Amsterdam merkezli araştırmacı haber kuruluşu Lighthouse Reports tarafından dün (6 Ekim) yayımlanan bulgular, AB üyesi üç ülkedeki maskeli güvenlik güçlerinin ve polis birimlerinin, sığınmacıların sınırları geçmesini önlemek için defalarca koordineli gizli eylemlerde bulunduğunu ortaya koyuyor.
Mültecileri “geri püskürtme” politikasını belgeleyen ve AB’yi bu operasyonlarda suç ortağı olmakla itham eden iddialar insan hakları örgütlerinde endişe yarattı.
Der Spiegel, bugünkü sayısında haberi “Mültecileri AB’den iteleyen gölge ordusu” başlığıyla verdi.
Alman haber dergisi Der Spiegel ve Fransız gazetesi Libération da dahil olmak üzere Avrupalı medya ortaklarıyla işbirliği yapan Lighthouse Reports’un araştırması, sekiz aydan fazla sürdü.
Videolar, uydu görüntüleri, tanık ifadeleri ve bir düzineden fazla asker, eski polis ve sahil güvenlik görevlisiyle yapılan görüşmeler, bu yolla en az 189 kişinin Avrupa sığınma kalkanına ulaşmasının engellendiğini ortaya koyuyor.
Koridor stratejisini AB finanse ediyor
Lighthouse Reports, AB’ye en son üye olan Hırvatistan’da bu yıl Mayıs ve Eylül ayları arasında ülkenin Bosna-Hersek sınırındaki dört noktada 11 geri püskürtme operasyonu yapıldığını belgeledi.
Rapora konuşan polisler Hırvat çevik kuvvet polisinin “geri püskürtme” politikasının, kısmen AB tarafından finanse edilen “Koridor” kod adlı ulusal bir stratejinin parçası olarak gerçekleştirildiğini söyledi.
Anlattıklarına göre, Haziran ayında bir grup Afgan ve Pakistanlı, Hırvat polisiyle karşılaştıklarında sığınma talebinde bulundu ancak Korana nehrini geçerek Bosna-Hersek’e geri dönmek zorunda kaldılar.
“Püskürtme” sırasında polisin coplarla dövdüğü sığınmacıların vücutlarında morluklar oluştuğu iddia edildi.
Uluslararası insan hakları yasalarına göre, üye devletlerin insanları koşullarını değerlendirmeden otomatik olarak sınır dışı etmesi yasa dışı. AB hukuku ayrıca sığınma talebinde bulunma hakkını da garanti ediyor.
Lighthouse Reports, Yunanistan’da Mart 2020’den bu yana 635 geri püskürtme videosu topladı.
Kuruluş, 25 sığınmacının lastik bir bot üzerinde Ege adası Kos’un kıyısına ulaşmalarının engellemesi gibi 15 ayrı olaya maskeli kişilerin karıştığını iddia etti. “Seyahat etmek istiyorlarsa pasaport almaları” telkin edilen bu grubun daha sonra Türk sahil güvenlik görevlileri tarafından himaye altına alındığı bildirildi.
Olayın görüntülerini izleyen Yunan sahil güvenlikteki halen görevli ve eski memurlar, maskeli şahısları sahil güvenlik birimlerinin üyeleri olarak tanımladı.
Şahit memurlar, mültecileri kovma emirlerinin, yasadışı olmaları nedeniyle “her zaman” sözlü olarak verildiğini anlattı.
Lighthouse Reports ayrıca Romanya’da, üç ayrı olayda erkekleri ve kadınları komşu Sırbistan’a girmeye zorlayan üniformalı sınır muhafızlarını kaydetmek için uzaktan kumandayla etkinleştirilen kameralar kullandı.
Araştırmacı ekip tarafından takip edilen bazı sığınmacıların “geri püskürtme” sırasında fiziksel saldırıya uğradığı iddia edildi.
Lighthouse Reports’a isim vermeden konuşan iki sınır güvenlik memuru, Rumen polisinin mültecileri Sırbistan’a rutin olarak geri gönderdiğini söyledi.