Perşembe sabahı Johannesburg yakınlarındaki havalimanına inen uçak, Güney Afrika sınır makamlarını tamamen hazırlıksız yakaladı. 153 Filistinli yolcunun çoğunun pasaportlarında çıkış damgası yoktu, seyahat belgeleri eksikti ve ülkeye hangi yolla girdikleri anlaşılamadı. Güney Afrika Sınır Güvenliği yetkilileri, yolculara kaldıkları yer ve ne kadar süre ülkede kalacakları sorulduğunda net yanıt alamadıklarını açıkladı. Bu nedenle uçak yaklaşık 12 saat boyunca pistte bekletildi.
Saatler süren belirsizlikten sonra Güney Afrikalı insani yardım kuruluşu Gift of the Givers yolcuların sorumluluğunu üstlenince mülteciler uçaktan inebildi. Yetkililer, gruptan 23 kişinin daha sonra başka ülkelere uçtuğunu açıkladı ancak bu ülkelerin adını vermedi.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, uçağın inişini “misterious – gizemli” olarak tanımlayarak şu yorumu yaptı:
“Bu insanlar Gazze’den bir şekilde sistemli biçimde dışarı itilmiş gibi görünüyorlar. Adeta hafriyat gibi dökülmüş gibiler.”
Ramaphosa ayrıca uçağın Nairobi üzerinden Güney Afrika’ya geldiğini doğruladı. Olay, G20 Zirvesi sürerken uluslararası gündeme ani bir giriş yaptı ve Güney Afrika istihbaratı geniş kapsamlı bir soruşturma başlattı
Operasyonun arkasındaki Al-Majd Europe kim?
Ortaya çıkan bilgilere göre uçuş, kendisini “çatışma bölgelerinden tahliyeler koordine eden bir kuruluş” olarak tanıtan Al-Majd Europe tarafından organize edildi. Ancak şirketin faaliyetlerine dair bilgiler, operasyonun şeffaflıktan tamamen uzak olduğunu gösteriyor.
İsrail askerî birimiyle bağlantılı lider
İsrail gazetesi Haaretz, kuruluşun başında İsrail-Estonya çifte vatandaşı Tomer Janar Lind olduğunu açıkladı. Habere göre Lind, İsrail Savunma Bakanlığı altında 2025 başında kurulan “Gönüllü Göç Bürosu” (Voluntary Emigration Bureau) adlı birimle çalıştı. Bu birimin görevi, Gazze’den Filistinlilerin üçüncü ülkelere naklini organize etmek.
Haaretz’e konuşan Lind, Filistinlilerin uçuşunu organize ettiğini reddetmedi, ancak başka bilgi vermedi.
Şirketin web sitesi sahte içeriklerle dolu
Al-Majd Europe’un iddiaları ile gerçeklik arasındaki uçurum dikkat çekiyor:
• Web sitesi kuruluş yılını 2010 Almanya olarak gösteriyor, ancak alan adı Şubat 2025’te kaydedildi.
• Sitede verilen e-posta adresi çalışmıyor; gönderilen mailler geri dönüyor.
• Sitedeki “başarı hikâyeleri”nin fotoğraflarının sahte olduğu ortaya çıktı.
• Örneğin “Mona” adlı Suriyeli kadın için yayınlanan fotoğrafın, aslında 2024’te Tripoli’de çekilen Abeer Khayat’a ait olduğu tespit edildi.
• Sitede paylaşılan pek çok link çalışmıyor.
• Al Jazeera, kuruluşun iddia ettiği Doğu Kudüs Şeyh Cerrah adresinde herhangi bir ofis bulamadı.
• İnsanlardan para ödemelerinin kişisel banka hesaplarına yapılması istendi.
Filistinliler nasıl bu uçağa bindirildi?
Gazze’den çıkan her yolcu, bu bahsi geçen organizasyona 1.400 ile 2.000 dolar arasında para ödedi; çocuklar için de aynı ücret talep edildi. Uçakta bulunan Loay Abu Saif, Al Jazeera’ya yaptığı açıklamada:
“Nereye uçacağımızı bilmiyorduk. Bize yalnızca küçük bir çanta, telefon ve biraz para almamız söylendi.” dedi.
Süreç şu şekilde ilerledi:
• Aileler, Al-Majd Europe’un sosyal medya reklamlarını gördü ve başvurdu.
• Rafah’tan otobüslerle Karem Abu Salim (Kerem Şalom) sınır kapısına götürüldüler.
• İsrail ordusu tarafından güvenlik taramasından geçirildiler.
• Ardından çıkış damgası olmadan İsrail’in Ramon Havalimanı’na nakledildiler.
• Buradan Romen bir charter uçağıyla havalandılar.
• Nairobi’de transit yaptıktan sonra Johannesburg’a indiler.
Başka bir yolcu ise şunları söyledi:
“Bütün süreç İsrail ordusuyla önceden koordine edilmişti. İsimler güvenlik taramasına gidiyor, onaylanınca ödeme isteniyor.”
⸻
Benzer uçuşlar daha önce de yapıldı
Haaretz’in elde ettiği bilgilere göre bu uçuş, son aylarda yapılan tek operasyon değil.
• 27 Mayıs’ta, 57 Filistinli aynı yöntemle Gazze’den çıkarıldı.
• Ramon Havalimanı’na taşınan grup, Romen charter şirketi Fly Lili ile önce Budapeşte’ye, ardından Endonezya ve Malezya’ya gönderildi.
• Güney Afrika’ya gelen uçak ise bu yıl ülkeye ulaşan ikinci uçak.
• Gift of the Givers kurucusu İmtiaz Sooliman, Al-Majd Europe’un “İsrail’in ön örgütlerinden biri” olduğunu söyledi.
Ayrıca Al-Majd Europe, web sitesinde Gazze’deki doktorları “ileri eğitim için Endonezya’ya gönderdiğini” yazsa da bu bilgilerin doğruluğu bağımsız kaynaklarca teyit edilemedi.
⸻
Filistin: “Halkımız Kandırıldı”
Filistin’in Güney Afrika Büyükelçiliği olayla ilgili yaptığı açıklamada, operasyonu şöyle tanımladı:
“Kayıt dışı ve yanıltıcı bir örgüt, Gazze’deki trajik insani koşulları kullanarak aileleri kandırmış, para toplamış ve sorumsuzca ve yasa dışı biçimde seyahat ettirmiştir.”
Filistin Dışişleri Bakanlığı ise Gazze halkını uyardı:
“İsrail çıkarlarına hizmet eden zorunlu göç ağları var. Halkımızı evlerinden koparmayı amaçlıyorlar.”
⸻
Güney Afrika: Benzer uçuşlara izin verilmeyecek
Pretoria yönetimi, hem sınır prosedürlerinin ihlalini hem de İsrail’le bağlantılı bir zorunlu göç ağının Güney Afrika topraklarına yönelmesini ulusal güvenlik riski olarak değerlendiriyor. Hükümet, olay tamamen aydınlatılana kadar benzer charter uçuşlarına izin verilmeyeceğini duyurdu.
Güney Afrika istihbaratı, şu soruların peşinde:
• Operasyonun finansörü kim?
• Al-Majd Europe doğrudan İsrail hükümetiyle mi çalışıyor?
• İsrail ordusu bu uçuşlarda ne tür bir rol oynuyor?
• Yeni uçuşlar planlanıyor mu?
• Bu süreç Filistinlilerin sistemli biçimde Gazze’den çıkarılmasına yönelik daha büyük bir planın parçası mı?