Geeta Pandey, BBC Haber, Yeni Delhi
Hintli muhafazakârların kot pantolonun gençlerin ahlakını bozduğu iddiaları yeniden Hindistan kamuoyunun gündeminde… Tartışmayı bu defa Uttarakhand eyaletinin yeni başbakanı Tirath Singh Rawat alevlendirdi. Başbakan, kot eleştirisini biraz daha geliştirerek, “gençlerin sorunu yırtık kotlar” dedi.
“Yırtık kotla topluma ne yapmaya çalışıyorlar?”
Devlet Çocuk Haklarının Korunması Komisyonu tarafından düzenlenen bir seminerde konuşan Başbakan Rawat, uçak yolculuğu sırasında gördüğü bir kadını şu cümlelerle eleştirdi.
“Kadın iki çocuğu ile seyahat ediyordu. Üzerinde yırtık kot, ayaklarında topuklu botları vardı ve birçok da bileklik takmıştı. Sen bir STK’nın başındasın ve üzerinde dizleri yırtık bir kot var. İnsan içine çıkıyorsun, yanında çocukların var. Tam olarak topluma ne öğretmeye çalışıyorsun?”
Ebeveynleri kınadı
Başbakan Narendra Modi’nin Hindu milliyetçisi Hindistan Halk Partisi’nin üyesi olan Rawat, yırtık kotları ahlaksızlık belirtisi olarak tanımladı ve çocuklarının, özellikle de kızlarının kot pantolon giymesine izin veren ebeveynleri eleştirdi.
“Biz açılıyoruz, Batı kapanıyor”
Uttarakhand Eyalet Başbakanı, Hintli vatandaşları “çıplaklığa doğru koştukları” için azarladı ve “Hindistan’daki insanlar yırtık kot pantolon giyerken, yurtdışındaki insanlar vücutlarını düzgün bir şekilde örtüyor ve yoga yapıyor” dedi.
Rawat, bu çıkışı nedeniyle geniş bir kesim tarafından kınandı.
Muhalefetteki Kongre Partisi, Rawat’ın “tüm Hintli kadınlardan özür dilemesini” veya istifa etmesini isteyen bir bildiri yayımladı.
Ardından, partinin önemli isimlerinden Priyanka Gandhi Vadra, Başbakan Modi ile bir kabine üyesinin “dizlerinin çıplak göründüğü” bazı fotoğraflar paylaştı.
Delhi Kadın Komisyonu Başkanı Swati Maliwal da Rawat’ı “kadın düşmanlığını yaymakla” suçlayan bir tweet attı. Maliwal’a göre Rawat’ın tavrı “bir kadını baştan aşağı süzen” bir erkek tavrıydı.
Twitter’da gündem oldu
Bunun üzerine binlerce kadın ve erkek yırtık kot pantolon giydikleri fotoğrafları paylaşarak Twitter’da akım yarattı. Tweetler #RippedJeansTwitter (#YırtıkKotTwitter) and #RippedJeans (#YırtıkKot) hashtagleri ile paylaşıldı ve saatlerce trend oldu. Bazı kullanıcılar Rawat’ı da etiketleyerek Rewat’ın yırtık kot yerine “kötü ekonomi” ve “kadınların güvenliği” konularında endişelenmesi gerektiğini yazdı. Birkaç gün sonra Rawat herkesten özür diledi. Niyetinin saygısızlık olmadığını ve herkesin istediğini giymekte özgür olduğunu söyledi.
Kadınların giyimine karışan tek Hintli siyasetçi Uttarakhand başbakanı değil.
Beş yıl önce, Kültür Bakanı Mahesh Sharma’nın hakaretleriyle ilgili yazmıştım havaalanlarında turistlere etek ve elbise giymemeleri gerektiğine dair broşürlerin dağıtıldığından bahsetmiştim.
Gözönündeki birçok siyasetçinin kadınların giyimine saldırdığını örneklerle gösterdim.
2014’te efsanevi şarkıcı KJ Yesudas “Hint kültürüne uygun olmadığını söyleyerek” kadınların kot pantolon giymemesi gerektiğini ve bunun “kışkırtıcı” olduğunu söyledi.
Hindistan’ın kırsal kesimlerinde düzenli olarak özellikle kadınlar için kıyafet kısıtlaması duyuruları yapılıyor.
- 69 yaşında bir kadın “fazlasıyla seksi” fotoğraflarıyla dalga geçti
- Hindistan başbakanı turistlere “etek giymeyin” dedi
- Hindistan’ın ‘cinsiyetçi’ kot pantolon yorumlarına tepkisi
Boykot edilecek
Geçtiğimiz haftalarda Uttar Pradesh eyaletindeki bir köy kast konseyi, kot pantolonlu, etekli kadınların ve şortlu erkeklerin boykot edileceğini söyledi.
On yıl önce, Uttar Pradesh’teki Battisa köyünde bir kast konseyi de kızların kot pantolon giymesini veya cep telefonu kullanmasını yasaklamıştı.
2014’te, 46 köyün büyüklerinin toplanmasıyla ortak bir yasak ilan edildi. Üç yıl sonra, Haryana ve Rajasthan’daki köyler de kadınların cep telefonu taşımasını veya kot pantolon giymesini yasakladı.
Yıllar içinde popülerleşti
Kot pantolonlar ilk olarak 1980’lerde Hindistan’da popülerlik kazandı ve yıllar içinde özellikle gençler için ülke çapında tercih edilen kıyafetler haline geldi.
Hint kot pantolon piyasası 4 milyar dolardan (2.9 milyar sterlin) daha fazla ediyor ve 2028 yılına kadar 12.6 milyar dolara yükseleceği tahmin ediliyor.
Son birkaç yılda, yırtık kot pantolon son derece popüler hale geldi; Bollywood yıldızlarından ve ünlülerden sıradan Hintlilere kadar herkes onları giyiyor.
Ancak moda tasarımcısı Anand Bhushan, Hintlilerin yırtık kot pantolonlarla “ya sev-ya nefret et ilişkisi” olduğunu söylüyor:
“Gençler, havalı görünüp şık kalabalığa uyum sağlamak istiyorlar. Ebeveynler ve büyükler için çocuklarının neden yıpranmış pantolon giydiğini anlamak zor olabilir. Ancak, ebeveynlerin çocuklarının kıyafet seçimlerini eleştirmesi ile devletin toplumsal hastalık deyip kıyafetleri suçlaması tamamen farklı bir konu.
“Bu olaylar kadınları kontrol etme girişimidir. Ataerkil erkeklerin, kadınların giydiklerini kontrol üzerinden onları bastırmaya çalışmaları ve bu amaçla gelenek perdesinin arkasına saklanmaları yorucu.
“Yeni karşı bir argümanları yok, bu yüzden kot pantolonun kültürümüzün bir parçası olmadığını ve Batı’dan geldiğine dair aynı eski argümanları sunuyorlar.”
Rawat’ın yırtık kot pantolon hakkındaki eleştirisi beklenmeyen bir akımı beraberinde getirdi. Daha önce hiç kot pantolon giymemiş olanlar bile bu ifadelerden sonra ilk kotlarını giydi.
Mumbai’de kanser danışmanı olan Viji Venkatesh, fotoğraflarını Twitter’da paylaşanlar arasındaydı.
Venkatesh, Rawat’ın “gülünç ve saldırgan” yorumlarından ötürü “çok kızgın” olduğunu ve kaliteli bir kot pantolonunu yırtık kota çevirmek için makasla doğradığını anlatıyor.
“69 yaşındayım ve genellikle Sari (geleneksel Hint elbisesi) giyiyorum. Ayrıca, çocukların neden parçalanmış kot pantolon giydiğini her zaman merak ettim.
“Ama Bay Rawat’ın kadın karşıtı sözlerine de çok sinirlendim, bir anda kotumu yırttım ve o pantolonla çektirdiğim fotoğrafı Twitter’da paylaştım.”
“… Ve?” diye sordum, “Hayır, dizlerim çok rahat ve oldukça iyi görünüyorlar,” dedi gülerek. Sonra da ekledi:
“Fakat şurası önemli, kadınların ne giydiği kendilerinden başka kimseyi ilgilendirmez. Bu Rawat’ın karışabileceği bir şey değil. Siyasetçiler kadınların giydikleriyle değil karşı karşıya olduğumuz sorunlarla ilgilenmeliler.”
Çeviri: Ayşenur Başaran