Kuzey Akım boru hatlarında iki yıl önce meydana gelen patlamalar hakkında Batı’da şüpheler Ukrayna’ya çevrilirken, Rusya ABD’yi, sorumluluğu Ukrayna’nın üzerine atmaya çalışmakla suçladı. Almanya’da yürütülen soruşturmada savcıların bir Ukraynalı için yakalama kararı çıkarttığı ortaya çıkmış, Amerikan Wall Street Journal gazetesi de eylemin ABD’nin aksi yöndeki uyarısına rağmen Ukrayna tarafından gerçekleştirildiğini yazmıştı.
Wall Street Journal’da (WSJ) yer alan özel habere göre, Kuzey Akım doğalgaz boru hattı, başlangıçta Volodimir Zelenskiy tarafından onaylanan ve daha sonra iptal edilen, ancak yine de devam eden bir operasyonda küçük bir Ukraynalı sabotaj ekibi tarafından havaya uçuruldu.
Ukrayna’ya göre ise “iddialar saçmalıktan ibaret”
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ise boru hattının bombalanmasının arkasında Kiev’in olduğu iddiasını “tam bir saçmalık” diyerek reddetti. Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, “Kuzey Akım patlamasında Ukrayna’nın dahli olduğu tam bir saçmalık. Böyle bir eylemin Ukrayna’ya faydası yok” diye konuştu.
Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarından oluşan boru hattı, Rusya’dan gelen doğal gazı Baltık Denizi altından Almanya’ya taşıyordu. Moskova’nın Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinden yedi ay sonra, Eylül 2022’de meydana gelen patlamalarla hasar gördü, böylece boru hattı etkisiz hale geldi ve Avrupa’da bir enerji krizini kötüleştirdi.
Başlangıçta kamuoyu Rusya’nın suçlu olduğunu varsaysa da daha sonra operasyona CIA’in dahil olabileceği öne sürüldü. Geçen yıl, New York Times (NYT), ABD’li yetkililerin patlamaların arkasında “Ukrayna yanlısı bir grubun” olduğunu öne süren istihbarat raporları gördüklerini bildirirken, geçen ay Macaristan Başbakanı Viktor Orbán patlamaları “Amerikalıların açık talimatıyla gerçekleştirilen bir terör eylemi” olarak nitelendirdi.
WSJ’ye göre, sabotaj operasyonunda küçük bir yelkenli tekne ve ilgili uzmanlığa sahip Ukraynalı askerler ve sivillerden oluşan altı kişilik bir ekip yer aldı. Operasyon özel finansman kullandı, ancak Ukrayna’nın o zamanki başkomutanı Valerii Zaluzhnyi’ye rapor veren görevli bir ordu generali tarafından yönetildi. WSJ’nin kaynaklarına göre, Zelenskiy planı onayladı, ancak daha sonra CIA bunu öğrendikten ve Kiev’den iptal etmesini istedikten sonra geri adım attı.
WSJ’nin özel haberinde ise “yine de Zaluzhnyi’nin Zelenskiy’e rağmen misyona devam ettiği” iddia ediliyor.
Şu anda Ukrayna’nın İngiltere büyükelçisi olan Zaluzhnyi, WSJ’ye operasyon hakkında hiçbir şey bilmediğini söyledi ve iddiaları “sadece bir provokasyon” olarak nitelendirdi.
Ukrayna patlamaya karıştığını her zaman reddetti ve Perşembe günü Zelenskiy’nin bir sözcüsü Rusya’yı bir kez daha sabotajı gerçekleştirmekle suçladı. Mykhailo Podolyak Reuters’e.”Böyle bir eylem ancak kapsamlı teknik ve mali kaynaklarla gerçekleştirilebilir. Bombalama sırasında tüm bunlara kim sahipti? Sadece Rusya” dedi.
Ukrayna basını da Kiev’in sabotajın faili olduğu iddiasını reddediyor. Ukrayna’nın güvenlik servisi SBU’dan üst düzey bir yetkili, WSJ’ye Zelenskiy’nin “üçüncü ülkelerin topraklarında bu tür eylemlerin uygulanmasını onaylamadığını ve ilgili emirleri vermediğini” söyledi.
Bununla birlikte, Alman polisi ve savcılarının, şu anda üst düzey Ukraynalı askeri yetkililere odaklanan ve bir müttefikin kilit altyapıya karşı bir sabotaj eylemi başlatmasını içerdiği göz önüne alındığında, Berlin için utanç verici olabilecek bir soruşturma üzerinde baskı yaptıkları bildiriliyor.
Çarşamba günü, Alman makamlarının, Polonya’da yaşayan ve cihazları boru hattına yerleştirmek için deniz tabanına daldığı iddia edilen bir dalış eğitmeni olan “Volodymyr Z” olarak tanımlanan bir şüpheli için AB ülkeleri kapsamında tutuklama emri çıkardığı ortaya çıktı.
Polonyalı savcılar, Kuzey Akım saldırısına karıştığından şüphelenilen şahıs için Avrupa çapında tutuklama emri aldıklarını doğruladılar. Savcılardan yapılan açıklamada, “Nihayetinde Volodymyr Z, bu yılın Temmuz ayı başında Polonya-Ukrayna sınırını geçerek Polonya topraklarından ayrıldığı için gözaltına alınmadı” dedi.
Muhalefetteki CDU’nun bir üyesi olan ve Alman parlamentosunun dış ilişkiler komitesinde görev yapan Roderich Kiesewetter, WSJ haberinde gündeme getirilen iddialar konusunda dikkatli olunması çağrısında bulundu. Alman radyosuna verdiği demeçte, “tüm ipuçlarının şüphelinin Ukrayna’ya geri dönmesine izin verilmesini gerektirdiğini” söyledi ve WSJ haberinin”dezenformasyonun bir parçası” olabileceği konusunda uyardı.
Davayı çevreleyen “büyük miktarda bulanıklık” olmaya devam ettiğini ve bunun bir “sahte bayrak” operasyonu olduğunun göz ardı edilemeyeceğini söyledi – suçu Ukrayna’nın üzerine yıkma girişimi olabileceğini de sözlerine ekledi.
WSJ: NordStream boru hattına sabotaj fikri Ukrayna’da bir kutlamada doğdu
Katılan bir memura ve konuya aşina üç kişiye göre Zelensky başlangıçta planı onayladı. Ancak daha sonra CIA bunu öğrendiğinde ve Ukrayna başkanından operasyonun engellenmesini istemesi üzerine Zelensky saldırı emrini iptal etti. Emir iptaline rağmen sabotaj eylemini yöneten Zalujniy yine de operasyona devam etti.
Soruşturma hakkında bilgi sahibi üst düzey bir Alman yetkili “Bu ölçekte bir saldırı NATO’nun kolektif savunma maddesini tetiklemek için yeterli bir nedendir ancak kritik altyapımız, büyük silah sevkiyatları ve milyarlarca nakit para ile desteklediğimiz bir ülke tarafından havaya uçuruldu” dedi.
WSJ’nin özel haberine göre 2022 yılının Mayıs ayında, bir avuç üst düzey Ukraynalı subay ve işadamı, ülkelerinin Rus işgalini durdurmadaki olağanüstü başarısını kutlamak için bir araya gelmişti. Alkol ve vatanseverlik coşkusuyla coşan birileri radikal bir sonraki adımı önerdi: Kuzey Akım’ı yok etmek.
The Wall Street Journal, komploya katılan ya da komplo hakkında doğrudan bilgi sahibi olan dört üst düzey Ukraynalı savunma ve güvenlik yetkilisiyle konuştu. Hepsi de boru hatlarının Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savunma savaşında meşru bir hedef olduğunu söyledi.
Mayıs 2022’de iş insanları ve subaylar arasında yapılan anlaşmanın ardından, ordunun finansmanı olmadığı ve dış finansmana giderek daha fazla bel bağladığı için, iş insanlarının projeyi finanse etmesi ve yürütülmesine yardımcı olması kararlaştırıldı.
Bir katılımcının “kamu-özel sektör ortaklığı” olarak tanımladığı bu misyonu özel operasyonlarda deneyimli bir general yönetecekti. Bu general doğrudan Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Komutanı General Zaluzhniy’e rapor verecekti.
Komployu bilen dört kişiye göre Zelensky birkaç gün içinde planı onayladı. Tüm düzenlemeler sözlü olarak yapılmış, hiçbir belge bırakılmamıştı.
Ancak bir sonraki ay Hollanda askeri istihbarat teşkilatı MIVD planı öğrendi ve CIA’i uyardı. ABD’li ve Alman yetkililere göre bunun üzerine ABD’li yetkililer derhal Almanya’yı bilgilendirdi.
ABD’li yetkililer, CIA’in Zelenskiy’nin ofisini operasyonu durdurması için uyardığını söyledi. Görüşmeyi bilen Ukraynalı subay ve yetkililerin yanı sıra Batılı istihbarat yetkililerine göre Ukrayna Cumhurbaşkanı da Zalyzhniy’ye operasyonu durdurmasını emretti. Ancak general bu talimatı görmezden geldi.
Alman soruşturması hakkında bilgi sahibi olan kişiler, savaşta aktif görevde olan bir subay olan mürettebattan birinin tecrübeli bir kaptan, dördünün ise deneyimli derin deniz dalgıçları olduğunu söyledi. Mürettebat arasında siviller de vardı ve bunlardan biri 30’lu yaşlarında eğitim almış bir kadındı.
Sandhamn’da demirli diğer yatlardaki tanıklar, Andromeda’nın direğine küçük bir Ukrayna bayrağı çekilmiş tek tekne olduğunu belirttiler.
Polonyalı yetkililer başlangıçta limanın kamera görüntülerini vermeyi reddetti. Bu yıl Alman meslektaşlarına Andromeda’nın ayrılmasından kısa bir süre sonra görüntülerin rutin olarak imha edildiğini söylediler. Polonya iç güvenlik ajansı ABW böyle bir görüntünün bulunmadığını söyledi.
İki Hollandalı yetkili, Rus destekli paramiliter güçlerin Amsterdam’dan kalkan Malezya Havayollarına ait bir uçağı Ukrayna’nın doğusunda düşürmesinin ardından Hollanda’nın Ukrayna ve Rusya’da derin bir istihbarat toplama kapasitesi oluşturduğunu söyledi.
Bu görüşmeyi bilen üç kişiye göre Zelenskiy Zaluzhniy’i görevlendirdi ama general eleştirileri duymazdan geldi. Zaluzhniy Zelensky’ye sabotaj ekibinin bir kez gönderildikten sonra iletişimsiz kaldığını ve geri çağrılamadığını çünkü onlarla herhangi bir temasın Haziran ayında Alman yetkililer, mürettebattan biri olduğuna inandıkları bir Ukrayna vatandaşı için gizli bir tutuklama emri çıkardılar. Polonya’daki yetkililer yakalama emri konusunda harekete geçmedi. Eğitmenin o zamandan beri Ukrayna’ya döndüğüne inanılıyor. Polonya’nın tutuklamadaki başarısızlığı Operasyonu yönetmekle görevlendirilen general, saldırının koordinasyonuna yardımcı olmaları için Rusya’ya karşı yüksek riskli gizli görevler düzenleme deneyimi olan Ukrayna’nın en iyi özel harekat subaylarından bazılarını görevlendirdi. Bunlardan biri, madalyalı bir albay olan Roman Chervinsky idi.
Chernivsky daha sonra verdiği bir röportajda sabotajın Ukrayna için iki olumlu etkisi olduğunu söyledi:
Rusya’nın Kiev’i destekleyen Avrupa ülkeleri üzerindeki baskısının azalmasına yardımcı oldu ve Moskova’nın elinde Avrupa’ya gaz aktarımı için tek bir ana yol bıraktı: Ukrayna’dan geçen boru hatları.
Rusya ABD’yi suçladı
Rusya’nın Washington Büyükelçisi Anatoly Antonov iddialar üzerine Ukrayna’nın, ABD onayı olmadan Kuzey Akım boru hattına saldırı düzenleyemeyeceğini söyledi. Rusya’nın saldırının arkasındakileri tespit edip cezalandıracağını belirten Antonov, “Tüm sorumluluğu Ukraynalı kuklalarına atmak istiyorlar. Gerçek saldırganları belirleyecek ve cezalandıracağız” dedi.