Papa Françesko’nun 21 Nisan’da 88 yaşında hayatını kaybetmesinin ardından, Katoliklerin yeni ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı’nı seçme süreci ‘konklav’ bugün başlıyor. Tam bir gizlilik altında geçecek oylama için Vatikan’da olağanüstü önlemler alındı.
Sessizlik yemini
Sadece 80 yaş altı kardinaller oy kullanabilirken, bu hakka sahip 133 kardinalin tamamı pazartesi günü Roma’ya ulaştı. Sistine Şapeli’nde yapılacak konklavın bir buçuk saat öncesinde Vatikan’daki tüm cep telefonu sinyallerinin kesileceği bildirildi. Elektronik gözetimi veya iletişimi engellemek için şapel çevresinde sinyal bozucular devreye alındı.
Aziz Petrus Meydanı’nda güvenlik arttırıldı, girişlerde kontrol noktaları kuruldu, metal dedektörleri ve anti-dron sistemleri konuşlandırıldı. Vatikan’da görevli temizlikçilerden aşçılara, doktorlardan asansör operatörlerine kadar yaklaşık 100 destek personeli seçim süreci hakkında herhangi bir bilgi sızdırmayacaklarına dair sessizlik yemini etti. Herhangi biri yemini bozarsa, aforoz edilecek.
“Extra omnes”
Konklav süreci, kardinallerin Aziz Petrus Bazilikası’nda yapacakları özel ayinle başlayacak. Ayinin ardından kardinaller ilahi söyleyerek Sistine Şapeli’ne yürüyecek. Daha sonra tören yöneticisi başpiskopos, “Extra omnes” (Fazla olanlar, gidin) emrini verecek. Kardinaller Şapel’e kapanacak ve yeni papa seçilene kadar dışarı çıkamayacak.
Oylama süreci sabah ve öğleden sonra oturumlarında gerçekleşecek. Günde en fazla 4 kez oylama yapılabilecek.
Beyaz duman çıkacak
Adaylardan biri toplam oyların üçte ikisini alırsa papa seçilmiş olacak. Halka haber vermek için Sistine Şapeli’nin bacasından beyaz duman çıkacak. En kıdemli kardinal, seçilen adaya hangi papalık adını almak istediğini soracak.
Kardinaller Koleji’nin başı, Aziz Petrus Bazilikası’nın balkonuna çıkacak ve Latince olarak “Habemus Papam”, yani “Bir Papamız var” diyerek halka papayı ilan edecek. Cübbesini giyen yeni papa, balkona çıkarak “Urbi et Orbi” (Şehre ve Dünyaya) olarak bilinen ilk duasını edecek.
Oylama sürecinde hiçbir aday yeterli oya ulaşamazsa, şapelin bacasından siyah duman çıkacak. Dört gün içinde seçim sonuçlanmazsa, beşinci gün “dua ve sessiz düşünme” için oylama askıya alınacak.
Teknik olarak süreç papa seçilene kadar haftalar hatta aylarca devam edebilir. Ancak 20’nci yüzyıldan bu yana, çoğu konklav iki veya üç gün sürdü. Kardinaller akşamları ise Vatikan’ın konuk evlerinde kalacak.
Reformist mi muhafazakar mı?
Yeni papanın seçimi, yalnızca Katolik dünyasını değil, küresel siyaseti ve dinlerarası ilişkileri de yakından ilgilendiriyor. Konklavda Papa Françesko’nun izlediği reformist çizgi devam mı edecek, yoksa daha gelenekçi bir yöne mi dönülecek sorusu öne çıkıyor.
Uzmanlar Françesko’nun bıraktığı mirasın seçimi etkileyebileceğini belirtiyor. Oy kullanacak 133 kardinalin yüzde 80’ini Françesko tarafından atandı.
Öne çıkan adaylar
Pietro Parolin (İtalya): Vatikan Devlet Sekreteri olan 70 yaşındaki Parolin, diplomatik deneyimiyle öne çıkıyor ve Vatikan’daki merkezi yapıda güçlü.
Luis Antonio Tagle (Filipinler): 67 yaşındaki kardinal, Vatikan Misyonerlik Kurumu Başkanı. Reformist bir isim ve halkla güçlü bağları var. Ancak Asya’dan bir papa seçilmesine Avrupa’daki muhafazakâr çevreler mesafeli.
Robert Prevost (ABD): Chicago doğumlu Kardinal Prevost, Latin Amerika Papalık Komisyonu’na başkanlık ediyor. Reformist bir isim ancak 69 yaşında olması nedeniyle papalık için çok genç olarak görülebileceği düşünülüyor.
Peter Erdo (Macaristan): Avrupa kıtasında oldukça saygın bir isim olan 72 yaşındaki Erdo, muhafazakar kanatta öne çıkıyor. 2015’teki Avrupa’daki göçmen krizi sırasında, Kilise’nin göçmenleri kabul etmemesi gerektiğini söylemişti.
Peter Appiah Turkson (Gana): Vatikan’da etkili bir isim olan 76 yaşındaki Kardinal Turkson, seçilirse ilk Afrikalı papa olacak. Pek çok uzman, seçilme ihtimalini kuvvetli buluyor.
