Yazar Kate Long geçtiğimiz günlerde İngiltere’nin Chester şehrindeki Primark mağazasından bir bilgisel paylaştı. Mağazadaki kız çocuklar için üretilen kıyafetlerde “gülümse, kibar ol, her zaman mükemmel ol, mütevazi ol” gibi mesajlara yer verilirken erkek çocuklar için üretilen kıyafetlerde “oyunu değiştir, kuralları baştan yaz, iste, peşinden git, kazan” ifadelerine yer verilmişti.
Long’un bilgiseli şöyle:
“Primark’ta çocuk giyimindeki son derece cinsiyetçi mesajlarla ilgili bir bilgisel için sıkı durun. Girdiğim mağaza Chester’daydı ama tabii ki marka ülke çapında bir zincir.
Kızların yerden yere vurulduğu mesajlarla başlayalım.”
“Kadınlar gülümsemeye devam etmelidir.”
“İYİ OLMAYA” ve “İYİ YAPMAYA” teşvik edilirler.
“Sevmek.”
“MUTLULUK dolu olmak.”
“Gökkuşağının üzerinde dans etmek?”
“POZİTİF olmak.”
“MİNNETTAR, MÜTEVAZI ve İYİMSER olmak.”
“Neşe dolu olmak.”
“KİBARLIĞIN HER ZAMAN KAZANACAĞINI bilmek.”
“BÜYÜLÜ OLMAYI ASLA BIRAKMAMAK.”
“Çaydan sonra erkekler bölümünde bulduklarımı ekleyeceğim. Ancak sevgi dolu, kibar, minnettar, neşeli, mükemmel veya pozitif olma ihtiyacıyla ilgili hiçbir şey olmadığını söylemeye gerek yok. Kesinlikle hiçbir şey yok.”
“Küçük kızlara verilen mesaj UYUMLU VE PASİF OLUN. Daima başkalarını düşünün. Hoş, gülen bir yüz takın, çünkü dünyadaki işiniz bu.”
“Peki, Primark’ın erkek çocuklara hangi mesajları itelediğine bakalım.”
“OYUNU DEĞİŞTİR. KURALLARI YENİDEN YAZ. PEŞİNDEN GİT. KAZANMAK İÇİN DOĞDUN.”
“Tam bir ikon.”
“KEŞFET. HİÇBİR ŞEY SENİ DURDURAMAZ.”
“GÜÇ.”
“GELECEK sensin.”
“KURALLARI SEN BELİRLE.”
“Buradaki ton farkını görebilen var mı? Anlatımda bir fark var mı? Oğlanlar kendi içlerinde harikadır ve başkalarını düşünmelerine gerek yoktur. Erkeklerin olayı yapmak, kızların olayı hissetmektir. Erkekler istediklerini alırlar; kızlar başkalarını düşünürler.”
“Bu durum İNANILMAZ CİNSİYETÇİ, demode ve hem kızlar hem de erkekler için yararsız.
Kızlara yerlerinin başkalarına hizmet etmek olduğunu söylemeyi bırakın! Erkeklere nezaket ve sevgiyle bir ilgilerinin olmadığını söylemeyi bırakın!
Ne bu, 1950’lere dönüş mü?”
Kate Long’un bahsettiği bu cinsiyetçi tutum yalnızca Primark’ın veya İngiltere’nin problemi değil. Çocuklara yönelik üretilen hemen hemen tüm ürünlerde bu tip mesajlara yer veriliyor. Bu tutumun Türkiye’de de mağaza gezerken ya da çevrimiçi alışveriş sitelerini dolaşırken karşınıza çıkabilecek pek çok örneği bulunuyor.
İşte o örneklerden bazıları:
“Erkek bebek” kategorisinde satılan bir hastane çıkış setinin üzerinde “wild at heart (yürekten vahşi)” yazarken “kız bebek” kategorisinde satılan bir zıbın setinin üzerinde “prenses” ve “mutlu aşka inan” yazıyor.
Kız çocuklar için üretilen tişörtlerin üzerine “Gökkuşağı beni mutlu ediyor.” ve “Etrafına kibarlık saç” cümleleri basılmış.
Erkek çocuklar için üretilen tişörtlerin üzerinde ise “Denemekten asla vazgeçme.” ve “Kurallar çiğnenmek içindir.” ifadelerine yer verilmiş.
Oyuncak sektöründe de durum pek farklı değil. “Kız oyuncak” kategorilerinde sıklıkla yemek, temizlik ve güzellik setlerine yer verilirken “erkek oyuncak” kategorisinde bilim setleri, arabalar ve meslek setleri yer alıyor.
Bu da bir başka oyuncak seti; erkek çocuklara volkanlar ve depremler seti, kız çocuklara barbekü seti…
