Hilal Köylü / Ankara

DEVA Partisi lideri Ali Babacan, Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanı adayı olamayacağını söylerken Erdoğan’a “Ülkeyi de kendini de çok yordun. Bırak. Ülkede yönetim değişikliğine ihtiyaç var” çağrısı yaptı. Babacan, TBMM Milli Kardeşlik Komisyonu’nun İmralı’ya Öcalan’ı dinlemeye gitmesi için çoğunluk kararı alınması gerektiğini anlattı ve “Öcalan’ın söylemek istediklerinin bir şekilde komisyona iletilmesini faydalı buluyoruz” mesajı verdi.

TBMM Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu “Terörsüz Türkiye” süreci için 5 Ağustos’tan beri sürdürdüğü toplantı silsilesinde sona yaklaşıyor. TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyon üyelerine önümüzdeki hafta yapılacak toplantının hemen ardından komisyon için bir Diyarbakır gezisi yapılacağı bilgisini aktardı. Kurtulmuş; Diyarbakır gezisine komisyon üyelerinin yanısıra meclis başkanlık divanı üyeleri ile Diyarbakır vekillerini de davet ediyor. Diyarbakır’da Dicle Üniversitesi, sivil toplum kuruluşları ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ni ziyaret programının Kültür Bakanlığı organizasyonundaki bir konsere ortak katılımla tamamlanması bekleniyor.

MHP lideri Bahçeli’nin TBMM’deki Milli Kardeşlik Komisyonu’ndaki vekillerin İmralı’ya Öcalan’la görüşmeye gitmesinde hiçbir çekinilecek durumun olmadığını söylemesinden sonra komisyon bu konuda değerlendirme yaptı. Komisyon başkanı Numan Kurtulmuş’un başkanlığındaki değerlendirme toplantısında DEM Parti; komisyonun gecikmeksizin İmralı’ya gitmesi yönündeki beklentisini dile getirdi. Ancak toplantıda “Olgunlaşmasını bekleyelim” yaklaşımı öne çıktı.

Adalet Bakanlığı, AİHM’in Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunu hak ihlali sayan kararına, 3 aylık sürenin dolmasına bir gün kala itiraz etti. İtiraz edilmeseydi, AİHM’in Demirtaş için verdiği tahliye kararı kesinleşmiş olacaktı. Serbestiyet, itiraz edilmesinden saatler önce Adalet Bakanlığı yetkililerinin itiraz amacıyla mahkemenin bulunduğu Strasburg’da olduğunu duyurmuştu. Kulislerde Demirtaş’ın serbest kalmasına dönük “uygun ortamın ve koşulların oluşmadığı” konuşuluyor.

TBMM’nin açılışında DEM Parti’ye yakın ilgisi dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın resepsiyon sonrası tüm siyasi parti liderleriyle yaptığı Mermerli Salon zirvesinde bu ilginin dozu daha da kuvvetlendi. Erdoğan, zirvede Terörsüz Türkiye sürecindeki gelişmeleri kısaca özetleyen DEM Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları’nı alkışladı. Tüm liderlere Terörsüz Türkiye sürecine sundukları katkılardan dolayı teşekkür eden Erdoğan, genel kurulda söylediği “Mesele Türkiye’yse gerisi teferruat” mesajını burada da yineledi.

Süreç komisyonu 12. toplantısında düşünce ve araştırma kuruluşlarının temsilcilerini dinliyor. Numan Kurtulmuş: "Dinleme faslının sonuna geliyoruz. Bunlarla ilgili çalışma dönemine gireceğiz." Roj Girasun: “Kürtlerin 3’te ikisinin süreçten beklediği ilk adım Demirtaş’ın serbest bırakılmasıdır.” Reha Ruhavioğlu: “Komisyon Amedspor, DEM milli maç izlesin.” Hatem Ete: “Sürece destek yüzde 60’ın altına düşmedi. Süreç henüz oy verme tercihlerini etkilemedi.”

CHP'nin 22. Olağanüstü Kurultayı, delegelerin çağrısı üzerine "Kayyuma ve Darbeye Hayır" sloganıyla Ankara Nazım Hikmet Kültür Merkezi'nde toplandı. Kurultayda, mahkeme kararıyla görevden uzaklaştırılan 196 İstanbul üst kurul delegesi, 38. Olağan Kurultay'da Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu'na seçilerek, "doğal delege" sıfatını kazanan milletvekili olmayan delegeler ile davada herhangi bir şekilde adı geçen, hakkında soruşturma açılan delegeler oy kullanmadı.

TBMM Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nda HüdaPar'a yakınlığıyla bilinen İTTİHAD temsilcisi "devlet katliam yaptı" ithamında bulununca MHP, DEM Parti ve CHP'lilerin sert tepkisini gördü. MHP'li Feti Yıldız "Sizi buraya devletin polisine, askerine hakaret etmeniz" için çağırmadık diye çıkıştı. DEM Partili Saruhan Oluç'un "Kandan besleniyorsunuz. Allah belanızı versin" demesiyle birlikte DEM Partililer toplantıyı terk etti. Ortamı yatıştıran; TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş oldu: "Kardeşliği bozacak her türlü söz ve eylemi reddediyoruz." DEM: "Kürt halkının özgürlük ve barış mücadelesine karşı tüm nefretiyle konuşan bu davetli, geçmişi provokatif şekilde eşeleyerek komisyonu çözümün değil, çözümsüzlüğün yeri haline getirme gayreti içerisinde olmuştur."

TBMM Milli Kardeşlik Komisyonu, 10. toplantısında çatışma ve çözüm süreçlerine dair çalışmalar yapan akademisyenleri dinliyor. Numan Kurtulmuş: “Komisyonun öncelikli vazifesi bu sürecin millet adına denetiminin ve kontrolünün yapılması ve sürecin gerektirdiği yasal düzenlemeleri toplumsal mutabakatı da sağlayarak gerçekleştirilecek adımların atılmasıdır.”

Milli Kardeşlik Komisyonu'nda CHP'li vekiller İstanbul'da polisin orantısız güç kullandığından yakınırken "ne kardeşliğinden söz ediyoruz burada" dercesine isyan etti. AK Partili vekillerin "CHP içi çekişme" çıkışları, tepkileri büyüttü. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Olayın başlangıcından beri gerekli temaslarda bulunuyor ve milletvekillerimize yapılanlara karşı uyarılarımızı yapıyoruz. Tabii ki demokrasiyle ilgili konuları konuşacağız ama odağımızı kaybetmeyelim.“

CHP İstanbul İl Başkanlığı’na kayyum olarak atanan Gürsel Tekin, CHP’den ihraç edilmesi ve bundan sonra nasıl bir tutum sergileyeceğine ilişkin Serbestiyet’e konuştu: “Parti terbiyem gereği sayın genel başkanımızla asla polemiğe girmem ama şu bilinsin ki kimse beni CHP’den koparamaz. Genel başkanımızın çıkışları beni üzmüştür. Benim üyeliğimi sorgulayanlar itirafçılar Adem Soytekin’in, Ertan Yıldız’ın üyeliğiyle ilgilensinler. Onlar yüzünden onlarca arkadaşımız cezaevinde. Beni partiye felan sokmayacaklarmış. Beni tahrik etmesinler. Gün dayanışma günüdür.”

TBMM'de barış süreci için kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, bugün 10 eski Meclis başkanını ağırladı. MHP'li eski Meclis başkanı Ömer İzgi: "Anayasa’nın 66.maddesi değiştirilmeli, Mustafa Kemal’in yaptırdığı 1924 Anayasası’ndaki din ve ırk ayrımı olmaksızın herkesin vatandaş olduğu söylenebilir”. Eski Başbakan ve Meclis Başkanı Binali Yıldırım: “Vatandaşlık tanımı gözden geçirilmeli. Etnik kimlik esasına dayalı değil eşitliğe dayalı bir tanım olmalı. Bu değişiklik üniter yapımızı bozacak diye algılanmamalı.”

TBMM'de barış süreci için kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, bugün 10 eski Meclis başkanını ağırladı. MHP'li eski Meclis başkanı Ömer İzgi: "Anayasa’nın 66.maddesi değiştirilmeli, Mustafa Kemal’in yaptırdığı 1924 Anayasası’ndaki din ve ırk ayrımı olmaksızın herkesin vatandaş olduğu söylenebilir”. Eski Başbakan ve Meclis Başkanı Binali Yıldırım: “Vatandaşlık tanımı gözden geçirilmeli. Etnik kimlik esasına dayalı değil eşitliğe dayalı bir tanım olmalı. Bu değişiklik üniter yapımızı bozacak diye algılanmamalı.”

DEM İmralı Heyeti bu hafta İmralı'ya gidiyor. Öcalan'ın heyete, komisyonun çalışmaları ve silah bırakma sürecine dair mesajlar vermesi bekleniyor. TBMM Komisyonu’nun da Öcalan'la teması planlanıyor.

Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu önce Cumartesi Anneleri ve çocukları PKK’da olan Barış Anneleri’ni dinledi. Sonra İHD, MAZLUMDER, Tahir Elçi Vakfı ve İHH temsilcileri konuştu. Cumartesi Anneleri’nden İkbal Eren: “Bizi dinleyecek olan insanlar, bizim derdimizi zaten biliyorlar.” Barış Anneleri’nden Havva Kıran: “Artık cenazeler gelmesin. Türk annelerinin de Kürt annelerinin de gözyaşları dursun istiyoruz.”

Çözüm süreci komisyonu toplanmadan saatler önce TBMM önünde bir kişi hurda araca ÖTV yasasının çıkmamasını protesto için Beyaz Toros yaktı. Komisyonda ise bugün "Diyarbakır Anneleri" ve "Cumartesi Anneleri"ni dinlendi. Emniyet Teşkilatı Vazife Malulü ve Şehit Aileleri Vakfı Başkanı Mustafa Yılmaz: "Sayın cumhurbaşkanımızın bize gönderdiği mektupta yer alan ve bu süreçte hiçbir pazarlığa yer verilmediği, şehitlerin incitilmeyeceği ifadelerini garanti kabul ettik. Terörün bitmesini en çok biz şehit aileleri ve gaziler istiyoruz."

CHP’li Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu yarın AK Parti’ye katılacak. Aydın’daki üç ilçe belediyesinin de AK Parti’ye geçmesi bekleniyor. Erdoğan, konuşmasında "Yarın partimize yeni katılımlar olacak. Ne kadar Aydın var burada, göreyim. Aydın’ı bir göreyim, Aydın’ı" dedi. Özgür Özel: “Çerçioğlu’na ‘Ya içeri atıl ya gel partime katıl’ dediler. Olay bundan ibaret.”

Terörsüz Türkiye sürecinde TBMM’nin doğrudan dahil olacağı yeni aşama başlıyor. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un partilere yazılı daveti sonrası oluşturulan “Milli birlik ve dayanışma komisyonu”nun ilk toplantısını 4 ya da 5 Ağustos'ta yapması bekleniyor. Serbestiyet’e konuşan MHP’li komisyon üyelerinden Feti Yıldız “Terörsüz Türkiye sürecinin yol haritası için toplanıyoruz” dedi.

İktidarın “Terörsüz Türkiye” olarak adlandırdığı süreçte mecliste kurulacak komisyon için kritik haftaya girildi. İYİ Parti üye vermeyeceğini duyurunca komisyonun üye sayısı düştü. Diğer partiler komisyona verecekleri isimleri 31 Temmuz’a kadar bildirecek. “Komisyonda koşulsuz olmayız” diyen CHP’de komisyona katılım eğilimi artarken “Demokratikleşme için iktidara baskıyı artıracağımız bir zemin” görüşü öne çıkıyor. Kulislerde, komisyonun özel bir isminin olmayacağı konuşuluyor. CHP Sözcüsü: "Kendi önerdiğimiz komisyona girmeyecek halimiz yok."

PKK’nın silah bırakma töreninin ardından yeni sürecin yol haritasını belirleyecek TBMM komisyonu için ilk somut ve resmi adım atıldı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun kuruluşuna dönük görüş alışverişinde bulunmak için siyasi parti gruplarından birer grup başkan vekilini 18 Temmuz Cuma günü saat 10’da toplantıya çağırdı. TBMM’de grubu olduğu halde toplantıya İyi Parti katılmayacak. İyi Parti’de bir grup milletvekili toplantıya ve komisyona katılmayı istediyse de, çoğunluktan bu yönde karar çıkmadığı öğrenildi. CHP grup başkanvekili Murat Emir, “Her sesin, her görüşün dinlendiği, hak ve adaletin genişletildiği bir komisyon istiyoruz” dedi. DEM'in komisyon üyeleri Meral Danış Beştaş, Saruhan Oluç ve Cengiz Çiçek olacak. CHP’den Bülent Tezcan, Gökçe Gökçen gibi hukukçu isimlerin, TİP’ten Ahmet Şık’ın katılması bekleniyor.

MHP lideri Devlet Bahçeli’nin başlattığı “Terörsüz Türkiye” sürecinde yeni bir adım daha atılıyor. DEM Parti’nin meclis tatile girmeden kurulmasını istediği ve her partiden temsilcinin yer alacağı “çözüm komisyonu”nun kuruluşuna ilişkin süreç hızlandırıldı. Komisyonun meclis tatile girmeden kurulması konusunda anlaşma sağlandı. Komisyonun kurulmasından önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın programına göre 8 ya da 9 Temmuz’da DEM İmralı Heyeti’yle Cumhurbaşkanlığı Saray’ında görüşmesi planlandı. O görüşme sonrasında PKK’nın silah bırakma görüntüleri de kamuoyuyla paylaşılacak.

Özgür Özel’in genel başkan seçildiği CHP kurultayının iptaline ilişkin davanın yeni duruşması 30 Haziran’da görülecek. Duruşma öncesinde Kılıçdaroğlu’nun Özel yönetimiyle birlik görüntüsü vermesi için İmamoğlu ve Mansur Yavaş dahil çok kişi araya girdiyse de Kılıçdaroğlu’nu ikna edemedi. Kılıçdaroğlu davadan mutlak butlan (hukuken geçersiz) kararı çıkması durumda partinin başına dönmeye kararlı. En büyük hedefi de “partinin itibarını” kurtarmak. Kılıçdaroğlu’yla görüşmek istemeyen Özgür Özel, mutlak butlana karşı direnişi büyütüyor. İktidar kulislerinde “Mutlak butlan bir ihtimal. Bu dava Eylül’e kalır. CHP zaten paramparça” öngörüleri öne çıkıyor.

En geç Ağustos’ta PKK’nın silah bırakma görüntülerini halkla paylaşmayı planlayan hükümet, Terörsüz Türkiye süreci için mecliste kurulacak komisyonu da yeni yasama yılında aktif hale getirmeyi kararlaştırdı. Komisyon Ekim’de çalışmaya başlamadan önce DEM İmralı Heyeti Öcalan’la görüşmeye gidecek, Öcalan’ın komisyonun nasıl işlemesi gerektiğine ilişkin vereceği bilgileri hem DEM Parti’yle hem de halkla paylaşacak.

“Covid tahliyeleri”nin çıkartıldığı infaz düzenlemesinden sadece hasta ve yaşlı mahkumlar yararlanacak. İktidar ile DEM cephesinde “mini paket” olarak adlandırılan düzenleme yasalaştığında cezaevindeki yaklaşık bin mahkûmun serbest kalacağı hesaplanıyor. Öte yandan İmralı’daki Öcalan’ın yanına 3 yeni mahkûmun sevkedildiği öğrenildi. Böylelikle “Terörsüz Türkiye süreci”nde Öcalan’ın çalışma koşullarının iyileştirilmesine dönük beklentilere de bir adımla yanıt verilmiş oldu.

Hasta ve yaşlı mahkumların tahliyesine yol açacak infaz düzenlemesi TBMM’ye sunuldu. AK Parti-MHP ve DEM arasında süren müzakereler sonrasında infaz düzenlemesinde son dakika değişikliği yapılarak “Covid tahliyeleri” paketten çıkartıldı. DEM Partili Sezai Temelli: "Dağ fare bile doğuramadı." MHP’li Yıldız: “Bir bölümü Eylül-Ekim’e bırakıldı.”

En az 40 bin tutukluya tahliye yolunu açacağı öngörülen infaz düzenlemesiyle ilgili trafik hızlandı. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, MHP ve DEM’le görüştü; Meclis’teki diğer partilerle de görüşmelerini bu hafta sonunda bitirmesi bekleniyor. Sonrasında kanun teklifine dönüştürülecek infaz düzenlemesinin bayramdan önce TBMM Başkanlığı’na sunulması bekleniyor. MHP'li Feti Yıldız, Serbestiyet'e konuştu: “TBMM öncelikle insan onurunu merkeze alan, infaz eşitliğini sağlayacak, cezasızlık algısına sebep olmayacak bir infaz kanunu yapmalıdır.”

DEM İmralı Heyeti üyesi Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder olmadan gittiği İmralı ziyaretini “Sayın Öcalan’la sürecin ilerlemesinden memnun. Görüşmemiz oldukça iyi geçti” sözleriyle özetledi. Serbestiyet’e konuşan Buldan, MHP lideri Bahçeli’nin TBMM’de süreçle ilgili komisyon kurulması teklifini desteklediklerini söylerken “Komisyon, meselenin parlamentoda çözümünün ilk adımı olur. Bu yasama yılı bitmeden kurulursa iyi olur” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın belediyelerle ilgili yeni düzenleme yapılacağının işaretini vermesi “Terörsüz Türkiye süreci”nde tarafların anlaştığı yeni bir döneme işaret ediyor. Hükümet 15 Temmuz 2016 darbe girişimiyle yaygınlaştırdığı kayyum uygulamasından geri adım atıyor. Belediyeler üzerindeki terör soruşturması kalkıyor, kayyumla idare edilen belediyelerin parti yönetimlerine iade edilmesi bekleniyor. Sadece DEM Partili belediyeler değil Şişli, Esenyurt gibi kayyumla yönetilen CHP’li belediyeler de bu düzenlemeden etkilenecek.

Pervin Buldan, Serbestiyet’e konuştu: “Bir iki gün içinde PKK kongresinin kararlarını bekliyoruz. Her şey Sırrı Başkanın istediği gibi oluyor. Sırrı Başkanın da bu tarihi gelişmeyi görüp, duyduğuna inanıyorum.”

Devlet Bahçeli, PKK’nın fesih kararı almak için yaptığı kongreyi duyuran açıklamasından sonra Pervin Buldan’ı telefonla aradı: "Size özel teşekkür etmek istedim. Süreçte katkınız çok büyük. Süreç sizin sayenizde bu noktalara kadar geldi. Bundan sonra da sürecin tamamlanması için elimden ne gelirse yapacağım.”