“Bizim derdimiz Türkiye’yi hukuk devletine dönüştürmek.”
Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Sözcüsü İdris Şahin bu sözleri AKP ile MHP’nin meclise sunduğu seçim kanun teklifinin ardından siyaset kulislerindeki 6’lı masanın dağılıp dağılmayacağına ilişkin tartışmalar üzerine söylüyor.
Seçim kanunu teklifi TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşülmeye başladı. Her partinin kendi aldığı oy oranına göre milletvekili çıkarması sistemini öngören teklifin, 6’lı masanın seçim ittifakına dönüşmesini engellemeyi hedeflediğinde muhalefet cephesi de, siyaset bilimciler de, kamuoyu araştırmacıları da hemfikir.
Teklifteki ilgili madde, ittifak içindeki oyu az partilerin ittifakın ‘artık oyları’ndan faydalanarak milletvekili çıkaramayacağını hükme bağlıyor. Böyle olunca; 6’lı masa etrafındaki DEVA, Gelecek ve Saadet Partisi’nin ayrı bir ittifak kurabileceğine, Millet İttifakı’nın genişlemek yerine dağılabileceğine, muhalefetin sadece ortak bir cumhurbaşkanı adayı üzerinde buluşabileceğine dair tahminler artıyor.
Ancak 6’lı masaya baş koyanlar; bu tahmin sahiplerinin 6’lı masanın henüz bir seçim ittifakına dönüşmediği gerçeğinden öte güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için ortak çalışma kararlılığını göz ardı ettiğinden yakınıyor. Öyle bir göz ardı etme durumu var ki; siyasetçisinden akademisyenine geniş bir kesim “6’lı masa dağılır mı?” sorusunu ısrarla soruyor.
DEVA Partili İdris Şahin “6’lı masanın dağılmasını gerektirecek hiçbir durum yok ortada. Seçim kanunu teklifi hiçbirimizin çalışmasını engellemedi. Kimse, 6’lı masayı Türkiye’ye demokrasi ve hukuk getirme hedefinden alıkoyamayacak” diyor.
Gelecek Partisi genel başkan yardımcılarından Selçuk Özdağ da, muhalefetin parlamentoda çoğunluğu sağlamayı güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişi kolaylaştırmak için istediğini hatırlatıyor:
“İttifak içinde ittifaklar olsa bile bu; 6’lı masanın dağılacağı anlamına gelmiyor. Her şeyden önce; ortak cumhurbaşkanı adayımız olacak ve biz o adayla parlamenter sisteme geçmeyi topluma taahhüt edeceğiz.”
CHP’den İyi Parti’ye, Saadet’ten Demokrat Parti’ye masadaki her partiden benzer açıklamalar geldikçe 27 Mart tarihinin önemi de artıyor.
CHP, İyi Parti, Gelecek, DEVA, Saadet ve Demokrat Parti liderlerince temsil edilen 6’lı masa; 27 Mart’ta Ankara’da üçüncü kez toplanıyor. DEVA Partisi lideri Ali Babacan’ın ev sahipliğinde akşam yemeği formatında yapılacak toplantının gündemi, liderlerin 12 Şubat tarihli ilk toplantısında belirlenmişti aslında: Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş sürecinin nasıl işleyeceğinin ve bu süreçte Türkiye’nin nasıl yönetileceğinin planlanması. Bu planlamanın da bir taahhütle kamuoyuyla paylaşılması.
DEVA lideri Babacan hafta boyunca 6’lı masanın diğer liderlerini ziyaret edecek. Bu ziyaretlerde 27 Mart tarihli toplantının gündeminin detaylarını belirlemeye çalışacak.
Kamuoyuna taahhüdü olan cumhurbaşkanı
Seçimden sonra parlamento aritmetiğinin nasıl olabileceğine ilişkin 6 partinin ayrı ayrı yaptığı hesapların 27 Mart’taki toplantıda masaya yatırılması bekleniyor. Bu hesaplarda ortak cumhurbaşkanı adayının güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş sürecinde hangi yetkilerini kullanıp hangilerini kullanmayacağı ve kimlerle çalışacağına ilişkin değerlendirmeler de var.
Yani 27 Mart’ta muhalefet cumhurbaşkanı adayının kim olacağından çok, o adayın hangi ilkeleri benimsemesi gerektiğini konuşacak. Hepimizin bildiği “kutuplaştırıcı olmayacak, tarafsız olacak, sembolik yetkileri olacak” niteliklerinden öte, seçilen kişinin Türkiye’yi cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçirmeyi taahhüt etmiş bir isim olarak cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturacağının halk tarafından bilinmesi masadaki 6 parti için de çok önemli.
Bu yüzden 6 parti de ortak cumhurbaşkanı adayının ismini belirlemeden önce onun hangi esaslar dahilinde çalışacağına ilişkin bir taahhütnamenin kamuoyuna sunulmasından yana tavır almış durumda. 27 Mart’taki toplantıda böylesi bir taahhütname çıkmasa bile taslağının çıkma ihtimalini yüksek gören 6 partinin kurmayları, halkın dikkatini seçim kanunundan güçlendirilmiş parlamenter sisteme çekmeyi hedefliyor.
“Şuur ittifakı” ve “birliktelik fotoğrafı”
Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için 6’lı masa etrafında halka söz verdiklerini hatırlatan Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcılarından Bülent Kaya, AKP ile MHP’nin seçim kanunu teklifinin üstüne 6 muhalefet partisinin “birliktelik fotoğrafı” verecek olmasının, muhalefetin iktidar yarışını bırakmayacağının işareti olarak değerlendirilmesini istiyor.
Kaya, “Halk, kendisine taahhütlerde bulunacak bir muhalefet istiyor. Biz de onu yapıyoruz. 27 Mart’ta gündem yine halka hizmet olacak. Türkiye’nin kronik sorunlarına muhalefet partilerinin ortak çözüm üretebileceği iradesini güçlendireceğiz” diyor.
AKP ile MHP’nin seçim kanunu teklifini “ittifakları tasfiye çabası” olarak gören İyi Parti için 27 Mart buluşmasının ayrı bir anlamı var. AKP-MHP birlikteliğinden kurulu Cumhur İttifakı’nın karşısında Millet İttifakı’nın Türkiye’yi demokrasi ve hukuka kavuşturmak gibi büyük bir anlamı olduğunu savunan İyi Parti, son dönemde 6’lı masayı da “şuur ittifakı” olarak tanımlıyor.
İyi Parti genel başkan yardımcılarından Yavuz Ağıralioğlu, “6’lı masa; Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ülkeyi her anlamda batırdığı konusunda görüş birliğine varmış ve güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişte karar kılmış bir şuur ittifakı. Keyfiliğe, liyakatsizliğe hep birlikte karşı çıkıyoruz. Çıkmayı da sürdüreceğiz. Bizim hesabımız, kitabımız hileyle hurdayla değil. Şuur ittifakını da AKP ile MHP ne yaparsa yapsın, sonuna kadar götüreceğiz. Gündemimiz net; dağılmamak” sözleriyle önümüzdeki süreçte ittifaklar arası mücadeleyi büyütmeye kararlı olduklarının mesajını veriyor.
AKP ile MHP, seçim kanunu teklifiyle 6’lı masanın motivasyonunu düşürmek istemişti şüphesiz ama tablo ortada: Masa dağılmıyor, dahası yeni taahhütlerle halkın karşısına çıkma planı yapıyor.