Covid-19 salgınının çalışma yaşamında ciddi sonuçlar doğurduğu, zorunlu ve acil işler dışında üretimin devam ettiği vurgulanan raporda, "Bu durum işçileri salgınla karşı karşıya bırakıyor, işçiler sağlıkları ile işleri arasında tercih yapmaya zorlanıyor. İşçilerin çalışmaya zorlanması salgının işçiler arasındaki etkisini artırıyor" deniyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüse karşı işyerlerinde alınan önlemlerle ilgili yazılı bilgi paylaşımında bulunmuştu.
Ancak DİSK raporunda Covid-19'a karşı işyerlerinde alınan önlemlerin yetersizliği vurgulanarak, "zorunlu ve acil olmayan işlerin durdurulması işçilerin sağlığının korunmasının yegâne yoludur" ifadesi kullanılıyor.
Salgının yayılmasını önlemede etkili bir yöntem olarak görülen sokağa çıkma yasağının 31 ilde üçüncüsünün uygulandığı 23-26 Nisan tarihlerinde birçok fabrika ve işyerinde üretim devam etti.
İçişleri Bakanlığı'nın yayımladığı genelgede belirlenen bazı alanlar yasağın dışında kaldı.
Bunlar zorunlu ihtiyaçların yanı sıra "önceden sözleşmeye/ taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerlerini", dağıtım, taşımacılık, otel, konaklama, büyük inşaatlar ile madenler gibi birçok sektörü içeriyordu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Türkiye'de koronavirüs salgını başladıktan sonra yaptığı açıklamada "Üretimin ve ihracatın devamı en önemli önceliğimiz" mesajı verdi.
Erdoğan, bugünkü kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, "1 Mayıs sebebiyle üç gün süreyle sokağa çıkma sınırlandırması uygulayacağız. Hafta sonu sokağa çıkma sınırlandırmasını bayram sonrasına kadar sürdürmeyi düşünüyoruz" diye konuştu.
24 Nisan tarihli verilere dayanarak hazırlanan 'Covid-19 DİSK Raporu-3'te, DİSK üyesi işçilerin en az 535'inin Covid-19 testinin pozitif çıktığı, salgının başlangıcından bugüne kadar 4 üyesinin yaşamını yitirdiği, en az 628 kişinin de karantina altında olduğu belirtiliyor.
DİSK'in üye sayısı 185 bine yakın. Raporda 60 binden fazla DİSK üyesinin salgından doğrudan etkilendiği belirtilerek şu bulgulara yer veriliyor:
• En az 13 bin 754 DİSK üyesi işçinin çalıştığı 56 işyerinde üretime ara verildi veya üretim durduruldu.
• En az bin 249 DİSK üyesi işçi, İş Sağlığı Yasası'nın 13. maddesi uyarınca, çalışmaktan kaçınma hakkını kullandı; bu hakkı kullanan 11 işyerinin 8'i Birleşik Metal-İş sendikasının örgütlü olduğu işyerleri. (20 Nisan tarihli 2. raporda bu hakkı kullanan işçi sayısı 1.249 idi).
• DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu en az 131 işyeri kısa çalışma ödeneğine başvurdu. Başvuru kapsamdaki DİSK üyesi işçi sayısı en az 34 bin oldu.
• Covid-19 nedeniyle 80 işyerinde işçiler ücretli izin kullandı.
Süreç nasıl işliyor?
14 Nisan'daki bir toplantısında Türkiye'deki vaka sayısının artmaya devam ettiğini belirten Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 23 Nisan'daki basın toplantısında ise Türkiye konusunda temkinli iyimserlik içerisinde olduklarını ve vaka sayılarının dengelenmeye başladığını söyledi.
Peki Covid-19 vakalarının tespit edildiği işyerlerinde, fabrikalarda yeterli önlemler alındı mı, süreç nasıl işliyor?
BBC Türkçe'nin bu konuda bilgi almak için röportaj talebinde bulunduğu TÜSİAD, MESS, İSO, KSO gibi işveren örgütlerinden ve yetkililerden herhangi bir yanıt alınamadı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, mart ayında işyerlerine gönderilmek üzere 'Koronavirüse karşı işyerlerinin uygulaması gereken 7 kural' başlıklı bir bilgi notu hazırladı.
Burada, salgının kontrol altına alınmasında ateş ölçümü, takip kayıt, beyan, hijyen, 1,5 metre, iş sürekliliğini sağlama ve bilgilendirme kurallarına uyulmasının önemi vurgulanıyordu.