Ölümler
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) 22 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, 24 Şubat’tan bu yana 5 bin 587 sivilin öldürüldüğünü, 7 bin 890’ının ise yaralandığını açıkladı; ancak gerçek rakamların kayıtlara geçen bu rakamlardan çok daha yüksek olduğunu belirtti.
OHCHR, ölen veya yaralananların çoğunun topçu, füze ve hava saldırılarının kurbanı olduğunu kaydetti.
Ukrayna’nın asker kayıplarına gelince… Ukrayna silahlı kuvvetleri komutanı General Valeriy Zaluzhnyi 22 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, savaşta yaklaşık 9 bin Ukrayna askeri personelinin öldürüldüğünü söyledi. Ancak konuya ilişkin hiçbir ayrıntı vermedi.
Rusya ise savaş süresince kaç askerinin öldürüldüğünü açıklamadı. ABD istihbaratı, şimdiye kadar Ukrayna’da yaklaşık 15 bin Rus askerinin öldürüldüğünü ve bu sayının üç katı yaralı olduğunu tahmin ediyor ki bu, Moskova’nın 1979-1989’da Afganistan’ı işgali sırasında öldürülen Sovyet askeri sayısına eşit.
Doğu Ukrayna’daki çatışma, 2014 yılında Ukrayna’da gerçekleşen Maidan Devrimi’nde Rus yanlısı cumhurbaşkanının devrilmesinin ardından gelişen bir dizi olayla bağlantılı. Çatışma, Rusya’nın yaşanan bu olaydan sonra Kırım’ı ilhak etmesi ve Rus destekli güçlerin Ukrayna silahlı kuvvetleriyle savaşmasıyla başladı.
OHCHR’ye göre, 2014 ile 2021’in sonu arasında 3 bin 106’sı sivil olmak üzere yaklaşık 14 bin kişi öldürüldü.
Yaşanan acılar
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 24 Şubat’tan bu yana 41 milyonluk ülkede nüfusun üçte birinin evlerini terk etmeye zorlandığını açıkladı. Açıklamaya göre bu, dünyanın en büyük mevcut yerinden etme krizi (displacement crisis).
Komiserliğin aktardığı verilere göre, şu anda Avrupa’da kayıtlı 6,6 milyondan fazla Ukraynalı mülteci var ve bu nüfusun büyük bölümü Polonya, Rusya ve Almanya’da bulunmakta.
Ukrayna
Reuters’in hesaplamalarına göre, Ukrayna, insan kayıplarından bağımsız olarak 2014 yılında Kırım’ın ilhakından bugüne kadar geçen sürede topraklarının yaklaşık %22’sinin kontrolünü Rusya’ya kaptırdı.
Bir kıyı şeridini kaybetti, ekonomisi felç oldu ve bazı şehirler Rus bombardımanlarıyla çorak arazilere dönüştü. Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu, Ukrayna ekonomisinin 2022’de %45 daralacağını tahmin ediyor.
Ukrayna’nın önümüzdeki dönemde yaşayacağı yeniden inşa maliyeti hâlâ belirsizliğini koruyor. Başbakan Denys Shmyhal, savaştan sonra gerçekleşecek inşaat çalışmalarının yaklaşık 750 milyar dolara mal olacağını söyledi ki bu çok daha fazlasını gerektirebilir. Ukrayna’nın savaşı finanse etmek için ne kadar para harcadığı ise hâlâ meçhul.
Rusya
Savaş Rusya için de pahalıya patladı ancak bu bir devlet sırrı olduğu için Rusya bilgileri paylaşmıyor. Askeri maliyetin yanı sıra Batı, Moskova’yı ağır yaptırımlar uygulayarak cezalandırmaya çalıştı ki bu 1991’de Sovyetler Birliği’nin çöküşünden bu yana Rus ekonomisine vurulmuş en büyük darbe.
Rusya Merkez Bankası şimdi 1.8 trilyon dolarlık ekonominin %4-6 oranında daralacağını tahmin ediyor. Bunun Rus ekonomisi üzerindeki etkisi oldukça ciddi ve henüz tam olarak net de değil. Geldiğimiz noktada Rusya Batı finans piyasalarından dışlandı, oligarkların çoğuna yaptırım uygulandı ve mikroçip gibi bazı araç gereçleri tedarik etmekte sorun yaşadı. Rusya, 1917 Bolşevik devrimini takiben gelişen korkunç aylardan bu yana ilk kez yabancı tahvillerinde temerrüde düştü.
Fiyatlar
İşgal süreci ve Batı’nın uygulamaya koyduğu yaptırımlar gübre, buğday, metal ve enerji fiyatlarında keskin artışlara yol açarak hem gıda krizini besleyen hem de küresel ekonomiyi çökerten sonuçlar üretti.
Rusya, Suudi Arabistan’dan sonra dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı ve dünyanın en büyük doğal gaz, buğday ve azotlu gübre ihracatçısı. Ukrayna’nın işgalinden kısa bir süre sonra, uluslararası petrol fiyatları 2008’deki rekor artıştan bu yana en yüksek seviyelerine çıktı.
Rus petrol ve gazına olan bağımlılığı azaltma ve hatta fiyatlarını sınırlama girişimleri, halihazırda yaşanmakta olan enerji krizini daha da kötüleştirdi.
Rusya’nın Kuzey Akım 1 gaz boru hattından Almanya’ya giden akışı kesmesinin ardından, Avrupa’da toptan gaz fiyatları yükseldi. Goldman Sachs’a göre, tam bir kesinti hem Almanya’da hem de İtalya’da keskin daralmalarla birlikte euro’yu geriletecek.
Yıllık büyüme meselesi
Uluslararası Para Fonu gelinen noktada dünya ekonomisinin geçen yılki %6,1’lik büyümeye kıyasla bu yıl %3,2 büyüyeceğini ve bunun Nisan ayında yaptığı %3,6’lık, Ocak’taki %4,4’lük ve Ekim’deki %4,9’luk tahminden önemli ölçüde düşük olduğunu vurguluyor.
Rusya’nın Avrupa’ya gaz arzının yıl sonuna kadar tamamen kesilmesi senaryosu bağlamında IMF, küresel büyümenin 2022’de %2 bandında yavaşlayacağını söyledi. Dahası, gelecek yıl ABD ve Avrupa’da sıfır büyüme bekleniyor.
Batılıların silah yardımları
ABD, 24 Şubat’tan bu yana Ukrayna’ya stinger uçaksavar sistemleri, Javelin anti-zırh sistemleri, obüsler ve kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer koruyucu ekipmanlar da dahil olmak üzere yaklaşık 9,1 milyar dolarlık güvenlik yardımı sağladı. Ukrayna’nın bir diğer en büyük bağışçısı, 2,3 milyar sterlin (2,72 milyar dolar) askeri destek sağlayan İngiltere. Avrupa Birliği ise Ukrayna’ya 2,5 milyar euro’luk (2,51 milyar dolar) bir güvenlik yardımı verilmesi tasarısını kabul etti.
Yazar: Guy Faulconbridge
Çeviren: Hasan Ayer
Kaynak: https://www.reuters.com/article/ukraine-crisis-6months-war-numbers-expla-idAFKBN2PT06E