Çin hükümetini zıvanadan çıkaran gelişmeler, Güney Koreli erkek pop grubu BTS’nin üyesi Park Ji-min’in 26. doğum gününden bir ay önce, Çin’deki hayranlarının, “ebedi aşklarını” ilan etmek üzere BTS’nin fotoğraflarını bir uçağın üzerine kazımak için aralarında para toplamaya başlamasıyla ivme kazandı.
“Jeju Air” uçağının BTS’li fotoğraflarının geçtiğimiz hafta Çin’de dolaşıma girmesinin ardından, Çin Twitter’ı Weibo’nun yöneticileri bu hayran hesabını “yasadışı bağış toplamakla” suçladı ve Pazar günü sayfayı 60 gün boyunca yasakladı. Çin RTÜK’ü de “yasadışı ve ahlaksız eğilimlerin” internet ortamından silineceğini duyurdu.
Weibo bununla da kalmadı. Saatler sonra, “şikâyetler üzerine” Blackpink, EXO ve diğer BTS üyelerine “tapanlar” da dahil olmak üzere 21 K-pop hayran hesabını bir ay boyunca askıya alacağını açıkladı.
BTS fanlarının aksine, Blackpink ve EXO fan hesaplarının “hangi sosyal medya suçlarını işlediği” açıklanmadı. Weibo’nun bu uygulamaları Çin hükümetinin online hayran kültürüne yönelik baskı rejimine paralel ilerliyor.
Weibo’dan yapılan açıklamada, hayran gruplarının daha sıkı bir şekilde denetlenmesinin internet ortamını “arındıracağı” ve böylece platformun topluma karşı sorumluluklarını layıkıyla yerine getireceği duyuruldu. Açıklamaya göre, düzenlemeleri ihlal eden ilgili blog gönderileri kaldırılacak, “akıl dışı ünlü peşinde koşma eğilimleri”yle ciddi bir mücadele yürütülecekti.
Çin RTÜK’ü: “Sanat üretiminde kriter ‘ülkeyi ve partiyi sevmek’ olmalı”
Pekin hükümeti kısa süre önce, “çevrimiçi ilgi eğilimiyle ünlülere hayranlık duyma arayışının ülkenin gençlerini zehirlediğine” dair endişesini dile getirmiş, bu fan kulüplerini dizginlemek için belirli adımlar atmıştı.
Geçtiğimiz hafta, 2 Eylül’de yayımlanan Ulusal Radyo ve Televizyon İdaresi bildirisinde de “fan kulübü kaosu”nu dizginleme ihtiyacı vurgulandı. Bildiride, “vulgar internet fenomenlerinin” ve “kadınsı görünümlü erkeklerin” yayınlarının yasaklanacağı ilan edildi.
Ünlülerin “yasadışı ve ahlaksız davranışlarının” düzeltilmesi sözünün verildiği bildiride, endüstri çapında sanat üretiminin “partiyi ve ülkeyi sevme” kriteriyle uyum içinde olması gereği vurgulandı.
K-pop hayranlarının online orduları (ARMY), Şi Cinping’in Çin’deki eğlence endüstrisinde giriştiği temizlik hareketine karşı mücadele veriyor. Öte yandan Çin Siber Uzay İdaresi, ünlülerin popülerliğe göre sıralanmasını yasaklayarak trendleri gölgelemeye çalışıyor.
Şarkıcı ve aktris Zheng Shouang geçtiğimiz Nisan ayında vergi kaçakçılığından 46 milyon dolar para cezasına çarptırıldı ve sanatçıyla çalışan yapım şirketlerine de Shuang’ın göründüğü içeriklerin kaldırılması talimatı verildi.
Zeng Shouang.
BTS “Çin düşmanı”, K-pop “kültürel istila”
Bu arada BTS’nin en sevilen isimlerinden Kim Nam-joon’un ABD’li ve Güney Korelilerin ortak acılarını konu ettiği bir Kore Savaşı konuşması, vatansever Çinlilerin duygularıyla ters düştü.
Çinli kullanıcılardan bazıları, “Kuzey Kore’nin yanında savaşan Çinli askerlerin fedakârlıklarından neden bahsetmedin” diyerek BTS’ye tepki gösterdi. Milliyetçilerin tepkisinden çekinen çok uluslu markalar, Çinli web sitelerinde ve sosyal medya hesaplarında BTS ile işbirliklerine dair tüm işaretleri temizledi.
Bu hafta özellikle Weibo kullanıcıları arasında, K-pop hayran hesaplarının askıya alınması memnuniyetle karşılandı, “idollere tapınmanın ve ünlüler için yapılan aşırı harcamaların önünün kesildiği” yorumları yapıldı. Belirli gruplar arasında BTS’nin “Çin karşıtı bir grup”, Kore pop müziğinin de bir “kültürel istila” biçimi olduğu konusunda neredeyse bir fikir birliği oluştu.
Fakat Associated Press’e konuşan ve K-pop hakkında sık sık yazılar kaleme alan Taipei’li DJ Allen Huang, yasağın hayran hesaplarını durdurmada etkili olacağına inanmıyor. Onun verdiği bilgiye göre, sansürden ve askıya almalardan kaçınmak için çoğu fan sayfası, bağış toplama kampanyalarını gizleyip “fan page” kelimesini hesap isimlerinden kaldırmış:
“Çinli fan kulüpleri, Weibo’nun dışında da olsa, gizliden fon toplama veya ‘hayran fonu’ fikrinin tek başına markalaşması yoluyla idollerini desteklemeye devam etmenin yollarını bulacaktır.”
Kaynak: Associated Press, New York Times, BBC