Araştırma şirketi Elebe’nin tahminine göre genel seçimin birinci turunda seçime katılım oranı yüzde 67,5 oldu. Bu da Fransa’da, 1981’den bu yana görülen en yüksek katılım oranı.
Sandık çıkış anketine göre, Ulusal Birlik Partisi’ni, oyların yüzde 28,1’ini alan sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi izledi.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Rönesans’ın liderliğindeki Cumhuriyet İçin Hep Birlikte İttifakı ise oyların ancak yüzde 20,3’ünü alabildi.
Merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi’nin oy oranı ise yüzde 10,2 oldu.
Cumhurbaşkanı Macron, Fransa’da 9 Haziran’da yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Ulusal Birlik Partisi’nin açık farkla ilk sırada yer almasının ardından Fransa Parlamentosu’nun alt kanadı olan Ulusal Meclis’i feshetmiş ve erken seçim kararı almıştı.
Ulusal Birlik’in ilk tur zaferi sonrası, Paris’te binlerce kişinin katıldığı aşırı sağ karşıtı bir protesto yapıldı.
Le Pen: Fransız halkı Macron kampını neredeyse yok etti
2027’de yeniden Ulusal Birlik Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı olması beklenen Marine Le Pen sandık çıkış anketi sonrası ülkenin kuzeyindeki seçim bölgesi Henin-Beaumont’da coşkulu seçmenlerine seslendi.
Marine Le Pen, “Demokrasi konuştu ve Fransız halkı Ulusal Birlik Partisi’ni ve müttefiklerini zirveye çıkararak Macron kampını neredeyse yok etti” dedi.
Le Pen, Macron’u da eleştirerek, “Halk net bir şekilde 7 yıllık küçümseyici ve yıpratıcı yönetime son vermek” istiyor diye konuştu ve ikinci turda da seçmenlerden destek istedi.
Le Pen, Ulusal Birlik Partisi’nin lideri Jordan Bardella’nın başbakan olarak atanabilmesi için önümüzdeki hafta Ulusal Meclis’te çoğunluğu sağlamaları gerektiğini vurguladı.
Macron Le Pen karşısında ikinci turda 2017’de oyların yüzde 66’sını, 2022’de ise yüzde 58’ini alarak iki kez Fransa Cumhurbaşkanı seçilmişti.
Ulusal Birlik Partisi lideri Jordan Bardella da Paris’te yaptığı konuşmada, “Fransız halkı ülkede emsali olmayan bir umut doğurdu” dedi.
Jordan Bardella, Fransa’nın önünde iki yol olduğunu, “en kötü yolun” sol koalisyon olacağını, Ulusal Birlik Partisi’nin ise Cumhuriyetçiler Partisi’nin bazı unsurlarıyla birlikte hükümeti kurmaya hazır olduğunu söyledi.
Bardella, başbakan olması halinde, Cumhursaşkanı Macron’la saygıya dayalı bir ilişki çerçevesinde birlikte çalışacağını, “tüm Fransız halkının başbakanı olacağını” vurguladı.
Jordan Bardella: Fransa’da aşırı sağcı Ulusal Birlik’in yükselen yıldızı
Macron’dan seçmenlere çağrı: İkinci turda cumhuriyetçi ve demokrat adaylar etrafında birleşin
Sandık çıkış anketi sonrası Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Cumhurbaşkanı Macron ise seçmenlere, seçimin ikinci turunda, “cumhuriyetçi ve demokrat” adaylar etrafında birleşme çağrısı yaptı.
Macron, genel seçimin ilk turunda katılım oranının yüksek olmasının da, kendisini memnun ettiğini söyledi.
Macron’un birlik çağrısı Başbakan Gabriel Attal tarafından da tekrarlandı.
Fransa’da eski cumhurbaşkanı adayı ve Yeni Halk Cephesi İttifakı bünyesindeki Boyun Eğmeyen Fransa Partisi’nin lideri Jean-Luc Melenchon da, ilk turda üçüncü sırada yer alan adaylarının, yarıştan çekileceklerini açıkladı.
Melenchon, “Ulusal Birlik Partisi’nin seçim kazanmasına hiçbir yerde izin vermeyeceğiz” dedi.
Fransa’da seçim sistemi nasıl işliyor?
Ulusal Meclis’te 13 denizaşırı bölge ve yurtdışındaki Fransız vatandaşlarının temsil edildiği 11 seçim bölgesi de dahil olmak üzere 577 sandalye bulunuyor.
Bir partinin mutlak çoğunluğu elde edebilmesi için 289 sandalyeye ihtiyacı var.
Macron’un ittifakının Meclis’te sadece 250 sandalyesi vardı.
Seçimin ilk turunda, her seçim bölgesinde oyların en az yüzde 50’sini alan aday milletvekili seçiliyor.
Hiçbir adayın bu orana ulaşamaması halinde ikinci turda sadece, ilk turda oyların en az yüzde 12,5’ini alan adaylar yarışabiliyor.
Paris’teki BBC Avrupa Editörü Paul Kirby, Fransa’da yapılan bazı sandık çıkış anketlerinin mevcut oy trendlerinin sürmesi halinde Ulusal Birlik Partisi’nin Ulusal Meclis’te çoğunluğu sağlayabileceğini, bazılarının ise partinin sandalye sayısının 230 ile 280 arasında değişeceğini gösterdiğini söylüyor.
Fransa’da aşırı sağın yükselişi
2022’de Ulusal Birlik Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı ve Marine Le Pen’in babası Jean-Marie Le Pen, cumhurbaşkanlığı seçiminde oyların yüzde 18’ini almıştı.
Ulusal Cephe, Fransa’da 2017’de genel seçimin ilk turunda yüzde 13 oy almış ve 8 milletvekili çıkarmış, 2022’de ise Marine Le Pen’in adını değiştirdiği Ulusal Birlik Partisi ilk turda yüzde 18,7 oy almış ve milletvekili sayısını 89’a çıkarmıştı.
Ulusal Birlik Partisi, son AP seçimlerinde ise yüzde 31,4 oyla ülkenin en büyük partisi olmuştu.
BBC Paris Muhabiri Hugh Schofield’in analizi:
Önümüzdeki günlerde merkez ve sol adaylar arasında Ulusal Birlik karşıtı oyları bölmeme konusunda bolca konuşma olacak.
Ancak Ulusal Birlik’in Fransa siyasetinde artık baskın güç haline geldiği sonucunu ikinci turda tersine çevirmek için muazzam bir ters köşe yaşanması gerekiyor.
Mevcut durumda parlamentoda Ulusal Birlik Partisi’nin alabileceği sandalye sayısı için 260’tan 310’a kadar bir rakam veriyor.
Mutlak çoğunluk için 289 sandalye gerektiği göz önüne alındığında, hâlâ yapılabilecek şeyler olduğu açık.
Aldıkları darbeyi hafifletebilmek için Macron’un merkez koalisyonu ve sol görüşlü ittifak taraftarlarına taktik oy verme çağrısı yapacak.
Kendi adayları ikinci tura kalamamış olsa bile seçmenlerden kendi seçim bölgelerinde Ulusal Birlik’e (RN)’ye karşı kim güçlüyse ona oy vermeleri istenecek.
Ancak bu tür parti çağrıların sorunu, giderek daha az seçmenin bu çağrılara uyarak hareket etmesi.
Ulusal Birlik’e oy verme utancının ortadan kalkması süreci uzundu ama artık kesinlikle tamamlandı.