Merkez Bankası’ndaki başkan değişikliğinin ardından döviz kurunda sert hareketlilik yaşanıyor. Asya’daki ilk kotasyonlarda Türk Lirası, dolar karşısında yüzde 16 gerileme kaydetti. Böylece Cuma günü 7,21 seviyesinde kapanan dolar 8,39’a kadar yükseldi.
Ekonomistler nasıl karşıladı?
Cumhurbaşkanı kararıyla Naci Ağbal’ın görevden alınıp yerine Şahap Kavcıoğlu’nun getirilmesinin ardından döviz kurunda yaşanan ilk hareketliliği ekonomistler şöyle yorumladı:
“Ülkem için çok ama çok üzgünüm”
Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara:
“Neden sessiz kaldığım soruluyor. İnanın içimden bir şey söylemek gelmiyor. Bütün kariyerimi verdiğim kurumum ve çalışma arkadaşlarım adına üzgünüm. Ülkem için çok ama çok üzgünüm.”
Gürkaynak: “Kur, enflasyon, döviz borcunun yükü artacak”
“Soru çalıştığım yerden çıktı” diyen Prof. Dr. Refet Gürkaynak, Merkez Bankası başkanının değişiminin bir plana işaret etmediğini savundu. Gürkaynak şu ifadeleri kullandı:
“Ne olduğunu, neden yine başkan değiştiğini anlamıyorsanız dert etmeyin, anlaşılacak tarafı yok. Yapılanın maliyetleri belli: 1) Kur zıplayacak, ithal tüketim malları da girdiler de pahalanacak, fakirleşeceğiz. Enflasyon yine artacak. 2) Döviz borcunun yükü artacak. Yapılanın anlaşılır hiçbir getirisi yok. Liranın değer kaybetmesi cari açığı azaltıyor ama fiyat etkisi ve fakirleşme ithalatı azalttığı için azaltıyor. İhracatımız kura hassas değil, genelde Batı Avrupa hızlı büyüdüğü zaman ihracat artıyor.
“Kasım 2020’den önceki ipe sapa gelmez Merkez Bankacılığına dönebiliriz”
Gürkaynak sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dolayısıyla Kasım 2020’den önceki ipe sapa gelmez merkez bankacılığına dönülebileceğini düşünebiliriz. Faiz ve enflasyon arasındaki bağı anlamayan merkez bankacılığından memlekete fayda gelmez. Çok zarar gelir, geldi de. “Yüksek enflasyon yüksek kura neden olur”. Enflasyon nedeniyle parasının kuş olacağını düşünen borç vermek için yüksek getiri ister. Zor mu bu? Merkez Bankaları enflasyon ile faizi kendileri yükselterek, reel faizi artırarak mücadele ederler. Bu hem talep etkisiyle hem beklentileri etkileyerek işe yarar. Bu mekanizma basit değil ama temel ekonomi bilgisi. Temel iktisadi bağlantıları anlamak zor olabilir.”
“Merkez Bankası sorunların küçüğü”
“Senelerce denenip ülkeyi berbat etmiş politikaların tekrar denendiklerinde işe yaramayacaklarını düşünebilmek iktisat bilmeyi gerektirmez. 90’ların politikaları 90’ların sonuçlarını doğurur. Merkez Bankası sorunlarımızın küçük olanı. Her alanda büyük sorunlarımız var. Bunları düzeltmek mümkün. Niyet, işi yapabilecek insanlara vermek ve o insanların iş yapabilecekleri bir sistem gerekiyor. Kolay değil. Yapmaya değer hiçbir şey kolay değil.”
Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Kerim Rota:
“6 Kasım 2020 $/TL 8.45, TCMB faizi %10.25 iken; Şimdi $/TL 8.40, TCMB faizi %19 oldu. Biz bu yolculuğa neden çıktık bilen var mı?”
“Paramıza bu operasyonu kim çekti?”
Ekonomi yazarı Uğur Gürses:
“Yıllık 2 puanlık faiz artışını beğenmezken, ilk geçen fiyatlara göre kur bir gecede yüzde 15 artmış oldu. Tam da şimdi o manşeti atmak lazım; “paramıza bu operasyonu kim çekti?”
“Telafisi hiç kolay değil”
Ekonomist Mustafa Sönmez:
“Naci Ağbal, Saray’ı dinlemeden 2 puan artış yapacak adam mı? Sanmıyorum. Bilgi iletmiştir. Bilgi ya gitmedi, ya da engellendi. Yine de böyle bir cinnet kararı olur mu? Nasıl kalkılacak bunun altından? Telafisi hiç kolay değil, hiç!”
Merkez Bankası’ndan ilk tepki: “Piyasaya müdahale edilmeyecek”
Öte yandan Merkez Bankasının yeni başkanı Şahap Kavcıoğlu bu akşam Türkiye Bankalar Birliği (TBB) yönetimindeki banka genel müdürleri ile çevrim içi toplantıda bir araya geldi. AA muhabirinin bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye göre, piyasaya müdahale edilmeyeceği ve piyasaların kendi içinde hareket edeceği izleniminin edinildiği aktarıldı.