Ağustos ayında UEFA Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi kuraları İstanbul’da organize edilmiş, ben de akreditasyon ve ulaşım masasında freelancer olarak çalışmıştım.
Avrupa’nın dört bir yanından İstanbul’a gelen misafirlerden şüphesiz en çok dikkatimi çekenler, Şampiyonlar Ligi Playoff rövanşlarının sonucunu bekleyen kulüp temsilcileriydi. Akreditasyon için masaya yaklaşan ve Sheriff takımını temsilen geldiğini söyleyen beyefendi de bunlardan biriydi.
Amerikanvari logo ve isimlerini garipsemiş, Moldova’nın Tiraspol şehrinden olduklarını fark ettiğimde iyice şaşırmıştım.
Kura çekimi gününde ise Real Madrid ve İnter ile aynı gruba düşmelerine üzüldüğümü hatırlıyorum.
Google’dan bakıldığında kadro değeri 13 milyon Euro olarak gözüken Sheriff Tiraspol’un, Shaktar Donestk, Real Madrid ve İnter’in bulunduğu D Grubu’nun zayıf halkası olduğu açıktı ve kendilerinden herhangi bir beklenti de yoktu. Alacakları her bir puan kulüp tarihine altın harflerle yazılacaktı.
Ama mucizevi bir şekilde Shaktar’ı evinde, Real Madrid’i ise Bernebau Stadyumunda dağıttı ve grubun liderlik koltuğuna oturdu.
İspanyol AS gazetesi bu şoku şu cümlelerle manşetine taşıdı: “Sheriff, Real Madrid taraftarlarına en aşağılayıcı gecelerden birini yaşattı. Kuralar çekildiğinde D Grubu’nda Sheriff’in sadece sayıları tamamlaması bekleniyordu. Ama kimse Thill’in Santiago Bernabeu’daki şok dalgalarını beklemiyordu.”
Bir diğer İspanyol spor gazetesi Marca, “Sebastien Thill, son dakikalardaki golüyle sadece İspanya başkentine değil tüm Avrupa kıtasına şok dalgaları gönderdi” diye yazdı.
Bu iki galibiyetin ardında ilginç bir hikâye var.
İki eski KGB’li oligarkın kurduğu takım: Sheriff
Romanya ve Ukrayna arasında sıkışmış 3,5 milyonluk bir ülke olan Moldova, 27 Ağustos 1991’de Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti.
Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ve Transdinyester’in 1992’de Moldova’ya karşı bağımsızlık savaşının ardından, iki eski KGB ajanı, Viktor Gushan ve Ilya Kazmaly bugün bölgenin tüm özel ekonomisine hakim olan Sheriff isminde bir holding kurdu.
Holding günümüzde ülkenin her yerine hükmediyor. Transdinyester’de tekelleştirilen Sheriff bir futbol kulübünün yanı sıra televizyon kanalı, yayın evi, süpermarket zinciri, benzin istasyonları, mobil telefon operatörü ve çeşitli fabrikalara sahip.
Yirmi üç yıl kadar önce kurulan aynı isimdeki kulüp, işte bu şirketin muazzam servetinden yararlanıyor. Sheriff, 1999’dan beri Moldova liginin hâkimi: 22 senede tam 20 şampiyonluk kazandı.
Moldova kulüplerinin çoğu eskimiş tesislerle idare ederken Sheriff, Tiraspol’de 200 milyon dolar gibi astronomik bir maliyetle inşa edilmiş modern bir stadyuma sahip. 130 bin nüfuslu Tiraspol’de 2002’de kapılarını açan ve 2011’de yenilenen 13 bin kapasiteli Sheriff Stadyumu’nun yanı sıra takımın 6 bin kapasiteli ikinci bir stadyumu daha bulunuyor.
Moldovalı spor muhabirlerinin çoğu bu hafta tüm dünyada ilgi çeken Sheriff’in başarı hikâyesini sorduklarında, bu eşit olmayan şartları işaret ederek şerh düşen cevaplar verdi.
“Sheriff Cumhuriyeti”
Moldovalı siyasi uzman Mihai Isac, bir ay önce Euronews’e verdiği demeçte şirketin ve kulübün sahibi olan yerel oligark Viktor Gushan’ın “eski bir ordu ve KGB adamı” olduğunu söylemişti.
“Futbol kulübü, Transdinyester ve Rusya arasındaki ilişkileri geliştirmek için belirli faaliyetlerde bulunuyor. Sheriff holding, bazılarınca Sheriff Cumhuriyeti olarak adlandırılan tüm bölgeyi fiilen kontrol ediyor.”
Resmi olarak Pridnestrovian Moldova Cumhuriyeti olarak adlandırılan ve kimse tarafından tanınmayan Transdinyester Devleti kendi para birimine ve kendi bayrağına sahip. ‘Ülke’ organize suç ve yolsuzluk konusunda da büyük bir ünün sahibi.
Bağımsız gazetecilere göre Sheriff şirketi, “derin ceplerini”, kadronun büyük bir çoğunluğunu oluşturan ve spektatüler Şampiyonlar Ligi başarısını sağlayan yabancı oyunculara büyük yatırım yapmak için kullandı.
Eski diplomat Igor Munteanu, Sheriff Holding’in Rusya’nın yumuşak gücü olduğunu iddia ediyor.
Moldovalı spor muhabiri Cristian Jardan “En büyük, en modern ve donanımlı akademilerden birine sahip olmalarına rağmen, Tiraspol’den veya bölgedeki diğer şehirlerden yerel oyuncular bile yetiştirmiyorlar” diyor.
Aynı gazeteci iki hafta önceki Shaktar Donetsk galibiyetinden sonra AFP’ye verdiği demeçte de şöyle demişti:
“Mutlu olmak için bir neden göremiyorum. Bu kulüp Moldova Cumhuriyeti’nin bütçesine ve devlet çıkarlarına doğrudan zarar veren yolsuzluk, kaçakçılık ve kayıt dışı ekonomi anlaşmalarının yaygın olduğu ayrılıkçı bir yerleşim bölgesini temsil ediyor. Bu başarı Sheriff’in sahiplerinden başka kimseye fayda sağlamayacak.”
İki galibiyetle Şampiyonlar Ligi grubunun tepesinde oturan Sheriff, önümüzdeki ay başka bir Avrupa devi olan İnter Milan ile karşı karşıya gelecek.