Sigaradan kurtulabilir miyiz?

Bugün, endüstriyel olarak üretilen ve insanların tehlikesini bildiği halde bir türlü kurtulmakta başarılı olamadığı sigaradan bahsetmek istiyorum. Sigara, toplumun pek çok kesimi tarafından tehlikeli uyuşturuculardan çok daha masum bir bağımlılıkmış gibi algılanmaktadır. Dikkatinizi çekti mi bilmem, sigara kullanma yaşı çok aşağılara düşerken, öğrencilerdeki sigara bağımlılarının sayısında hatırı sayılır bir artıştan bahsedilmektedir. Toplantılarda, kampanyalarda verilen uzun vaazlar sonrası yetişkinlerin koşarak dışarıda acilen sigarayla randevularına yetişmeleri, bu vaazların inanılırlığına gölge düşürmektedir.Bağımlıların defalarca bırakma denemelerine rağmen başarısız olmalarında, endüstrinin nasıl bir katkısının olduğuna bakmak iyi olur diye düşündüm. “14 & Out: 14 günde doğal yolla sigarayı bırakmak” kitabının yazarı Sean Cohen, kitabının bir bölümünde bağımlılara “Kanseri yemeyin” derken, sigara içenlere öncelikle, bir sigara içerisindeki maddelerle ilgili detaylı bilgi edinmesini öneriyor. Tıpkı endüstriyel gıdada olduğu gibi endüstriyel sigara da, sadece tütün içermenin ötesinde, bileşiminde bağımlılıktaki en büyük payı oluşturan nikotinin yanı sıra 4.000 kadar kimyasal madde mevcut olan bir ürün, ancak bu kimyasalların etikette belirtilme zorunluluğu bile yok…Nikotin kana karıştıktan sonra 7-10 sn içerisinde beyne ulaşıp, bir dizi kimyasal reaksiyonu tetikleyerek geçici hoş duyguları oluşturarak kısa süreli rahatlama sağlar. Kandaki nikotin seviyesi düştüğü zaman -genellikle iki saat içinde yarılanır- öfke ve endişe duyguları açığa çıkar. Kişi bundan kurtulmak için başka bir sigara daha yakar ve bu böyle devam eder. Böylece bağımlılık durumu ortaya çıkar. Sigaradaki diğer kimyasallardan bazılarının bu kısır döngüye yaptığı etkiyi konuşursak; mesela nikotin amonyak ve ağartıcılarla muamele edildiğinde sigara ucunda yaklaşık 900 derecelik bir ateşle güçlü bir rüzgarda bile sönmeyecek zehirli bir ateş oluşturur. Beyaz sigara kağıdındaki ağartıcı madde hidroklorik aside dönüşür. Bu da sigaradaki amonyakla kloramin dumanları oluşturur. Bu duman aynı zamanda sigaradaki pestisitleri de yakarak ciğerleri enfekte eder. Eğer amonyak miktarı aşırı katılmışsa zehirli hidrazin formu oluşur. Amonyakla muamele edilmiş bir tütün, nikotini 35 kat daha fazla etkili kılmaktadır. Ayrıca bazı büyük tütün şirketleri ticari sigaralarda bazı hardal gazı türlerini kullanmakla ilgili çalışmalar yapmaktadırEğer bir Amerikan sigarası içiyorsanız, burada yetiştirilen tütünlerin yüzde 90’ı GDO’lu tütünden üretiliyor. GDO’nun buradaki anlamı, içerisinde pestisit ve herbisit (tarım ilaçları) barındıran tütün bitkisi demektir. Tütün çiftçileri tütünlerini 10 kereden daha fazla roundupla (GDO lu ürünler için geliştirilen pestisit) ilaçlamak zorundalar. Sigara bağımlısı, nikotin ve diğer zehirler yanında böcek ot öldürücü bakterilerle karışmış zehirleri ciğerlerine, kalbine ve beynine gönderdiğinde, sigarayı bırakabilme becerisini biraz daha kaybetmiş hale gelmektedir.Nikotin bağımlılarıyla yapılan bir çalışmada “sadece bir kez sigara içerek nikotin almış bir öğrencinin sigara içme konusunda kendini frenleyip iradesini kullanabilme yetisinin yüzde 25 azaldığı, 3-4 kez içmiş olanda yüzde 35, 5-9 kez sonrasında ise yüzde 44 oranında azaldığı” belirtilmiştir. (Addictive Behaviors , May 2008, Volume 33(5), Pages 689-698.) Bırakmaya çalışan bağımlıların yüzde 95’i ise sigaraya tekrar başlamaktadır. Sigarayı bırakmaya yönelik ilaçlarla ilgili yapılan insan denemelerinde, intihar eğilimi ve nöropsikiyatrik sorunlar da dahil ölümle biten sonuçların ortaya çıktığı, ancak çoğunun raporlarının gizlendiği bilinmektedir. (http://whyquit.com/pr/082506.html, http://abcnews.go.com/Blotter/story?id=5180437&page=1)Yazımı Sean Cohen’in sigara bağımlığını benzettiği kumar sevdası metaforuyla bitiriyorum:“Kumar bağımlıları, büyük kumar merkezlerine gidip tüm paraları hatta hayatları üzerine oynarlar. Casinolar en zor zamanlarda bile işleri tıkırında giden güzel binalardır; müşterilerinin getirdiği ya da ödünç aldığı her şeyini eminceye kadar oynamaya devam etmesine izin verirler. Yanlış ümitlendirmeler yaparak da başarılı olmaktan onları uzak tutarlar. Bu bir dolandırıcılık düzeninin yapmak istediği şey, tam da sigaranın yaptığı şeydir. Her bir sigara da, beyne verdiği az bir nikotin rüşvetiyle, aslında sistemine yabancı olan bir kimyasalın yayılmasına yardım ederek, biraz kendine güven, küçücük bir rahatlama hissi verir. Ta ki hasta oluncaya kadar seni daha fazlası için daha kötü bir duruma sokar. Kronik hasta olup, ölünceye kadar da binlerce doları kemoterapi ve radyasyona harcamanı sağlayacaktır.”Sigarasız bir yıla başlamanız dileğiyle….