Gazze’de bulunan doktorlar; dört aydır devam eden çatışmaların böbrek hastalığı, diyabet ve astım gibi kronik hastalıkları olan binlerce insanın sağlığını tehlikeye attığı uyarısında bulundu.
Sınır Tanımayan Doktorlar’ın (MSF) Filistin tıbbi koordinatörü Guillemette Thomas, su, gıda ve ilaca erişim ciddi şekilde kısıtlandığı için kronik hastaların savaşın gizli kayıpları olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Hâlâ faaliyette olan hastaneler yaralılarla dolup taşıyor, kronik hastalıklarla hiç ilgilenemiyorlar. Savaştan önce Gazze’de 3.500 hastane yatağı vardı, şimdi 1.000’den az ve yüzlerce yaralı var. Sağlık hizmetlerine erişemedikleri için kaç kişinin öldüğünü bilmiyoruz. Yardım kamyonlarıyla gelen bazı insülinlerimiz var ama hastalar hava saldırıları nedeniyle bunların stoklandığı yerlere ulaşamıyor. İnsanlar hastaneye giderken bombalanıyor.”
İlaç eksikliğinin yanında temiz su kıtlığı da Gazzelilerin sorunlarından bir tanesi. BM’ye göre Gazze’deki Filistinlilerin yaklaşık %70’i kirli ya da tuzlu su içmek zorunda kalıyor.
MSF’de sağlık görevlisi olan Youssef Al-Khishawi, “Su dağıtım noktaları yok. Onlar bile bombalanmış. Su boruları, sokaklar ve altyapı tahrip edilmiş durumda” diye konuştu.
Gazze’de tahminen 1.000 diyaliz hastası ve 450 böbrek nakli hastası bulunmakta. 1.000’den fazla kişi ise tip 1 diyabet hastası ve kontrollü diyete ihtiyaç duymakta.
Gazze’de çalışan İngiliz doktor James Smith, böbrek yetmezliği olan iki kişinin hastaneye başvurduğunu belirterek, “Onları tedavi etmek için yapabileceğimiz hiçbir şey yoktu. Sadece ağrı kesicilerle onları rahatlatabilirdik. Tamamen çaresizdik” dedi.
“Şeker seviyesi gerçekten çok yükseliyor
18 yaşındaki oğlu Kareem’in diyabet hastası olan Awny Shwaikh (53), “Savaştan önce oğlum düşük karbonhidrat rejimindeydi ve tabii ki az şekerli besleniyordu. Şeker seviyesi gerçekten çok yükseliyor. Başlangıçta insülin vardı ama yaklaşık bir aydır pek bir şey yok” diye konuştu.
14 yaşındaki oğlu Qasim, tip 1 diyabet hastası olan Refaat Hajjaj ise şunları söyledi:
“Şu anda bulabildiğimiz tek şey fasulye kutuları ya da humus ve peynir ama bunların hepsi işlenmiş ve şeker hastaları için sağlıklı olmayan maddeler içeriyor.”
Qasim’in diyabetini yönetmek için günde üç kez kan şekerini izlemek için test şeritleri ve her öğün için insülin gerektiğini belirten Hajjaj, “Artık hiçbir gelirim yok ve çocuklarıma yiyecek sağlayamıyorum. Savaştan önce oğlum kuzu eti, tavuk gibi sağlıklı yemekler yerdi” dedi.
Tip 1 diyabet hastaları için bir yardım kuruluşu olan T1 International’ın kurucusu Elizabeth Pfiester, “İnsülinin iniş çıkışları nedeniyle gerçekten düzenli zamanlarda yemek yemesi gerekiyor. Birisi gün boyunca sadece bir bisküvi yiyorsa, bu inanılmaz derecede korkutucudur” diye konuştu.
Çocuklar için bile öksürük şurubu yok.
Birkaç kez yerinden edilen ve şu anda Refah’ta bulunan astım hastası Dina Safi, şunları söyledi:
“Çok hastalanıyorum. Astım ve soğuk kötü ikilidir. Isıtma yetersizliği ve aşırı kirlilik var. Öksürüğüm çok kötü olduğu için göğüs kafesim ağrımaya başladı, kan öksürmeye başladım. Çocuklar için bile öksürük şurubu yok. Kuzenim doktor ve bana bir morfin bulmayı başardı ama bu çok güçlü bir ağrı kesici ve beni çok sersemletiyor ve yoruyor ama agresif öksürüğümü yatıştırmanın tek yolu bu.”