Çocuk Hakları Sözleşmesi, dünya genelinde çocukların haklarını ve çıkarlarını korumak amacıyla 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kabul edilen bir uluslararası sözleşmedir. Sözleşme, çocukların her türlü istismar, ihmal, sömürü ve şiddete karşı korunmasını hedeflemekte ve onların sağlıklı, güvenli, eğitimli ve özgür bir şekilde büyüyebilmeleri için gerekli olan hakları güvence altına almaktadır. Peki, Çocuk Hakları Sözleşmesi ne zaman imzalandı ve neden önemlidir?
İmzalanma Tarihi ve Geçerliliği
Çocuk Hakları Sözleşmesi, BM Genel Kurulu tarafından kabul edildikten sonra, 20 Kasım 1989 tarihinde imzalanmıştır. İmzalayan ülkeler, sözleşmenin hükümlerini kabul etmişler ve çocukların haklarına saygı göstermeyi taahhüt etmişlerdir. Sözleşme, 2 Eylül 1990 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Şu anda, 196 ülke sözleşmeyi imzalamış ve kabul etmiştir.
Sözleşmenin Önemi
Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların dünya genelinde eşit haklara sahip olduğunu kabul eden ilk uluslararası belgedir. Sözleşme, çocukların yaşamlarının her alanında haklarını ve çıkarlarını korumayı amaçlamaktadır. Sözleşmede yer alan maddeler arasında, çocukların eğitim, sağlık, barınma, beslenme, aile, kültür, din ve toplum gibi temel hakları yer almaktadır. Ayrıca, çocukların sömürü, istismar, şiddet ve ihmal gibi durumlardan korunması da sözleşmenin önemli hükümleri arasındadır.
Sözleşmede Yer Alan Haklar
Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların sahip olması gereken hakları şu şekilde sıralamaktadır:
H1: Yaşama Hakkı
Çocukların, yaşama hakkına sahip olması ve bu haklarının korunması gerekmektedir.
H2: Eğitim Hakkı
Çocukların, eğitim hakkına sahip olması ve eğitimlerinin devam ettirilmesi gerekmektedir.
H3: Engellilere Eğitim Hakkı
Engelli çocukların da eğitim hakkına sahip olduğu ve bu haklarının korunması gerektiği sözleşmede yer almaktadır. Engelli çocukların özel gereksinimlerinin karşılanması ve eğitimlerinin buna göre planlanması gerekmektedir.
H4: İsim ve Vatandaşlık Hakkı
Çocukların, doğumundan itibaren bir isim ve uyruğa sahip olması gerekmektedir. Ayrıca, çocukların ülke vatandaşlığına sahip olmaları da önemlidir.
H5: Aile Hakkı
Çocukların, aile yaşamına sahip olma hakkı ve aileleriyle bir arada yaşama hakkı sözleşmede yer almaktadır. Ayrıca, ailelerin çocuklarına karşı sorumlulukları ve çocukların da ailelerine karşı sorumlulukları bulunmaktadır.
H6: İfade Hürriyeti Hakkı
Çocukların, düşüncelerini özgürce ifade etme hakkı bulunmaktadır. Ayrıca, çocukların düşünceleriyle ilgili fikirlerinin dikkate alınması ve saygı gösterilmesi de önemlidir.
H7: Din ve Kültür Hakkı
Çocukların, din ve kültürleriyle ilgili hürriyetleri korunmalıdır. Ayrıca, çocukların farklı kültürlerle tanışmaları ve bu kültürleri öğrenmeleri de önemlidir.
H8: Sömürü ve İstismardan Korunma Hakkı
Çocukların, her türlü sömürü, istismar, şiddet ve ihmal gibi durumlardan korunması gerekmektedir. Ayrıca, çocukların bu tür durumları bildirmesi ve korunması da önemlidir.
H9: Sağlık Hakkı
Çocukların, sağlıklı bir yaşama hakkı vardır ve bu hakların korunması gerekmektedir. Ayrıca, çocukların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları ve sağlıklı bir çevrede yaşamaları da önemlidir.
H10: Özel Koruma Hakkı
Çocukların, özel koruma gerektiren durumlarda özel koruma altına alınmaları gerekmektedir. Bu durumlar arasında, göçmen çocuklar, suç mağduru çocuklar ve savaş mağduru çocuklar yer almaktadır.