde koştukça, ilişki son aylarda kamuoyunda bozuldu.
Marcos, başlangıçta UCM soruşturmasında işbirliği yapmayı reddetti, ancak Duterte ailesiyle ilişkisi kötüleştikçe tavrını değiştirdi ve daha sonra Filipinler’in işbirliği yapacağını belirtti.