Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın İspanya’nın Grana’da kentinde 5-6 Ekim tarihlerinde yapılacak Avrupa Siyasi Topluğu (AST) ile AB Hükümet ve Devlet Başkanlığı zirvesine katılmayacağına dönük haberler Avrupa diplomasi çevrelerine bir hafta öncesinden yansıdıysa da dikkatler Ankara’daydı.
Ancak Türk Dışişleri ile Cumhurbaşkanlığı, Erdoğan’ın Dağlık Karabağ krizinin gündemine damga vuracağı zirveye katılımına dönük hazırlıklar konusunda son dakikaya kadar bilgi paylaşmaktan kaçındı.
Ankara’nın bu yaklaşımı Avrupa diplomasi çevrelerindeki haberlerin doğru olabileceğine dair değerlendirmelerini beraberinde getirirken, Erdoğan’ın Rusya-Ukrayna savaşından sonra NATO üyeliği gündeme gelen İsveç’le ilgili Türkiye’nin kendi içinde bir takvim geliştirmeye çalıştığının da işareti sayıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 5 Ekim’deki zirveden 24 saat önce ziyaretini “soğuk algınlığı” gerekçesiyle iptal etmesi de bu yüzden şaşırtıcı olmadı.
Diplomatik çevrelerde Erdoğan’ın soğuk algınlığını zirveye katılmama bahanesi olarak gösterdiği konuşulsa da, Erdoğan gerçekten soğuk algınlığı geçiriyordu.
Erdoğan’ın soğuk algınlığı geçirdiğinin işaretleri 1 Ekim’de TBMM’nin açılışında görülmüştü: Sesi kısıktı, kendisine yöneltilen soruları duymakta zorlanıyordu.
Meclis konuşması sonrası yapılan doktor kontrolleri Erdoğan’ın seyahat edemeyeceğini de ortaya koydu.
İsveç’in NATO üyeliği ne zaman meclis gündemine gelecek?
İspanya zirvesinin gündemini Dağlık Karabağ krizi değiştirmiş olsa da, AB’nin ve NATO’nun genişlemesiyle birlikte İsveç’in NATO üyeliğinin Türkiye meclisinde onaylanmasına dönük hazırlıklar da gündemde olacaktı.
Türkiye ile İsveç arasında imzalanan protokol gereği iki ülke terörle mücadelede işbirliği yapacak, İsveç; Ankara’ya bu konuda garanti sunacaktı. Ancak Ankara; Kuran yakma eylemleri başta olmak üzere İsveç’in sözünü tutmadığından yakınıyordu. Bu yakınmanın daha da uzun süreceğine dair işaretleri de Erdoğan meclisteki konuşmasında verdi.
İsveç’ten garanti alamayan Erdoğan’ın Mart 2024’te yapılacak yerel seçimleri de dikkate alarak İsveç’in NATO üyeliğinin TBMM gündemine hemen gelmesinden yana olmadığına dair değerlendirmeler de diplomasi ve siyaset kulislerinde öne çıkıyor.
Bu kulisler İsveç’te de karşılık buldu.
“Ekim’de NATO üyeliğimizin onaylanmasının sözünü veremem”
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ülkesinin NATO üyelik başvurusunun TBMM tarafından Ekim ayı içinde onaylanacağına kesin olarak söyleyemeyeceğine dair düşüncesini İsveç basınıyla paylaştı.
Kristersson, İsveç basına yaptığı açıklamada İsveç’in NATO üyeliğine Türkiye’nin karar vereceğini söyledi. Kristersson, “Ekim ayında NATO üyeliğimizin onaylayacağının sözünü veremem. Bu karar Türkiye’ye ait, Türkiye kendi kararlarını kendi alır” dedi.
TBMM’nin açılmasından sonra İsveç’in NATO üyeliği hakkındaki onay sürecinin “en kısa sürede” Meclis’e gönderilmesi konusunda anlaştıklarını hatırlatan Kristersson, Ankara’dan beklentisini de “Türkiye meclisi açılmış durumda. İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanmasının zamanı geldi” sözleriyle dile getirdi.