Bu salgın ne zaman ve nasıl duracak? Sonrasında nasıl bir dünya düzeni ortaya çıkacak? Hepimizin kafasındaki temel iki soru bu. Prof. Dr. Mehmet Baltalı, Bianet’teki yazısında bu konuyu irdeliyor. Kardiyolog Baltalı, değerlendirmesini Imperial College of London’ın (aşağıda değineceğim) iki araştırmasına dayandırıyor.
Bu kurum, önce 16 Mart’ta bir rapor yayınladı. Rapor, Covid-19 virüsünün çok hızlı şekilde yayılacağını, tedbir alınmazsa İngiltere’de milyonlarca insanın yoğun bakım kapısında yatak bekleyeceğini, İngiltere’de 510 bin, ABD’de 2 milyon 200 bin kişinin hastalık nedeniyle öleceğini söylüyordu. Haklı çıktılar.
Ülkelerde yasaklamalar hızlandı. Boris Johnson, 180 derece çark etti. “Sokağa çıkmayın” çağrısında bulunmak zorunda kaldı. Bizde de, umreden dönen son kafile karantinaya alındı. okullarda uzaktan eğitim başladı. Restoranlar, oteller, kahveler, dükkanlar kapandı. Hayatın adeta durmasına rağmen sayıların artışı hızlanarak devam etti. Yasakların işe yarayıp yaramadığına dair şüpheler oluştu.
Yeni rapor
Imperial College of London, geçen hafta yeni bir rapor daha yayınladı. Bu kez maddi verilere dayalı, 11 Avrupa ülkesindeki ölümleri baz alan bir değerlendirmede bulundu. Şikayeti olmayan hastalar da göz önüne alındığında, Covid-19 ile enfekte olmuş kişi sayısı İtalya’da 5.9, İspanya’da ise 7 milyon kişi olarak saptanmıştı.
Yani bu ülkelerde nüfusun yüzde 10 veya 15’inin Covid-19 ile tanıştığı tahmin edilmekte. Alınan tedbirler sonucunda, virüsün yayılma hızı (bir kişinin bulaştırdığı kişi sayısı) 3.84’ten 1.4 ve 1’e düşmüş, virüsün yayılması çok azalmıştı. Rapora göre bu tedbirlerde yapılacak en ufak gevşeme vaka ve ölüm sayısında ciddi bir artışa neden olabilecek.
Raporu yazanlardan Neil Ferguson ise BBC ile röportajında günde en az 50 bin kişiye test uygulanır ve testi pozitif çıkanlar izole edilebilir ise en erken mayıs ayı sonunda tedbirlerin gevşetilmeye başlanabileceğini ifade etmiş. Ülkeler arasında yöntem ve yaklaşım farkları olsa da Avrupa’da normal hayata dönüş, mayıs ayı sonuna kadar pek olası görünmüyor.
İngiltere’den farklı bir yol izleyen Avusturya, Danimarka gibi kimi az nüfuslu ülkeler, nisan ayında bazı kuralları gevşetmeyi deneyeceklerini açıkladılar. Eğer başarılı olurlarsa, büyük ülkelerdeki hava da biraz değişebilir. Hep birlikte göreceğiz. Bizim ise işimizin daha zor olduğu söylenebilir.
Tabii sonra neler olacak, nasıl bir dünya düzeni ile karşılaşacağız, bunlar bambaşka bir tartışma… 7 Nisan 1948 günü, yani 72 yıl önce kurulan Dünya Sağlık Örgütü’nün önemli tavsiyesi ile bitirelim. Test, test, test. Yani iyi haberlerin müjdesi, harıl harıl çalışacak laboratuvarlardan, oradaki çalışanlardan gelecek.